واردات یا صادرات شکلات و کاکائو؟ کدام یک پرسود است؟

صنعت شیرینی و شکلات ایران، طی سال‌های اخیر شاهد رشد و پیشرفت قابل توجهی بوده است. در 15 سال گذشته، شاهد سرمایه گذاری‌های قابل توجهی در این صنعت بوده‌ایم. به طوری که در اواسط دهه 80 شمسی، تعداد کارخانه‌های تولید شیرینی و شکلات در کشور به یکباره بیش از سه برابر شد و تعداد اعضای انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات کشور از 95 شرکت به حدود 300 شرکت فعال رسید.

از سوی دیگر، بیشترین میزان واردات شکلات در دو دهه اخیر در سال 1396 به میزان 33.858 تن بوده است. حداکثر صادرات شکلات و پودر کاکائو نیز در سال 1395 بوده که 27.390 تن شکلات به کشورهای خارجی فروخته شده است.

اما سرمایه‌گذاران و فعالان این صنعت باوجود نوسانات ارزی، نیاز بازار داخلی و رقبای خارجی و سایر عوامل باید تصمیم بگیرند که واردات یا صادرات شکلات کدام یک سودآوری بیشتری دارد.

برای آنکه درک بیشتری از تجارت شکلات و بازار خرید و فروش آن به دست آورید، با پست بین المللی پی اس پی همراه باشید. گفتنی‌ست پی اس پی در حوزه حمل و نقل بین المللی، صادرات و واردات کالا و ترخیص از گمرک فعالیت می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02142281 تماس بگیرید.

تولیدکنندگان برتر شکلات در جهان

هرچند که بیش از 30 درصد شکلات جهان از کشور ساحل عاج تامین می‌شود و پس از آن به ترتیب کشورهای غنا، اندونزی، نیجریه و کامرون از تولیدکنندگان اصلی شکلات خام در دنیا هستند اما اکثر کشورهای اروپایی شکلات را از آن‌ها خریداری می‌کنند و پس از فرآوری و بسته‌بندی جذاب و مناسب به سایر کشورها صادر می‌نمایند.

به همین خاطر کشورهای آمریکا، سوئیس، ایتالیا، آلمان، ترکیه، هلند، آرژانتین و بلژیک تولیدکنندگان برتر شکلات در جهان هستند که محصولات‌شان از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است.

به صورت کلی می‌توان گفت، میزان مصرف سالانه کاکائو در جهان حدود 6 میلیون تن است که بازاری معادل 140 میلیارد دلار برای این محصول ایجاد کرده است و پیش‌بینی می‌شود گردش مالی این بازار تا سال 2028 به 200 میلیارد دلار برسد. هرچند که تغییرات آب و هوایی و کاهش تولید کاکائو در ساحل عاج، چالش‌هایی را برای صنعت شکلات‌سازی به وجود آورده است.

بازارهای صادراتی شکلات ایران

در حال حاضر صادرات به افغانستان، عراق، ارمنستان، سوریه، ازبکستان و قزاقستان بیشتر آمار را دارد و این کشورها از مهم‌ترین مقاصد صادراتی ایران در حوزه شیرینی و شکلات محسوب می‌شوند.

با وجود آنکه امارات متحده عربی یکی از اصلی‌ترین همکاران تجاری ما در عرصه‌های گوناگون است، اما به خاطر وفور شکلات‌های سوییسی و فرانسوی در این کشور، شکلات‌های ایرانی هیچ بازاری در امارات ندارند. اما دیگر کشور عربی یعنی صادرات به عراق از رونق خوبی برخوردار است.

متاسفانه کشورهای اروپایی نیز خواهان محصولات ایرانی نیستند و به خاطر کیفیت و خلاقیت پایین‌تر محصولات ایرانی نمی‌توان ردپای شکلاتی ایرانی را در این مناطق پیدا کرد. حتی با وجود این حجم از تولید و صادرات، هنوز سهم صادرات شیرینی و شکلات ایرانی در مقایسه با ظرفیت واقعی آن و همچنین در قیاس با رقبای منطقه‌ای، بسیار پایین است.

