شناسه کالا چیست؟ آشنایی با نحوه دریافت و استعلام

شناسه 13 رقمی کالا، کد یکتا متعلق به کالا و خدمات است که مجموعه‌ای از ویژگی‌های کالا یا خدمات را توصیف می‌کند. بر اساس قانون، دریافت این شناسه جهت انجام هرگونه فعالیت تجاری اجباری است بنابراین در صورتی که بخواهید به صورت قانونی فعالیت تجاری داشته باشید، باید به عنوان واردکننده و یا تولیدکننده شناسه کالا دریافت کنید.

با این حال ممکن است نحوه دریافت شناسه خدمات و کالا در سامانه جامع تجارت برای بسیاری از واردکنندگان، تولیدکنندگان و مودیان با پیچیدگی‌هایی همراه باشد. در همین راستا در این مقاله می‌خواهیم درباره این شناسه با شما صحبت کنیم. پس در صورتی که با شناسه رهگیری کالا آشنایی ندارید و می‌خواهید با نحوه دریافت آن آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را از دست ندهید.

شناسه کالا چیست؟

شناسه رهگیری کالا که به آن شناسه عمومی کالا، کد کالا، بارکد و یا شناسنامه کالا نیز گفته می‌شود. بر اساس تبصره ج ماده 1 آیین‌نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کدی است 13 رقمی که به صورت یکتا برای هر کالا تعیین می‌شود و اطلاعات مربوط به کالا را بیان می‌نماید. این شناسه می‌تواند جزئیاتی مانند نام تجاری کالا، نوع کاربری، جنس، مدل و سایر ویژگی‌های مربوط به کالا را توصیف نماید. استخراج خصوصیات هر کالا توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری دستگاه‌های تخصصی در این زمینه صورت می‌گیرد.

بر اساس این آیین‌نامه و برای جلوگیری از قاچاق کالا، دریافت این شناسه جهت انجام هر گونه فعالیت تجاری از قبیل ترخیص کالا از گمرک، حمل و دریافت کالا، تحویل و غیره اجباری است.

انواع شناسه کالا

شناسه رهگیری کالا انواع گوناگونی دارد، شناسه اصالت کالا، شناسه IRC، شناسه IVC، شناسه GTIN، شناسه IMEI و شناسه VIN از انواع این شناسه است که در ادامه توضیحات مختصری درباره هر کدام از آنها خواهیم داد.

شناسه اصالت کالا

شرکت صاحب پروانه وظیفه صدور این شناسه را دارد. این شناسه، بر روی کالاها درج شده و از طریق استعلام آن می‌تواند اطمینان حاصل کرد که کالای خریداری شده اصالت دارد.

شناسه IRC

این شناسه، در ارتباط با کالاهای حوزه سلامت و پزشکی (داروها و فرآورده‌های مربوط به این حوزه) است و نشان می‌دهد که کالا مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

مرجع صادرکننده این شناسه، سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان است.

شناسه IVC

این شناسه توسه سامان سازمان دامپزشکی کشور و برای کالاهایی که مصارف حیوانی و گیاهی دارند صادر می‌شود.

شناسه GTIN

این شناسه، توسط سازمان جهانی GS1 صادر شده و یک شناسه بین‌المللی محسوب می‌شود. برای دریافت این شناسه در ایران، لازم است به مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات مراجعه نمایید.

شناسه IMEI

این شناسه در ارتباط با کالاهایی است که سیم‌کارت دارند یا از شبکه ارتباطات سیار استفاده می‌نمایند. شرکت تولیدکننده کالا، وظیفه صدور این شناسه را برعهده داشته و بر روی تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری درج می‌نماید.

شناسه VIN

این شناسه، به عنوان شماره شناسایی خودرو شناخته شده وکلیه اطلاعات مربوط به یک خودرو را مطرح می‌کند. شناسه VIN، از هفده کارکتر که شامل رقم و حروف انگلیسی است تشکیل شده است. برای ثبت این شناسه در سامانه شناسه کالا، تنها کافیست 11 رقم ابتدایی را وارد کنید.

سامانه شناسه کالا

در قسمت قبل، به پرسش شناسه کالا چیست پاسخ دادیم و با انواع شناسه آشنا شدیم. در این قسمت، قصد داریم با سامانه دریافت شناسه رهگیری کالا و خدمات آشنا شویم.

همانطور که گفتیم، کلیه تجار و افرادی که قصد انجام هرگونه فعالیت تجاری دارند، برای انجام فعالیت‌ها باید برای اخذ شناسه 13 رقمی کالا اقدام نماید. در همین راستا و برای سهولت و سرعت هر چه بیشتر فعالیت‎‌های تجاری، همانند سامانه EPL گمرکی سامانه‌ای تحت عنوان سامانه شناسه رهگیری کالا راه‌اندازی شد.

این سامانه پایگاه داده جامعی از کلیه کالاهایی که در زنجیره تجارت کشور مبادله شده‌اند داشته و به گونه‌ای طراحی شده است که تجار به راحتی بتوانند درخواست خود را جهت صدور شناسه ثبت نمایند. پیگیری و استعلام شناسه از دیگر خدمات این سامانه است.

دریافت شناسه کالا

در پاسخ به این سوال که چگونه شناسه 13 رقمی کالا دریافت کنیم؟ باید بگوییم که برای اخذ شناسه عمومی کالا لازم است مراحل ذیل را به ترتیب انجام دهید.

در اولین مرحله، وارد سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir شوید و پس از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور وارد پنل خود شوید. در صورتی که قبلا ثبت‌نام نکرده‌اید، لازم است نسبت به ثبت‌نام اقدام نمایید.

در نظر داشته باشید مراحل دریافت این شناسه برای کالاهای تولیدی و وارداتی متفاوت است که در ادامه با مراحل اخذ شناسه رهگیری کالا برای هر یک از انواع کالای تولیدی و وارداتی آشنا می‌شویم.

دریافت شناسه کالا برای کالاهای تولیدی

دریافت شناسه فوق برای کالاهای تولید داخل تنها مختص تولیدکنندگان است. برای دریافت این شناسه لازم است پس از ورود به سامانه جامع تجارت مراحل زیر را سپری کنید:

در ابتدا یکی از نقش‌های صاحب برند، تاجر حقیقی و تاجر حقوقی را انتخاب کنید.

در منوی «عملیات شناسه کالا»، گزینه فهرست کالاهای تولیدی را انتخاب نمایید. در صفحه باز شده، گزینه ثبت کالای جدید را انتخاب و فرم ثبت اطلاعات کالا را باز کنید.

اگر تا به حال شناسه‌ای ثبت نکرده باشید لازم است فیلد مرجع سازنده را ایجاد کنید.

در مرحله بعد در منوی سمت راست، گزینه ثبت کالای تولیدی را انتخاب کنید. می‌توانید از بخش جستجو سرفصل کالای مد نظر را مشاهده کنید.

پس از انتخاب سرفصل کالایی، نوبت آن است که شناسنامه کالا را تکمیل کنید. در گام اول بایستی کدهای بین المللی کالا و تناظرات طبقه‌بندی وارد شود.

نکته: ممکن است از سوی کارگروه تخصصی هر گروه کالا، درج برخی از شناسه‌های بین‌المللی از قبیل GTIN الزامی باشد. در این صورت امکان عبور از این مرحله بدون ثبت این شناسه امکان‌پذیر نخواهد بود.در مرحله بعدی بایستی جایگاه کالا در تناظرات بین‌المللی مشخص گردد.

در این مرحله می‌بایست شناسه صنفی متناظر با کالای مورد نظر را انتخاب کنید. طبقه‌بندی‌های نمایش داده شده در این مرحله HS ،ISIC و CPC خواهند بود. در نظر داشته باشید که ISIC برای مشخص کردن نوع فعالیت اقتصادی، HS برای ثبت سفارش واردات و ترخیص کاربرد دارد. CPC تنها طبقه‌‌بندی است که ثبت آن اختیاری بوده و بدون وارد کردن اطلاعات مربوط به آن نیز می‌توانید از این مرحله عبور کنید.

بعد از تکمیل طبقه‌بندی‌ها در مرحله قبل، لازم است فیلدهای توصیفی اجباری را تکمیل کنید.

پس از تکمیل فیلدهای توصیفی اجباری و انتخاب گزینه گام بعدی به صفحه فیلدهای اختیاری هدایت خواهید شد. پر کردن فیلدهای این مرحله اختیاری است و در صورت تمایل می‌توانید آن‌ها را تکمیل کنید.

در این مرحله و از طریق دکمه افزودن فایل می‌توانید مستندات مربوط به کالا را ارائه دهید.

در مرحله آخر، پیش‌نمایشی از شناسنامه کالا نمایش داده شده و در صورت نیاز به تغییر می‌توانید به مراحل قبل بازگردید و نسبت به ویرایش اطلاعات اقدام نمایید.

پس از انتخاب گزینه ثبت، شناسه یکتای کالا متناظر با اطلاعات ثبت شده صادر می‌‎گردد.

نکته: شناسه رهگیری کالا هنگام ثبت کالای تولیدی، به ازای هر تولیدکننده متغیر خواهد بود.

نحوه اخذ شناسه کالا برای کالاهای وارداتی

مراحل دریافت شناسه برای کالاهای وارداتی تفاوت زیادی با نحوه اخذ شناسه برای کالاهای تولیدی ندارد. برای دریافت شناسه رهگیری کالاهای وارداتی کافیست مراحل زیر را انجام دهید:

پس از ورود به سامانه نقش خود را متناسب با حوزه فعالیت انتخاب کنید.

در منو شناسه کالا گزینه «ثبت کالای وارداتی» را انتخاب کنید.

سرفصل متناطر با کالای مدنظر خود را جستجو و انتخاب کنید.

در مرحله باید متناسب با سرفصل کالای انتخاب شده، شناسنامه کالا را تکمیل کنید. برای تکمیل شناسنامه لازم است کدهای بین‌المللی کالا و تناظرات طبقه‌بندی را وارد کنید.

در گام بعدی لازم است فیلدهای اجباری شناسنامه را تکمیل کنید.

پس از تکمیل فیلدهای اجباری به صفحه ویژگی‌های تکمیلی هدایت می‌شوید. در این صفحه در صورت تمایل می‌توانید فیلدهای اختیاری را تکمیل کنید.

در این مرحله در صورت تمایل می‌توانید مستندات مربوط به کالا را ضمیمه نمایید.

در مرحله آخر، پیش‌نمایشی از اطلاعات شناسنامه کالا نمایش داده می‌شود، در صورت تایید اطلاعات گزینه ثبت را انتخاب کرده و در صورتی که اطلاعات نیاز به ویرایش دارد به عقب برگشته و ویرایش کنید.

در صورت کلیک بر روی گزینه ثبت، شناسه متناظر با اطلاعات شناسنامه صادر می‌گردد.

نکته: در رابطه با دریافت شناسه کالاهای وارداتی فرد ثبت کننده اهمیتی نداشته و شناسه به ازای هر فرد واردکننده تغییر نخواهد کرد و تنها کافیست یک بار شناسه را ثبت نمایید.

استعلام شناسه کالا

در قسمت‌های قبل با شناسه یکتای کالا آشنا شدیم، همچنین در رابطه با نحوه اخذ آن توضیحاتی به صورت مختصر دادیم. در این بخش قصد داریم با روش‌های استعلام و پیگری شناسه رهگیری کالا آشنا شویم. استعلام این کد آسان بوده و برای این کار تنها کافیست مراحل زیر را انجام دهید:

• وارد صفحه استعلام شناسه در سامانه جامع تجارت به آدرس https://www.ntsw.ir/InformationID.aspx شوید.
• نوع شناسه را انتخاب کرده و شناسه مورد نظر را وارد کنید.
• سپس عبارت نوشته شده در تصویر امنیتی را وارد کنید.
• در انتها بر روی گزینه استعلام کلیک کنید.
• در صورتی که شناسه برای کالا ثبت شده باشد، اطلاعات مربوط به شناسه نمایش داده خواهد شد.
• همچنین می‌توانید از طریق https://www.ntsw.ir/Reports/cidfilter.aspx در سامانه جامع تجارت، کد شناسه را استعلام بگیرید.

شناسه کالا در سامانه مودیان

از تاریخ 1401/08/01 سازمان امور مالیاتی کشور اخذ شناسه یکتای کالا در سامانه مودیان را الزامی نموده است. بر این اساس مودیان مالیاتی وظیفه دارند در صورتحساب‌های الکترونیکی خود نسبت به اخذ این شناسه اقدام نمایند.

بر اساس این قانون مودیان می‌بایست به صورت اختصاصی نسبت به اخذ این شناسه اقدام نمایند. البته سازمان امور مالیاتی برای آن دسته از مودیانی که امکان دریافت شناسه اختصاصی ندارند امکان استفاده از شناسه عمومی کالا را فراهم نموده است. برای انتخاب شناسه عمومی کالا کافیست به بخش ارسال فایل شناسه کالا سازمان مالیاتی به آدرس https://stuffid.tax.gov.ir/ مراجعه نمایید.

دریافت شناسه اختصاصی کالا برای کلیه فعالان اقتصادی که از نظر سازمان امور مالیاتی به عنوان تولیدکننده یا واردکننده شناخته شوند، الزامی است. نحوه اخذ شناسه اختصاصی کالا برای استفاده در سامانه مودیان در بخش پیشین به طور کامل آموزش داده شد.

کلام آخر

در این مطلب با شناسه کالا آشنا شدیم و نحوه دریافت این شناسه برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی در سامانه جامع تجارت به نشانی ntsw.ir را یاد گرفتیم. امیدواریم این مطلب پاسخگوی سوالات شما در این زمینه باشد. خوشحال می‌شویم اگر سوالی در این زمینه دارید، از بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول