راهنمای جامع صادرات کنسرو ماهی

صنعت کنسرو ماهی در ایران از سابقه‌ای دیرینه برخوردار بوده و همواره به عنوان یکی از ارکان مهم صادرات غیرنفتی کشور محسوب می‌شود. موقعیت جغرافیایی مناسب ایران و دسترسی به منابع عظیم آبزیان در خلیج فارس و دریای خزر، این کشور را به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کنسرو ماهی در منطقه تبدیل کرده است.

در سال‌های اخیر، شاهد رشد قابل توجهی در صادرات کنسرو ماهی از ایران به کشورهای مختلف دنیا بوده‌ایم. اما طبق اخرین اخبار به گفته رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران وزن صادرات کنسرو ماهی ایران در سال 1402 نسبت به سال 1401، 59 درصد کاهش و ارزش آن در این مدت 55 درصد افت کرده است.

در این مقاله به بررسی آخرین اطلاعات و آمار مربوط به صادرات کنسرو ماهی از ایران خواهیم پرداخت. همچنین، مهم‌ترین بازارهای هدف برای این محصول، چالش‌ها و فرصت‌های پیشروی صادرکنندگان کنسرو ماهی را مورد بحث قرار خواهیم داد. پس با ما همراه باشید.

گفتنی‌ست، شرکت پی اس پی به عنوان بهترین پست بین المللی هرچند خدماتی در حوزه صادرات تن ماهی ارائه نمی‌دهد، اما در عرصه حمل و نقل بین المللی، صادرات و واردات کالا و ترخیص از گمرک فعالیت می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02142281 تماس بگیرید.

بررسی روند صادرات کنسرو ماهی از ایران در سال‌های اخیر

طبق آخرین گفته‌های مسعود بختیاری مسئول اتحادیه صنایع کنسرو ایران، توضیحاتی درباره پیامدهای افزایش قیمت کنسرو ماهی تن بر تولید و صادرات این محصول ارائه داد. وی گفت: از سال قبل، قیمت ماهی تن داخلی به طور فزاینده‌ای افزایش یافته، تا جایی که قیمت هر کیلوگرم ماهی تن داخلی از نمونه‌های وارداتی بیشتر شده است. این امر، قیمت تمام شده محصول را به میزانی بالا برده که صادرکنندگان ایرانی را از امکان صادرات این کالا محروم کرده است و همچنین، صادرات شیلات در این بین کمتر شده است.

مسئول اتحادیه صنایع کنسرو ایران در تشریح برآورد خود از کاهش سالانه تولید و صادرات کنسرو ماهی تن اظهار کرد: در سال گذشته، حدود 250 تا 300 میلیون قوطی کنسرو ماهی تولید شد. پیش‌بینی می‌شود که این رقم امسال به کمتر از 200 میلیون قوطی کاهش یابد.

وی گزارش داد که صادرات کنسرو ماهی ایران در سال 1402 نسبت به سال 1401 با کاهش 59 درصد وزنی و 55 درصد ارزشی مواجه بوده است. ارزش کل صادرات کنسرو ماهی تون ایران در سال گذشته یک میلیون و 602 هزار و 850 دلار بوده است.  همچنین، براساس آمارهای گمرک ایران، در دو ماهه نخست سال 1400، حدود 453 تن انواع فرآورده‌ها و کنسرو ماهی صادر شده بود. این میزان در دو ماهه نخست سال 1401 با رشد 97 درصدی به حدود 895 تن رسیده است.

بختیاری افزود که بانک مرکزی در تخصیص ارز برای واردات ماهی تن سخت‌گیرانه عمل کرده است. همچنین تغییر گروه کالایی ماهی تن از گروه 21 به گروه 22 نیز زمان‌بر بوده که فرایند واردات ماهی تن را با چالش مواجه کرده است. در چنین شرایطی، راهکارهای مؤثر برای خروج این صنعت از وضعیت دشوار فعلی، تسهیل واردات ماهی تن و حذف مالیات بر ارزش افزوده کنسرو ماهی است.

بیشتر بخوانید: صادرات کنسرو به قزاقستان

مهم‌ترین بازارهای هدف برای صادرات کنسرو ماهی

بر اساس آخرین آمار و اطلاعات، مهم‌ترین بازارهای هدف برای صادرات کنسرو ماهی از ایران در حال حاضر عبارت‌اند از:

صادرات به عراق: عراق به عنوان بزرگترین بازار هدف برای صادرات کنسرو ماهی ایران محسوب می‌شود. در سال 1400، بیش از 30 درصد از کل صادرات کنسرو ماهی ایران به این کشور ارسال شده است. محبوبیت کنسرو ماهی ایرانی در عراق به دلیل قیمت مناسب، کیفیت مطلوب و طعم دلنشین آن است.

افغانستان: افغانستان دومین بازار بزرگ برای صادرات کنسرو ماهی ایران است. در سال 1400، حدود 20 درصد از کل صادرات کنسرو ماهی ایران به این کشور صادر شده است.

صادرات به عمان: عمان یکی دیگر از بازارهای مهم برای صادرات کنسرو ماهی ایران است. در سال 1400، 15 درصد از کل صادرات کنسرو ماهی ایران به این کشور ارسال شده است.

امارات متحده عربی: امارات متحده عربی نیز از جمله بازارهای هدف برای صادرات کنسرو ماهی ایران است. در سال 1400، 10 درصد از کل صادرات کنسرو ماهی ایران به این کشور صادر شده است.

روسیه: روسیه یکی از بازارهای جدید و رو به رشد برای صادرات کنسرو ماهی ایران است. در سال 1400، 5 درصد از کل صادرات کنسرو ماهی ایران به این کشور صادر شده است.

علاوه بر بازارهای ذکر شده، برخی از دیگر کشورهای هدف برای صادرات کنسرو ماهی ایران عبارت‌اند از:

• کویت
• لبنان
• سوریه
• قطر
• آذربایجان
• ترکمنستان
• هند
• چین

مجوزهای لازم برای صادرات تن‌ماهی

برای صادرات تن ماهی از ایران، لازم است که مجوزهای مختلفی از سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط اخذ شود. این مجوزها به‌منظور نظارت بر کیفیت و بهداشت محصول، حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و همچنین حمایت از تولید داخلی صادر می‌شوند.

مجوز بهداشت: این مجوز توسط سازمان غذا و دارو صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که تن ماهی از نظر بهداشتی سالم و قابل‌مصرف است. برای اخذ مجوز بهداشت، لازم است که نمونه‌هایی از تن ماهی به آزمایشگاه ارسال و از نظر میکروبی و شیمیایی مورد آزمایش قرار گیرد.

مجوز گمرک: این مجوز توسط سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران صادر می‌شود و به صادرکننده اجازه می‌دهد که تن ماهی را از کشور خارج کند. برای اخذ مجوز گمرک، لازم است که اسناد و مدارک مربوط به جمله فاکتور، گواهی مبدأ، و لیست عدل‌بندی به گمرک ارائه شود.

مجوز قرنطینه: این مجوز توسط سازمان دامپزشکی کشور صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که تن ماهی از نظر بیماری‌های واگیردار دامی سالم است. برای اخذ مجوز قرنطینه، لازم است که تن ماهی توسط بازرسان دامپزشکی مورد معاینه قرار گیرد.

مجوز استاندارد: این مجوز توسط سازمان ملی استاندارد ایران صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که تن ماهی از نظر کیفیت و استانداردهای ملی مطابق با ضوابط است. برای اخذ مجوز استاندارد، لازم است که نمونه‌هایی از تن ماهی به آزمایشگاه ارسال و از نظر فیزیکی و شیمیایی مورد آزمایش قرار گیرد.

سایر مجوزها: در برخی موارد، ممکن است برای صادرات تن ماهی به کشور مقصد، نیاز به اخذ مجوزهای دیگری از جمله مجوز بهداشت گیاهی، مجوز بسته‌بندی، و مجوز صدور گواهی حلال باشد.

بسته‌ بندی کنسرو ماهی صادراتی

بسته‌بندی مناسب نقش بسیار مهمی در حفظ کیفیت، ماندگاری و جلب نظر مشتری برای کنسرو ماهی صادراتی دارد. در اینجا به برخی از الزامات و نکات کلیدی برای بسته بندی کنسرو ماهی صادراتی اشاره می‌کنیم:

انتخاب جنس مناسب

• بدنه قوطی: رایج ترین جنس برای بدنه قوطی کنسرو ماهی، فولاد قلع اندود شده است. این جنس به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و نفوذ هوا، برای نگهداری طولانی مدت کنسرو ماهی مناسب است.
• در قوطی: جنس در قوطی کنسرو ماهی می‌تواند از فلز، پلاستیک، یا ترکیبی از هر دو باشد. درهای فلزی به دلیل استحکام بیشتر، برای کنسروهایی که باید در شرایط جوی نامناسب حمل و نقل شوند، مناسب‌تر هستند. درهای پلاستیکی به دلیل وزن سبک‌تر و قیمت پایین‌تر، در برخی از موارد استفاده می‌شوند.

ضخامت مناسب

• ضخامت قوطی و در باید به‌گونه‌ای باشد که در برابر فشار و ضربه‌های احتمالی در حین حمل و نقل مقاوم باشد.
• ضخامت استاندارد برای قوطی کنسرو ماهی معمولاً بین 0.23 تا 0.33 میلی‌متر است.

چاپ اطلاعات

• روی قوطی کنسرو ماهی باید اطلاعات مختلفی از جمله نام محصول، نام و نشان تجاری تولیدکننده، لیست مواد تشکیل‌دهنده، تاریخ تولید و انقضا، وزن خالص، علامت استاندارد، و کشور مبدأ به طور واضح و خوانا چاپ شود.
• زبان چاپ اطلاعات باید متناسب با کشور مقصد باشد.

تست و آزمایش

• قبل از عرضه کنسرو ماهی به بازار، باید تست‌ها و آزمایش‌های لازم برای اطمینان از کیفیت و سلامت محصول انجام شود.
• این تست‌ها شامل بررسی نشت قوطی، بررسی کیفیت مواد اولیه، و بررسی طعم و مزه محصول است.

مراحل صادرات کنسرو ماهی

صادرات کنسرو ماهی به کشورهای دیگر نیاز به رعایت مراحل و شرایط خاصی دارد تا کیفیت محصول حفظ شده و فاسد نشود. در ادامه به‌صورت جزئیات به شما توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانید کنسرو ماهی را صحیح صادر کنید و از فساد آن جلوگیری کنید:

انتخاب ماهی مناسب: انتخاب نوع ماهی مناسب برای تولید کنسرو بسیار مهم است. ماهی باید تازه و با کیفیت بالا باشد. همچنین، ماهی باید از منابع پاک و بهداشتی تامین شود.

فراوری ماهی: قبل از بسته‌بندی ماهی باید به‌صورت صحیح فراوری شود. این شامل پاک‌سازی، تمیزکردن، برش‌دادن و حذف بخش‌های غیرقابل‌استفاده می‌شود.

بسته‌بندی مناسب: بسته‌بندی کنسرو ماهی باید به‌گونه‌ای باشد که از نفوذ هوا، رطوبت و آلودگی جلوگیری کند. بسته‌بندی معمولاً از قوطی‌های فلزی یا شیشه‌ای استفاده می‌شود که به‌خوبی در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند.

استفاده از مواد نگهدارنده: برخی از مواد نگهدارنده می‌توانند عمر مفید کنسرو ماهی را افزایش دهند. این مواد می‌توانند شامل نمک، روغن، اسید استیک و اسیدسیتریک باشند. استفاده از مواد نگهدارنده باید با رعایت استانداردهای بهداشتی انجام شود.

تاریخ انقضا و برچسب‌گذاری: هر کنسرو ماهی باید دارای تاریخ انقضا و برچسب‌های لازم مانند نام محصول، وزن، محتویات و کشور سازنده باشد. این اطلاعات به مصرف‌کننده اطمینان می‌دهد و به تشخیص محصولات فاسد کمک می‌کند.

حمل و نقل مناسب: در حین حمل و نقل کنسرو ماهی باید از شرایط مناسب نگهداری شود. دمای مناسب و عدم تماس با مواد آلوده بسیار مهم است. همچنین، بسته‌بندی باید به‌گونه‌ای باشد که در برابر ضربه و لرزش محافظت کند.

رعایت قوانین و مقررات: در هر کشور، قوانین و مقررات خاصی برای صادرات مواد صادرات کنسرو ماهی یک فرایند حساس است که نیازمند رعایت مراحل و شرایط خاصی است تا کیفیت محصول حفظ شده و فاسد نشود.  در ادامه به شرح مراحل و راهکارهای مهم برای صادرات کنسرو ماهی می‌پردازیم:

ثبت و مستندسازی: ثبت و مستندسازی صحیح اطلاعات مربوط به محموله، شرایط حمل و نقل، تاریخ تولید و انقضا و سایر اطلاعات مربوطه برای ردیابی و اطمینان از کیفیت محصول

بازاریابی و فروش: انجام تحقیقات بازاریابی و شناسایی بازارهای هدف برای صادرات کنسرو ماهی الزامی است. برنامه‌ریزی مناسب برای تبلیغات و فروش محصول در بازارهای هدف

بررسی چالش‌ها و مزایای صادرات کنسرو ماهی

شروع هر تجارتی با چالش‌هایی روبه‌رو است و فردی که قصد صادرات یا واردات کالایی را دارید باید با مزایا و معایب محصول انتخابی خود آشنا باشد. در ادامه به مزایا و چالش‌های صادرات کنسرو ماهی اشاره می‌کنیم:

تأمین ماهی: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در صادرات کنسرو ماهی، تأمین ماهی تازه یا منجمد برای تولید کنسرو است. این چالش می‌تواند به دلیل کمبود ماهی در بازار داخلی یا محدودیت‌های صید ماهی در مناطق مختلف رخ دهد.

کیفیت و استانداردها: برای صادرات کنسرو ماهی، لازم است که محصولات به استانداردهای بین‌المللی کیفیت و بهداشتی مطابقت داشته باشند. این می‌تواند چالشی برای تولیدکنندگان باشد تا بتوانند استانداردهای موردنیاز را رعایت کنند و محصولات باکیفیت برای صادرات تولید کنند.

رقابت با سایر کشورها: صنعت کنسرو ماهی در سطح جهانی رقابتی بوده و کشورهای دیگر نیز در این زمینه فعالیت می‌کنند؛ بنابراین، تولیدکنندگان باید با رقابت با سایر کشورها در مورد کیفیت، قیمت و بازاریابی مقابله کنند.

مسائل مربوط به تجارت بین‌المللی: در صادرات کنسرو ماهی، مسائل مربوط به تجارت بین‌المللی مانند تعرفه‌ها، محدودیت‌های وارداتی و صادراتی، مقررات بهداشتی و فنی، تغییرات نرخ ارز و سیاست‌های تجاری می‌تواند چالش‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد کند.

کلام آخر

صادرات کنسرو ماهی می‌تواند فرصتی عالی برای صادرکنندگان ایرانی باشد تا از تقاضای روبه‌رشد جهانی برای این محصول بهره‌مند شوند و به نوبه خود، ارزش‌افزوده‌ای برای صنعت ماهیگیری ایران ایجاد کنند، اشتغال‌زایی کنند و برای کشور ارزآوری به ارمغان بیاورند.

با این حال، این مسیر بدون چالش نیست. رقابت شدید در بازارهای بین المللی، قوانین و مقررات پیچیده، دشواری های حمل و نقل و ذخیره سازی و نوسانات قیمت مواد اولیه، از جمله موانعی هستند که صادرکنندگان ایرانی باید بر آنها غلبه کنند. در نهایت، صادرات کنسرو ماهی می‌تواند گامی مهم در جهت توسعه اقتصادی ایران و ارتقای جایگاه این کشور در بازارهای بین‌المللی باشد.

همچنین درصورتی‌که برای حمل و ترخیص بارتان نیاز به استعلام قیمت یا مشاوره دارید می‌توانید از طریق تماس با شماره 02142281  یا اپلیکیشن PSP با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول