کد یاتا چیست؟ معرفی کد یاتا فرودگاه های داخلی و خارجی

اگر به بلیط هواپیما توجه کنید، مشاهده می‌کنید که بر روی بلیط و در کنار نام فرودگاه مبدا و مقصد یک کد سه حرفی به نام کد یاتا (IATA) قرار گرفته است، اما ممکن است ندانید این کد چیست، چه کاربردهایی دارد و توسط چه سازمانی تعیین می‌شود. در این مطلب قصد داریم درباره این کد، تاریخچه و کاربردهای آن توضیحاتی ارائه دهیم و شما را با کد یاتا فرودگاه‌های ایران و جهان آشنا کنیم. با پی اس پی اکسپرس تا انتهای مطلب همراه باشید.

کد یاتا چیست؟

کد یاتا (IATA) سرواژه عبارت International Air Transport Association airport code است و یک کد سه حرفی بوده که توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) برای شناسایی فرودگاه‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و نوع هواپیماها استفاده می‌شود. این کد برای تسهیل و سرعت بخشیدن به عملیات رزرو بلیط، صدور بلیط و مدیریت مسافران در سیستم‌های رزرواسیون هواپیمایی استفاده می‌شود. همچنین، کدهای یاتا برای شناسایی نوع هواپیماها نیز استفاده می‌شوند.

امروزه کد یاتا به طور گسترده در صنعت هوایی استفاده می‌شود و به عنوان یک استاندارد بین‌المللی در این صنعت شناخته شده‌اند. کد یاتا شامل سه حرف بزرگ انگلیسی است و برای نمایش کد یک فرودگاه به طور معمول در کنار نام فرودگاه قرار می‌گیرد.

همه فرودگاه‌ها کد یاتا نداشته و کدهای یاتا فقط برای فرودگاه‌هایی است که توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) شناسایی شده‌اند، در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، فرودگاه‌های کوچک و کم‌تر شناخته شده ممکن است کد یاتا نداشته باشند.

مقاله مزتبط: پست درب به درب

تاریخچه یاتا

به دنبال رشد صنعت هواپیمایی پس از جنگ جهانی دوم، تعداد مسافرانی که از طریق هواپیما به کشورهای دیگر سفر می‌کردند، افزایش پیدا کرد. با افزایش سفرهای هوایی شرکت‌های هواپیمایی به دنبال راهی برای سازمان‌دهی و مدیریت بهتر این سفرها افتادند و سرانجام در سال 1945 در هاوانا کوبا گرد هم آمده و تصمیم به تاسیس انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (یاتا) با هدف توسعه صنعت هوایی و حل مشکلات شناسایی فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی گرفتند.

این انجمن، جایگزین انجمن بین‌المللی ترافیک هوایی که در سال 1919 در لاهه هلند تشکیل شده بود، شد و در زمان تاسیس، متشکل از 57 شرکت هواپیمایی از 31 کشور بود.

در آغازین روزهای تأسیس این انجمن، مسئله‌ای که با آن مواجه بودند، عدم یکنواختی در استفاده از کدهای شناسایی فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی بود. به همین دلیل و برای غلبه بر این مشکل، در سال ۱۹۶۳، کدهای یاتا برای شناسایی فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی ایجاد شد.

از آن زمان به بعد، کدهای یاتا به طور گسترده در صنعت هوایی استفاده شده‌اند. این کدها به عنوان یک استاندارد بین‌المللی در صنعت هوایی شناخته شده‌اند و به طور گسترده در سطح جهان استفاده می‌شوند.

این انجمن علاوه بر تعیین کدهای یاتا، به صورت مستمر برای توسعه و پیشرفت صنعت هوایی، در حال تحقیق و توسعه است و در بسیاری از زمینه‌های مربوط به صنعت هوایی، استانداردهای جدیدی را به وجود آورده است.

در حال حاضر مقر اصلی یاتا در مونترال کانادا قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک

اهداف کدگذاری یاتا

اهداف انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) عبارتند از:

• توسعه و بهبود امنیت، ایمنی، کارایی و پایداری صنعت هوایی
• توسعه و ارتقای سطح خدمات و کیفیت سفر برای مسافران
• ارائه خدمات و محصولات با کیفیت برای شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی
• ارائه و بهبود استانداردها، به منظور یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعت هوایی و کاهش هزینه‌ها
• همکاری با دولت‌ها و مقامات مربوطه به منظور توسعه و بهبود صنعت هوای.
• ترویج و تسهیل همکاری و ارتباط بین شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی
• آموزش و آماده‌سازی کارکنان صنعت هوایی و ارائه خدمات آموزشی مرتبط با صنعت هوایی
• ترویج و حفظ رقابتی بودن صنعت هوایی و ارتقای سطح رقابتی شرکت‌های هواپیمایی در سطح جهانی
• حفاظت از حقوق و منافع شرکت‌های هواپیمایی و مسافران در سطح جهانی

به طور کلی، انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) سعی در توسعه و بهبود صنعت هوایی دارد و برای این منظور با شرکت‌های هواپیمایی، فرودگاه‌ها، سازمان‌های حمل و نقل، و سایر عوامل صنعت هوایی همکاری می‌کند.

اعضا یاتا

شرکت‌های هواپیمایی که به صورت منظم پروازهای خارجی دارند و دولت آن‌ها نیز به عضویت ایکائو درآمده باشد، اعضای یاتا را تشکیل می‌دهند. اعضا یاتا به دو گروه اعضای فعال و اعضای وابسته تقسیم می‌شوند. اعضای فعال و وابسته عضو یاتا هر دو می‌توانند در جلسات یاتا شرکت داشته باشند اما اعضای وابسته حق رای دادن در جلسات را نداشته و تنها اعضای فعال می‌توانند در جلسات رای بدهند.