برای مثال، در سال 2013، تنها یکی از شرکت‌های تولیدکننده شیرینی و شکلات ترکیه، به تنهایی سه برابر کل صادرات ایران، شیرینی و شکلات به 110 کشور جهان صادر کرده است. این آمار نشان می‌دهد که صنعت شیرینی و شکلات ایران، پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور دارد.

البته صادرکنندگان باید توجه داشته باشند که طی سال‌های 2016 تا 2020، تقاضای جهانی برای شکلات کاکائو به طور قابل توجهی افزایش یافته است. اوکراین، صربستان، روسیه و کشورهای شرق اروپا بیشترین رشد را در این زمینه داشته‌اند. به همین خاطر می‌توان با بالابردن کیفیت محصول، تبلیغات و بازاریابی صحیح و ارتباط با خریداران خارجی بازارهای جدیدی را برای فروش شکلات و کاکائوی ایرانی به دست آورد.

واردات کاکائو

چالش‌های واردات یا صادرات شکلات

در حال حاضر نیز ترکیه رقیب اصلی ایران در حوزه واردات یا صادرات شکلات به حساب می‌آید. براساس آمار گمرک بخش زیادی از شکلات‌های خارجی در داخل ایران از ترکیه وارد شده‌اند و مقدار آن شامل: از مجموع 970 تن شیرینی و شکلات وارداتی، بیش از 400 تن آن از ترکیه به ایران آمده است.

از سوی دیگر، گردش مالی صنعت شکلات در ایران حدود 17 هزار میلیارد تومان است و 30 درصد مواد اولیه آن وارداتی است. اما می‌توان با تمرکز بر نوآوری، افزایش کیفیت و تنوع محصولات و سرمایه‌گذاری در برندسازی و بازاریابی سهم قابل توجهی از بازار جهانی شکلات را به خودمان اختصاص دهیم.

حتی در ایران بعضی از تولیدکنندگان طعم و مزه شکلات را بومی کرده‌اند و زعفران و انواع آجیل و … را به شکلات‌ها اضافه کرده‌اند. به همین خاطر اگر همین محصولات بسته‌بندی و برندسازی خوبی داشته باشند، قطعا می‌توان شاهد رشد صادرات ایران بود.

برای مثال، صنعت شیرینی و شکلات ایران، همواره مقام اول را در صنایع غذایی کشور به خود اختصاص داده است. به طوری که سالانه حدود 600 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به همراه دارد. این رقم، دو برابر صادرات خودرو و قالی دستباف ایرانی است

یا شهر تبریز، پایتخت شکلات ایران است و بیشترین میزان سرمایه گذاری در این زمینه در شهر تبریز و استان آذربایجان شرقی انجام شده، به طوری که این شهر به پایتخت شکلات کشور تبدیل شده است. همچنین 50 درصد از بیسکویت و شکلات ایران در تبریز تولید می‌شود و بیش از 850 واحد تولیدی شیرینی و شکلات در این شهر وجود دارد که محصولات آنها به بیش از 50 کشور جهان صادر می‌شود.

پس با توجه به گردش مالی قابل توجه این صنعت در ایران، حمایت بیشتر دولت از آن ضروری است تا از آسیب دیدن صنعت و اشتغال در این بخش جلوگیری شود.

اگر بخواهیم چالش‌های این کسب‌وکار را نیز بررسی کنیم باید به کمبود نقدینگی، نوسانات نرخ ارز، بروکراسی اداری، قوانین و مقررات دست و پا گیر و همچنین کمبود زیرساخت‌های مناسب صادراتی اشاره کنیم.

قاعدتا با رفع این چالش‌ها و تمرکز بر روی بازاریابی و برندسازی قوی، تنوع‌بخشی به محصولات، ارتقای کیفیت و استفاده از بسته‌بندی‌های جذاب و مدرن، می‌توان شاهد جهشی چشمگیر در صادرات شیرینی و شکلات ایرانی و حضور پررنگ‌تر این صنعت در بازارهای جهانی بود.

صادرات شیرینی

تاثیر بحران‌های جهانی بر بازار کاکائو

به گزارش سرمایه فردا، طی سال‌های اخیر با بروز بحران‌هایی مانند جنگ اوکراین و غزه، شرایط آب و هوایی و ناهماهنگی عرضه و تقاضا، بازار خوراکی به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است.

بازار کاکائو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با افزایش قیمت بی‌سابقه‌ای روبرو شده است. بیشترین قیمت کاکائو در بازه زمانی ژانویه تا آوریل 2024 مشاهده شده است.

قیمت این محصول در مقایسه با سایر کالاها، 6 برابر رشد داشته و در حال حاضر به بیش از 11 هزار دلار رسیده است. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال میلادی، قیمت کاکائو به 20 هزار دلار برسد.

باید گفت، افزایش قیمت کاکائو در جهان بازار ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است. انتظار می‌رود با ادامه این روند، عرصه فعالیت تولیدکنندگان داخلی شکلات کوچک‌تر شود و قاعدتا افزایش قیمت جهانی کاکائو، تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی این محصول در ایران خواهد داشت.

متاسفانه بسیاری از تولیدکنندگان برای مقابله با این چالش، مجبور به عقب‌نشینی و یا تطبیق قیمت محصولات خود با نرخ بازار هستند.

سخن پایانی، صادرات شکلات یا واردات آن؟

باتوجه به تمامی مطالب گفته شده در این مقاله میان آنکه واردات یا صادرات شکلات و کاکائو کدام سودآورتر است، می‌توان صادرات شکلات ایرانی را دارای ظرفیت‌های بسیاری دانست. دلایل این موضوع عبارتند از:

• ظرفیت بالایی در تولید شکلات و محصولات کاکائویی در ایران وجود دارد و بنابراین صادرات این محصولات ارزآوری بالایی دارد.
• صادرات شکلات و تافی ایران در حال حاضر بیش از 700 میلیون دلار است که با توجه به تولیدات باکیفیت و قیمت رقابتی، این مقدار می‌تواند بسیار بیشتر شود.
• در سال 2020، صادرات انواع شکلات ایرانی به بیش از 100 کشور جهان تنها حدود 2 میلیون دلار بوده در حالی که ارزش جهانی صادرات شکلات در همان سال بیش از 28 میلیارد دلار بوده است. این نشان می‌دهد فرصت‌های زیادی برای افزایش صادرات شکلات ایرانی وجود دارد.
• پیش‌بینی می‌شود با توجه به بازارهای کشورهای همسایه و سلیقه مردم این کشورها، امکان صادرات شکلات و شیرینی ایرانی تا سقف 1.5 تا 2 میلیارد دلار وجود دارد.
• صادرات 6 کیلو شکلات معادل یک بشکه نفت ارزآوری داشته است که نشان از پتانسیل بالای صادرات این محصول دارد.

بنابراین با توجه به ظرفیت تولید بالا، کیفیت مناسب و قیمت رقابتی محصولات شکلات ایرانی و همچنین بازارهای هدف موجود در کشورهای همسایه، صادرات شکلات برای ایران پرسودتر از واردات آن است اما باید به دقت استانداردهای جهانی را دنبال کرد.

لازم به ذکر است، پی اس پی به عنوان پست بین المللی ایران، در کشورهای چین، ترکیه، امارات و سوریه دفتر نمایندگی دارد و می‌تواند خدمات حمل و ترخیص و واردات و صادرات کالا را ارائه دهد. برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02142281 تماس بگیرید و اپلیکیشن psp را دانلود کنید.

سوالات متداول