انجیر خشک ایرانی با کیفیت، یکی از محصولات برجسته و مطرح در حوزه تجارت بین‌المللی مواد غذایی است و از تقاضای فراوانی برخوردار است. بر اساس آمار گمرک در سال گذشته، حدود 16,087 تن و 217 کیلوگرم انجیر به ارزش 48,535,502 دلار به سایر کشورها صادر شده است.
ایران با تولید سالیانه بیش از 100 هزار تن انجیر، به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان این محصول در جهان شناخته می‌شود. استان‌های فارس، استهبان، نیریز و سمیرم نیز به عنوان قطب‌های مهم تولید انجیر در ایران محسوب می‌شوند.
همچنین، در این مطلب به مراحل، قوانین، تعرفه گمرکی و نکات مهم صادرات انجیر به‌صورت کامل اشاره کردیم. با پی اس پی اکسپرس همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
صادرات انجیر خشک
انجیر خشک یکی از محصولات کشاورزی باارزش افزوده بالا در ایران است که به دلیل کیفیت و طعم مطلوب در بازارهای جهانی از محبوبیت زیادی برخوردار است. باتوجه‌به این موضوع، صادرات انجیر خشک می‌تواند فرصتی بسیار مناسب برای کسب‌وکار ایرانی باشد.
انجیر خشک از محصولات استان فارس در ایران است و در بین شهرستان‌های این استان شهرستان استهبان بیشترین حجم تولید انجیر خشک را داراست. استان فارس و شهرستان استهبان به دو شکل دیمی و آبی انجیر تولید می‌کنند. ارقام دیمی در این استان به طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند.
علاوه بر این، انجیر خشک نیز به‌صورت طبیعی و به‌وسیله کارخانه‌ها در این استان تولید می‌شود. شهرستان است همان به‌عنوان قطب تولید انجیر خشک در کشور شناخته می‌شود. انجیر تولید شده در این شهرستان بسیار باکیفیت است و صادرات بسیار عالی به سرتاسر جهان دارد. در سال 1401، حدود 16 هزار و 87 تن انجیر خشک به ارزش 48 میلیون و 535 هزار دلار از ایران صادر شده است. همچنین، این میزان صادرات نسبت به سال 1399 حدود 25 درصد رشد داشته است.
مهمترین مقاصد صادراتی انجیر خشک ایران در سال 1401 عبارتند از:
- عراق: 5 هزار و 774 تن
- ترکیه: 3 هزار و 34 تن
- امارات متحده عربی: 2 هزار و 445 تن
- افغانستان: 1 هزار و 873 تن
- روسیه: 1 هزار و 78 تن
صادرات انجیر به چین
صادرات انجیر به چین در سال‌های اخیر به دلیل تقاضای بالای چینی‌ها موردتوجه بسیاری از بازرگانان قرار گرفته است. ایران یکی از کشورهای تولیدکننده انجیر بزرگ در جهان است و بخشی از تولیدات خود را به چین صادر می‌کند.
نیازهای بازار چین:
- چینی‌ها معمولاً انجیر خشک با اندازه‌بزرگ و رنگ قهوه‌ای را ترجیح می‌دهند.
- انجیر خشک صادراتی به چین باید عاری از هرگونه آلودگی و بیماری باشد و در شرایط مناسب ذخیره و نگهداری شده باشد.
- بسته‌بندی مناسب و جذاب نیز در جلب نظر مشتریان چینی و افزایش فروش بسیار مهم است.
موانع و چالش‌های پیش روی صادرات به چین:
- رقابت شدید: ایران در صادرات انجیر به چین با رقابت شدید کشورهایی مانند ترکیه، یونان و اسپانیا مواجه است.
- تعرفه‌های گمرکی: تعرفه‌های گمرکی واردات انجیر به چین نسبتاً بالا است.
- نبود برند معتبر: ایران در بازار چین با نبود برند معتبر برای انجیر خشک مواجه است.
صادرات انجیر به ترکیه
همان‌طور که در بالا اشاره شد انجیر یکی از محصولات کشاورزی مهم در ایران است و صادرات آن به کشورهای مختلف جهان انجام می‌شود، انجیر است. ترکیه نیز یکی از مقاصد صادراتی انجیر ایران است. در ادامه به بررسی صادرات به ترکیه می‌پردازیم.
مزایای صادرات انجیر به ترکیه:
- ترکیه یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی انجیر در منطقه است و تقاضای بالایی برای این محصول دارد.
- قیمت مناسب انجیر در ترکیه و ارزش‌افزوده بالای آن این کشور را به یک مقصد جذاب برای صادرات انجیر تبدیل کرده است.
- وجود روابط تجاری قوی و فاصله جغرافیای بین ایران و ترکیه، فرصت‌های مناسبی را برای صادرات انجیر ایجاد کرده است.
محصولات انجیر مورد تقاضا در ترکیه:
- انجیر خشک: انجیر خشک از محصولاتی است که به‌صورت فراوری شده به ترکیه صادر می‌شود و در بازار ترکیه مورد تقاضا قرار دارد.
- انجیر تازه: انجیر تازه نیز به‌صورت حمل و نقل هوایی به ترکیه صادر می‌شود و برخی از کشورهای اروپایی نیز از آن استفاده می‌کنند.
صادرات انجیر به دبی
صادرات انجیر به دبی یک فرصت بسیار مناسب برای بازرگانان است. انجیر خشک در دبی طرفداران زیادی دارد و به دلیل خواص تغذیه‌ای و سلامتی آن تقاضا برای این محصول در این کشور بسیار بالاست. هر ساله حدود ۲۰۰۰ تن انجیر به‌صورت تازه و خشک از ایران به دبی صادر می‌شود.
دبی به‌عنوان یکی از بزرگترین مقصدهای تجاری در سطح جهان، دارای زیرساخت‌های حمل و نقل مناسب است. وجود بنادر و فرودگاه‌های مدرن در کنار امکانات لازم برای صادرات و واردات کالاها، امکان جابه‌جایی و توزیع بهتر انجیر را در این کشور فراهم می‌کند.
همچنین، صادرات به دبی از طریق لنج به دلیل حجم کالاهای صادراتی کمتر هزینه‌های پایین‌تری نسبت به روش‌های دیگر دارد. این مزیت مالی سبب می‌شود که صادرکنندگان بتوانند سود بیشتری را از فروش انجیر به دبی به دست آورند.
صادرات انجیر به اروپا
اروپا با جمعیت بیش از 440 میلیون نفر یکی از بزرگترین بازارهای مصرف انجیر خشک در جهان است. صادرات انجیر به اروپا می تواند فرصتی بسیار مناسب برای صادرکنندگان ایرانی باشد. همچنین، انجیر خشک زرد با خواص و ارزش غذایی بسیار بالا نه تنها برای مصرف داخلی بلکه از سوی متقاضیان در اروپا نیز مورد تقاضا قرار دارد. به همین دلیل، برای افزایش صادرات و تأمین بودجه و درآمد کشور، انجیر خشک با کیفیت عالی و قیمت مناسب به صورت گسترده به اروپا صادر می‌شود. صادرات انجیر خشک به کشورهای اروپایی به صورت عمده و در مقیاس گسترده انجام می‌شود.
مزایای صادرات انجیر به اروپا:
بازار بزرگ: اروپا با جمعیت بالا و سطح مصرف بالا یک بازار بسیار جذاب برای صادرات انجیر است.
قیمت مناسب: انجیر ایران به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب در بازار اروپا رقابتی است.
تقاضای زیاد: انجیر به‌عنوان یک محصول سالم و سالمندی در بازار اروپا تقاضای زیادی دارد.
ارزش غذایی بالا: انجیر دارای ارزش غذایی بالا و خواص بی‌شماری است که در بازار اروپا موردتوجه قرار می‌گیرد.
انواع انجیر صادراتی
انجیر انواع مختلفی دارد که به‌طورکلی می‌توان آنها را به دو دسته انجیر خشک و انجیر تازه تقسیم کرد. در ادامه به انواع انجیرهای صادراتی اشاره می‌کنیم:
انواع انجیر خشک
انجیر خشک استهبان: این نوع انجیر از مرغوب‌ترین و معروف‌ترین انجیرهای خشک ایران است که در شهرستان استهبان استان فارس تولید می‌شود. انجیر استهبان دارای پوست‌نازک، گوشت قهوه‌ای روشن و طعم شیرین و دلچسبی است.
انجیر خشک نیریز: این نوع انجیر نیز از مرغوب‌ترین انجیرهای خشک ایران است که در شهرستان نیریز استان فارس تولید می‌شود. انجیر نیریز دارای پوست ضخیم‌تر از انجیر استهبان، گوشت قهوه‌ای تیره و طعم شیرین و ملس است.
انجیر خشک کادوسان: این نوع انجیر در شهرستان کادوسان استان مازندران تولید می‌شود. انجیر کادوسان دارای پوست ضخیم، گوشت قهوه‌ای تیره و طعم شیرین و کمی ترش است.
انواع انجیر تازه
انجیر تازه سبز: این نوع انجیر در اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان به بازار عرضه می‌شود. انجیر تازه سبز دارای پوست سبز، گوشت سفید و طعم شیرین و ملسی است.
انجیر تازه سیاه: این نوع انجیر در اواخر فصل تابستان و اوایل فصل پاییز به بازار عرضه می‌شود. انجیر تازه سیاه دارای پوست سیاه، گوشت بنفش و طعم شیرین و کمی ترش است.
انجیر تازه قهوه‌ای: این نوع انجیر در اواسط فصل تابستان به بازار عرضه می‌شود. انجیر تازه قهوه‌ای دارای پوست قهوه‌ای، گوشت قهوه‌ای روشن و طعم شیرین و دلچسبی است.
بهترین انجیر برای صادرات
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از محصولات کشاورزی مهم ایران انجیر است و ایران به‌عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده انجیر در جهان شناخته می‌شود. انواع مختلف انجیر از ایران به سایر کشورها صادر می‌شود. اما نوع انجیری که بیشتر از ایران به سایر کشورها صادر می‌شود، به دلیل مرغوبیت و طرفداران زیاد، انجیر خشک است.
نکته قابل‌توجه این است که بیشترین نوع انجیری که از ایران به سایر کشورها صادر می‌شود، انجیر خشک استهبان است. این نوع انجیر از مرغوب‌ترین و معروف‌ترین انجیرهای خشک ایران است. این انجیر استهبان دارای پوست‌نازک، گوشت قهوه‌ای روشن و طعم شیرین و دلچسبی است.
تعرفه گمرکی انجیر
در تجارت بین‌الملل، هر کالا از طریق یک کد 8 تا 10 رقمی به نام کد تعرفه گمرکی یا HC code شناسایی و طبقه‌بندی می‌شود. این کد تعرفه گمرکی، هر ساله در کتاب مقررات واردات و صادرات، برای کالاها طبقه‌بندی و اعلام می‌شود. از طریق این کد، می‌توان مجوزهای لازم برای واردات کالا، حقوق و عوارض گمرکی و سایر مشخصات مربوطه را تعیین کرد.
انجیر (Fig) توسط گمرک تجارت جهانی با کد تعرفه (HS Code) به شماره ۰۸۰۰۴۲۰ شناخته می‌شود. این کد شامل هر دو نوع انجیر خشک و تازه است.
مراحل و قوانین گمرکی صادرات انجیر
برای صادرات انجیر از ایران باید مراحل صادرات کالا را طی کنید. برای‌آنکه روند صادرات قانونی و برطبق قوانین کشور مبدأ و مقصد انجام شود، باید مجوزهای لازم از جمله کارت بازرگانی را دریافت کنید، تعرفه‌ها و مالیات‌ها را پرداخت کنید و تحقیقات بازار و یافتن مشتری را بهترین شکل ممکن انجام دهید. برای فهم بیشتر این موضوع به موارد زیر دقت کنید:
مرحله اول: انتخاب بازار هدف
در ابتدا انتخاب بازارهای هدف، تمرکز بر شناسایی بازارهای مناسب جهت صادرات انجیر قرار می‌گیرد. این شناسایی با تحلیل بازارهای جهانی و درک نیازهای آنها انجام می‌شود، تا بازارهایی که برای صادرات انجیر مناسب هستند، شناسایی شوند.
مرحله دوم: اخذ مجوزهای لازم
- مجوز بهداشت نباتات از سازمان حفظ نباتات کشور: این مجوز برای تأیید سلامت و عاری بودن انجیر از هرگونه بیماری و آفت صادر می‌شود.
- گواهی استاندارد صادرات از اداره کل استاندارد: این گواهی برای تأیید کیفیت انجیر و انطباق آن با استانداردهای صادراتی کشور مقصد صادر می‌شود.
- مجوز صادرات از وزارت جهاد کشاورزی: این مجوز برای تأمین نیاز داخلی و جلوگیری از صادرات بیش از حد انجیر صادر می‌شود.
مرحله سوم: تهیه و آماده‌سازی محصول
پس از اخذ مجوزهای لازم باید انجیرهای تازه برداشت شده را خشک کنید. این عملیات می‌تواند به‌صورت طبیعی با آفتاب یا به روش مصنوعی با استفاده از اجاق‌های خشک‌کننده انجام شود. در این مرحله، انجیرها باید به شکل خشک و باکیفیت مناسبی آماده شوند.
مرحله چهارم: بسته‌بندی
پس از خشک‌شدن انجیرها، باید آنها را بسته‌بندی کنید تا در حین حمل و نقل حفاظت شده و از آسیب‌دیدن جلوگیری شود. بسته‌بندی معمولاً در جعبه‌های کارتنی یا کیسه‌های پلاستیکی صورت می‌گیرد. همچنین، در این مرحله برچسب به زبان کشور مقصد بر روی بسته‌بندی درج شود.
مرحله پنجم: ارسال به مقصد موردنظر
پس از آماده‌سازی و بسته‌بندی محصول، باید آن را برای ارسال به بازارهای هدف صادراتی آماده کنیم. این مرحله شامل فرایندهای حمل‌ونقل، بارگیری و ارسال محصول به مقصد نهایی می‌شود.
مرحله ششم: حمل و نقل
پس از ترخیص گمرکی، انجیرهای خشک آماده حمل و نقل به مقصد خارجی می‌شوند. این حمل و نقل ممکن است به‌وسیله ناوگان جاده‌ای، راه‌آهن، هوایی یا دریایی انجام شود، بسته به مقصد و شرایط صادرات. در این مرحله، توجه به شرایط نگهداری، دمای مناسب و ایمنی بار بسیار مهم است تا انجیرهای خشک بدون هرگونه آسیب به مقصد نهایی برسند.
مرحله هفتم: تبلیغات و بازاریابی
جهت جذب مشتریان خارجی و افزایش فروش محصول، باید از روش‌های تبلیغات و بازاریابی مناسب بهره‌برداری کنیم. این شامل استفاده از تبلیغات در رسانه‌های مختلف، حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی است.
قوانین گمرکی صادرات انجیر:
- انجیر صادراتی باید عاری از هرگونه آلودگی و بیماری باشد.
- انجیر صادراتی باید دارای رطوبت مناسب باشد.
- انجیر صادراتی باید در بسته‌بندی مناسب و بهداشتی قرار داشته باشد.
- ارائه گواهی بهداشت نباتات و گواهی استاندارد صادرات الزامی است.
- صادرات انجیر بدون مجوز وزارت جهاد کشاورزی ممنوع است.
کانتینر مخصوص صادرات انجیر چیست؟
کانتینر مخصوص صادرات انجیر به نوع و حجم انجیر، مسافت حمل و نقل و شرایط آب‌وهوایی مقصد بستگی دارد. در ادامه به انواع کانتینرهای مخصوص حمل انجیر به‌صورت کامل اشاره می‌کنیم:
کانتینر یخچال‌دار: این نوع کانتینر برای حمل و نقل انجیر تازه در مسافت‌های طولانی و یا به مناطقی با آب‌وهوای گرم مناسب است. دمای داخل کانتینر یخچال‌دار می‌تواند تنظیم شود تا از فساد انجیر جلوگیری شود.
کانتینر خشک: این نوع کانتینر برای حمل و نقل انجیر خشک در مسافت‌های کوتاه و یا به مناطقی با آب‌وهوای خنک مناسب است.
کانتینر تهویه دار: این نوع کانتینر برای حمل و نقل انجیر در مسافت‌های متوسط و یا به مناطقی با آب‌وهوای معتدل مناسب است. تهویه در این نوع کانتینر به جلوگیری از فساد انجیر کمک می‌کند.
نکات مهم در انتخاب کانتینر برای صادرات انجیر:
- نوع انجیر: انجیر تازه باید در کانتینر یخچال‌دار و انجیر خشک می‌تواند در کانتینر خشک یا تهویه دار حمل شود.
- حجم انجیر: کانتینر باید با حجم انجیر متناسب باشد.
- مسافت حمل و نقل: برای مسافت‌های طولانی، کانتینر یخچال‌دار مناسب‌تر است.
- شرایط آب‌وهوایی مقصد: برای مناطق گرم، کانتینر یخچال‌دار و برای مناطق خنک، کانتینر خشک مناسب‌تر است.
- هزینه حمل و نقل: کانتینر یخچال‌دار گران‌تر از کانتینر خشک و تهویه دار است.
بسته بندی انجیر صادراتی چگونه است؟
بسته‌بندی مناسب برای انجیر صادراتی نقش حائز اهمیتی در حفظ کیفیت و ارزش‌افزوده محصول ایفا می‌کند؛ بنابراین، بسته‌بندی باید به‌گونه‌ای طراحی شود که امکان دریافت محصول سالم و قابل‌استفاده توسط مشتری را فراهم کند. همچنین، باید به نیازهای بازار و محدودیت‌های حمل و نقل توجه شود. در برخی از کشورها، بسته‌بندی باتوجه‌به قوانین بهداشتی و ایمنی، الزامی است. روش‌های بسته‌بندی این محصول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
جعبه‌های کرافت در بسته‌بندی انجیر: با استفاده از جعبه‌های کرافت، انجیر در برابر ضربه و خراش محافظت می‌شود و از نفوذ رطوبت و گردوغبار جلوگیری می‌کند. این نوع بسته‌بندی برای انجیرهای خشک و تر، مزیتی دارد.
جعبه‌های پلاستیکی در بسته‌بندی انجیر: باتوجه‌به سبکی و قابلیت حمل و نقل، جعبه‌های پلاستیکی برای بسته‌بندی انجیرهای خشک بسیار مناسب هستند.
کیسه‌های بزرگ در بسته‌بندی: برای ارسال انجیر به مقصدهای دوردست، می‌توان از کیسه‌های بزرگ برای بسته‌بندی استفاده نمود. این نوع بسته‌بندی برای انجیرهای تازه، بسیار مناسب است.
ظروف پلاستیکی در بسته‌بندی: استفاده از ظروف پلاستیکی برای بسته‌بندی انجیرهای خشک، به‌خصوص در بازارهای خاص مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای مناسب است.
کلام آخر
صادرات انجیر به‌عنوان یک محصول باارزش، می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور به طرز قابل‌توجهی کمک کند. در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با ابعاد گوناگون این تجارت پرسود آشنا کنیم. فرقی هم نمی‌کند که قصد صادرات انجیر به ترکیه را داشته باشید و یا چین درهرصورت مجوزهای اصلی این کار و مراحل صادرات کالا یکسان است و تنها باید تحقیقات بازار خوبی انجام داده باشید و بر قوانین و مقررات گمرکی آنجا مسلط باشید.
بنابراین، برای توسعه صنعت صادرات انجیر به بهبود کیفیت و استانداردهای بسته‌بندی و حمل و نقل بیشتری توجه شود تا بتوان این محصول را به‌عنوان یک کالای باکیفیت و باارزش در بازارهای جهانی شناخت. لازم به ذکر است که شرکت پی اس پی اکسپرس، هیچ‌گونه خدماتی جهت صادرات گز و سوهان ایرانی انجام نمی‌دهد.
سوالات متداول
کدام کشورها بازارهای هدف صادرات انجیر ایران هستند؟
از مهمترین بازارهای هدف صادرات انجیر می‌توان به کشورهای ترکیه، چین، دبی، عراق و کشورهای اروپایی اشاره کرد.
چه چالش هایی در مسیر صادرات انجیر وجود دارد؟
صادرات انجیر با چالش های متعددی روبرو است، از جمله: رقابت با سایر کشورهای تولیدکننده انجیر، کیفیت پایین بسته بندی، فقدان زیرساخت های مناسب صادراتی ، تعرفه گمرکی بالا از چالش‌های اصلی این صادرات است.