از میان 57 عضو یاتا در سال 1945، اکنون حدود 300 شرکت هواپیمایی به نمایندگی از 120 کشور در این انجمن عضو هستند. در حال حاضر اعضای یاتا نزدیک به 83 درصد از ترافیک هوایی جهان را در حوزه خطوط هوایی مسافربری و باربری به خود اختصاص داده و پیشرو در جهان است.

ABX Air، خطوط هوایی اژه، آئروفلوت، ایرومکزیکو، ایر الجزایر، خطوط هوایی آفریقا ورلد، Aerolineas Argentinas، ایرعربیا، ایر آستانه، ایر استرالیا، ایر بالتیک، ایر بوتسوانا، ایر بورکینا، ایر قاهره، ایر کالدونیا، ایر کانادا، ایر چین، ایر اروپا، ایر کوریو، ایرفرانس، ایر نیوزلند برخی از شرکت‌های هواپیمایی عضو یاتا است.

عضویت در یاتا مزایای بسیاری برای شرکت‌های هواپیمایی دارد، برخی از این مزایا عبارتند از:

• به رسمیت شناختن و لابی‌گری بین‌المللی
• هدف قرار دادن اولویت‌های کلیدی صنعت
• کاهش هزینه ها
• آموزش و سایر خدمات

کمیته‌های یاتا

انجمن یاتا برای انجام هر چه بهتر فعالیت‌ها، امور خود را میان پنج کمیته مالی، فنی، حقوقی، ترافیک و پزشکی تقسیم کرده است. که در ادامه به صورت مختصر به بررسی این کمیته‌ها می‌پردازیم:

کمیته مالی یاتا

این کمیته وظیفه دارد امور مربوط به حسابداری و تسویه حساب شرکت‌های هواپیمایی را انجام دهد. امور مربوط به ارز و مبادله آن، مالیات، بیمه و غیره در شرکت‌هایی هوایی از دیگر وظایف کمیته مالی است.

کمیته فنی یاتا

از طریق کمیته فنی یاتا همکاری شرکت‌های هوایی در زمینه فنی و عملیاتی صورت می‌گیرد. فعالیت این کمیته در زمینه تبادل اطلاعات و تجارب میان شرکت‌های هوایی است.

کمیته حقوقی یاتا

کمیته حقوقی یاتا با موارد و مسائل حقوقی مرتبط با حمل و نقل بین‌المللی سر و کار دارد. تدوین وظایف و مسئولیت‌های شرکت‌های هوایی در قبال یکدیگر و مسافران بخشی از دیگر وظایف این کمیته است.

کمیته ترافیک یاتا

این کمیته فعالیت‌های بازرگانی شرکت‌های هواپیمایی را بررسی می‌کند. یاتا از طریق این کمیته در تلاش است امور شرکت‌های هوایی را از طریق استاندارد کردن فرم‌ها، توافق‌‌ها و رویه‌ها تسهیل نماید.

کمیته پزشکی یاتا

این کمیته از متخصصین حوزه پزشکی تشکیل شده است و عوامل روان تنی که ممکن است سلامت و ایمنی کارکنان پرواز و مسافران را تحت تاثیر قرار دهد را بررسی می‌کند.  این کمیته یک راه ارتباطی میان ایرلاین‌ها و سازمان بهداشت جهانی است.

نحوه کدگذاری در یاتا

کد یاتا متشکل از سه حرف از حروف الفبا انگلیسی است و از طریق آن می‌توان مکان و موقعیت فرودگاه را شناسایی کرد.  کدگذاری یاتا به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. معمولا کد یاتا برگرفته از نام شهر، نام منطقه یا نام خود فرودگاه است.

مثلا کد  ATL برای فرودگاه آتلانتا و کد THR برای فرودگاه مهرآباد تهران است که بر اساس سه حرف اول نام شهر ساخته شده است. یا کد JNB  برای فرودگاه ژوهانسبورگ است که از ترکیب حروف به کار رفته در نام شهر ساخته شده است. در شهرهای بزرگ دنیا معمولا کدگذاری یاتا بر اساس اسم فرودگاه صورت می‌گیرد. به طور مثال کد یاتا فرودگاه امام خمینی IKA است که از نام این فرودگاه Imam Khomeini International Airport ساخته شده است.

کد یاتا فرودگاه‌ های ایران

در جدول زیر با کد یاتا فرودگاه های بین المللی ایران و دیگر فرودگاه‌ها آشنا می‌شویم:

کد یاتا فرودگاه‌های جهان

کلام آخر

در این مطلب سعی کردیم شما را با یکی از انجمن‌های مهم حمل و نقل بین‌المللی هوایی یعنی یاتا آشنا کنیم و به معرفی کد یاتا فرودگاه‌های ایران و سایر کشورها پرداختیم.

در این مطلب تلاش کردیم تا به پرسش کد یاتا چیست پاسخ دهیم و کد یاتا فرودگاه‌های ایران و دیگر کشورها را به شما معرفی کنیم. کد یاتا (IATA) یا کد فرودگاهی انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی یک کد سه حرفی است که برای مشخص کردن و شناسایی فرودگاه‌های سراسر دنیا استفاده می‌شود.

در صورتی که سوالی در رابطه با این کد دارید که در این مطلب به پاسخ داده نشده است حتما برای ما کامنت بگذارید.