در دنیای امروز تجارت بین‌المللی مواد غذایی به بخش جدایی‌ناپذیری از اقتصاد جهانی تبدیل شده است. با گسترش مرزها و افزایش تقاضا برای محصولات غذایی متنوع، تبادل این اقلام بین کشورها رونق چشمگیری گرفته است. بااین‌حال، ماهیت حساس و فاسدشدنی مواد غذایی چالش‌هایی را در زمینه حمل و نقل و تجارت بین المللی آنها به وجود می‌آورد.
برای اطمینان از سلامت و کیفیت مواد غذایی در طول فرایند تجارت، قوانین و مقررات خاصی توسط کشورهای مختلف وضع شده است. این قوانین به‌منظور حفظ بهداشت عمومی، جلوگیری از ورود آفات و بیماری‌ها و تضمین کیفیت و سلامت مواد غذایی برای مصرف‌کنندگان وضع شده‌اند.
در این مقاله، به بررسی جامع قوانین ارسال مواد غذایی و روش حمل کالای فاسد شدنی می‌پردازیم. هدف ما ارائه راهنمایی کامل به تجار، صادرکنندگان و واردکنندگان مواد غذایی است تا با آشنایی بر این قوانین و روش‌ها، بتوانند به طور موفقیت‌آمیز در این زمینه فعالیت کنند و تجارتی موفق داشته باشند. پس در ادامه با پست اکسپرس بین المللی همراه شوید.
همچنین، درصورتی‌که برای واردات، صادرات یا بسته‌بندی کالا نیاز به مشاوره دارید، می‌توانید از طریق شماره 02142281 با ما در ارتباط باشید، اما پی اس پی خدماتی در زمینه ارسال مواد غذایی ندارد.
آنچه در این مطلب می خوانید:
قوانین ارسال مواد غذایی
ارسال مواد غذایی به کشورهای مختلف تابع قوانین و مقررات خاص آن کشورها است. این قوانین برای حفظ سلامت و کیفیت مواد غذایی و جلوگیری از ورود آفات و بیماری‌ها به کشور مقصد وضع شده‌اند. در ادامه به قوانین کلی ارسال مواد غذایی که در بیشتر کشورها مشترک هستند، به‌صورت کامل می‌پردازیم:
سلامت و بهداشت
- مواد غذایی باید از نظر بهداشتی سالم و عاری از هرگونه آلودگی مانند: میکروب، ویروس، انگل و مواد شیمیایی مضر باشند.
- باید گواهی‌های بهداشتی معتبر از مراجع ذی‌صلاح مانند: سازمان غذا و دارو یا سازمان دامپزشکی ارائه شود.
مجوزهای لازم برای ارسال مواد غذایی
- باید مجوزهای لازم برای صادرات و واردات مواد غذایی از جمله مجوز بهداشت، قرنطینه و استاندارد از مراجع ذی‌صلاح اخذ شود.
- در برخی موارد، ممکن است به مجوزهای خاص مانند مجوز صادرات حلال یا مجوز صادرات محصولات ارگانیک نیز نیاز باشد.
بسته‌بندی
- بسته‌بندی مواد غذایی باید مناسب و بهداشتی باشد و از نفوذ هوا، رطوبت و نور به داخل آن جلوگیری کند.
- جنس و ضخامت بسته‌بندی باید متناسب با نوع ماده غذایی و شرایط حمل و نقل باشد.
- بسته‌بندی باید دارای علامت‌گذاری و برچسب‌گذاری باشد.
شرایط حمل و نقل
- مواد غذایی باید در شرایط مناسب حمل و نقل شوند تا از فساد و یا افت کیفیت آنها جلوگیری شود.
- در صورت نیاز به استفاده از یخچال یا محفظه‌های سرد، باید دمای مناسب برای نگهداری هر نوع ماده غذایی رعایت شود.
- باید از روش‌های حمل و نقلی استفاده شود که از آلودگی و یا آسیب رسیدن به مواد غذایی جلوگیری کند.
بسته‌بندی مناسب مواد غذایی
اهمیت بسته‌بندی در حمل و نقل بین المللی یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ کیفیت و سلامت مواد غذایی است. انتخاب بسته‌بندی نامناسب می‌تواند منجر به فساد، افت کیفیت، آسیب‌دیدن کالا و حتی ضرر و زیان مالی برای صادرکننده شود. در این قسمت از متن به نوع بسته‌بندی مواد غذایی و ویژگی‌هایی که باید رعایت شود اشاره می‌کنیم:
مقاومت: بسته‌بندی باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشد تا بتواند در برابر فشار، ضربه، لرزش و سایر تنش‌های وارده در طول حمل و نقل بین‌المللی از محتویات خود محافظت کند.
حفاظت از رطوبت: بسته‌بندی باید از نفوذ رطوبت به داخل خود جلوگیری کند تا از فاسد شدن، رشد کپک و یا تغییر طعم و مزه مواد غذایی جلوگیری شود.
حفاظت از بخار: بسته‌بندی باید مانع از تبادل بخار آب بین داخل و خارج بسته شود تا از خشک شدن یا مرطوب شدن مواد غذایی جلوگیری کند.
حفاظت از نور: بسته‌بندی باید از نفوذ نور به داخل خود جلوگیری کند تا از تغییر رنگ، افت کیفیت و یا فاسد شدن مواد غذایی ناشی از تابش نور جلوگیری شود.
حفاظت از گاز: بسته‌بندی باید مانع از ورود یا خروج گازها به داخل بسته شود تا از تغییر طعم، مزه و یا فاسد شدن مواد غذایی ناشی از تبادل گاز جلوگیری شود.
سازگاری با مواد غذایی: جنس بسته‌بندی باید با نوع ماده غذایی سازگار باشد و هیچ گونه ماده شیمیایی مضری به داخل مواد غذایی نشت نکند.
قابلیت چاپ: بسته‌بندی باید قابلیت چاپ اطلاعات لازم مانند نام محصول، لیست مواد تشکیل دهنده، تاریخ تولید و انقضا، علامت تجاری را داشته باشد.
منطبق با استانداردها: بسته‌بندی باید مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی مربوط به بسته‌بندی مواد غذایی باشد.
انواع بسته بندی مواد غذایی و فاسد شدنی
جعبه‌های مقوایی: این نوع بسته‌بندی برای طیف وسیعی از مواد غذایی مانند: حبوبات، غلات، میوه‌های خشک، کنسرو و … مناسب است.
ظروف پلاستیکی: ظروف پلاستیکی به دلیل وزن کم و قیمت مناسب، برای بسته‌بندی انواع سس، ماست، پنیر و … کاربرد زیادی دارند.
ظروف شیشه‌ای: ظروف شیشه‌ای به دلیل شفافیت و زیبایی، برای بسته‌بندی مربا، عسل، ترشی و … مناسب هستند.
کیسه‌های پلاستیکی: کیسه‌های پلاستیکی برای بسته‌بندی مواد غذایی پودری مانند: آرد، شکر و نمک استفاده می‌شوند.
بسته‌بندی‌های فلزی: بسته‌بندی‌های فلزی به دلیل استحکام بالا، برای بسته‌بندی کنسرو و کمپوت مناسب هستند.
خطرات حمل و نقل مواد غذایی چیست؟
در ابتدا باید بگویم حمل و نقل مواد غذایی فرایندی پیچیده و حساس است که اگر به‌درستی انجام نشود، می‌تواند خطرات متعددی را برای سلامت انسان، محیط‌زیست و اقتصاد به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین خطرات حمل مواد غذایی می‌پردازیم:
آلودگی به قارچ و باکتری در حمل و نقل مواد غذایی
رشد میکروارگانیسم‌ها: فساد مواد غذایی، یکی از بزرگ‌ترین خطرات حمل و نقل، به‌خصوص برای کالاهای فاسدشدنی مانند: گوشت، مرغ، لبنیات، میوه و سبزیجات است. این امر به دلیل رشد میکروارگانیسم‌ها مانند: باکتری‌ها، قارچ‌ها و مخمرها در شرایط نامناسب دما، رطوبت و تهویه رخ می‌دهد.
عوامل فساد: فساد مواد غذایی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند دمای نامناسب، رطوبت بالا، ضربه و آسیب فیزیکی، بسته‌بندی نامناسب، عدم رعایت بهداشت و طولانی‌شدن زمان حمل و نقل باشد.
آلودگی مواد غذایی
آلودگی‌های شیمیایی: مواد غذایی می‌توانند در حین حمل و نقل به انواع آلاینده‌های شیمیایی مانند: سموم دفع آفات، مواد شوینده، فلزات سنگین و مواد نفتی آلوده شوند. این امر می‌تواند ناشی از نشت مواد شیمیایی از وسایل نقلیه، استفاده از مواد نامناسب برای بسته‌بندی یا نگهداری در شرایط نامناسب باشد.
آلودگی‌های بیولوژیکی: علاوه بر میکروارگانیسم‌ها، مواد غذایی می‌توانند به آلاینده‌های بیولوژیکی مانند ویروس‌ها، انگل‌ها و آفات نیز آلوده شوند. این امر می‌تواند ناشی از تماس با حیوانات، حشرات یا سطوح آلوده باشد.
آلودگی‌های فیزیکی: آلودگی‌های فیزیکی مانند ذرات گردوغبار، شیشه، فلز و پلاستیک نیز می‌توانند در حین حمل و نقل وارد مواد غذایی شوند. این امر می‌تواند ناشی از بسته‌بندی نامناسب، ضربه و آسیب فیزیکی یا نگهداری در شرایط نامناسب باشد.
خطرات سلامتی: مصرف مواد غذایی آلوده یا فاسد می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلف منتقله از غذا (بیماری‌های foodborne) مانند مسمومیت غذایی، وبا، سالمونلوز و بوتولیسم شود. این بیماری‌ها می‌توانند علائمی مانند اسهال، استفراغ، تب، درد شکم و در موارد شدید، حتی مرگ را به دنبال داشته باشند.
اثرات زیست محیطی
هدر رفتن غذا: ضایعات مواد غذایی در حین حمل و نقل، به هدررفتن منابع طبیعی مانند آب، زمین و انرژی منجر می‌شود.
آلودگی محیط‌زیست: ضایعات مواد غذایی فاسد می‌توانند منابع آب‌وخاک را آلوده کرده و به انتشار گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر و تشدید گرمایش زمین کمک کنند.
قوانین دولتی حمل و نقل مواد غذایی
قوانین دولتی مربوط به حمل و نقل مواد غذایی باهدف حفظ سلامت و کیفیت مواد غذایی، محافظت از سلامت عمومی و جلوگیری از فریب و تقلب در این حوزه وضع می‌شوند. این قوانین، الزامات مختلفی را برای کلیه افراد و کسب‌وکارهایی که در زنجیره تأمین مواد غذایی فعالیت می‌کنند، از جمله تولیدکنندگان، فراوری‌کنندگان، توزیع‌کنندگان، خرده‌فروشان و شرکت‌های حمل و نقل تعیین می‌کنند.
- گذراندن دوره تخصصی بهداشت عمومی و اخذ گواهینامه معتبر برای کلیه فعالان حوزه حمل و نقل مواد غذایی، امری اجباری است.
- وسایل نقلیه مواد غذایی باید مجهز به محفظه‌ای متناسب با نوع و کیفیت مواد غذایی مورد حمل باشند.
- درب محفظه‌های وسایل نقلیه حمل مواد غذایی باید به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که از ورود هرگونه آلودگی مانند گردوغبار، حشرات و جوندگان به داخل محفظه به طور کامل جلوگیری کنند.
- پوشش داخلی این محفظه‌ها باید مقاوم، ضدزنگ، بدون درز و شکاف، قابل‌شست‌وشو و گندزدایی باشد.
- سردخانه‌های نصب شده بر روی وسایل نقلیه باید علاوه بر داشتن قدرت کافی، دارای رطوبت‌سنج، ترموگراف و زنگ هشداردهنده جهت اعلام دمای بیش از حد مجاز باشند.
- حمل و نقل مواد غذایی باید در بسته‌بندی‌های مناسب صورت گیرد و دارای پوشش مناسب باشند.
- وسایل نقلیه مخصوص حمل و نقل شیر خام، باید دارای تانکر دوجداره ضدزنگ و حاوی سردخانه با ظرفیت مناسب باشد.
- محفظه وسیله نقلیه مواد غذایی، باید از جنس استیل ضدزنگ یا ورق گالوانیزه مناسب باشد.
- حمل و نقل هرگونه مواد غذایی غیربهداشتی با هر نوع وسیله نقلیه اکیداً ممنوع بوده و در صورت مشاهده، متخلف با جریمه توقیف یک‌ماهه وسیله نقلیه خود روبرو خواهد شد.
- در فصل گرما، حداکثر دمای داخل محفظه حمل مواد غذایی باید به طور دقیق کنترل شده و از 30 درجه سانتیگراد فراتر نرود. برای حفظ کیفیت و سلامت مواد غذایی فاسد شدنی مانند فرآورده‌های لبنی، شیرینی‌جات و سایر اقلام مشابه، باید از وسایل نقلیه مجهز به یخچال استفاده شود.
مهم ترین کالاهای فاسد شدنی در تجارت بین المللی
کالاهای فاسدشدنی دسته‌ای از محصولات هستند که به دلیل ماهیت ظریف و حساس خود، قابلیت ماندگاری کوتاهی دارند و باید در شرایط خاص حمل و نقل و نگهداری شوند تا کیفیت و سلامت خود را حفظ کنند. تجارت این نوع کالاها به دلیل نیاز به‌دقت و ظرافت بالا، از چالش‌ها و فرصت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. در ادامه، به معرفی برخی از مهم‌ترین کالاهای فاسدشدنی در تجارت بین‌المللی می‌پردازیم:
- میوه‌ها و سبزیجات
- گوشت، مرغ و ماهی
- مواد دارویی
- گل‌ها و گیاهان زینتی
- تخم‌مرغ
- ارگان‌های زنده بدن
- انواع واکسن و یا نمونه خون
روش های حمل کالای فاسد شدنی
حمل و نقل کالای فاسدشدنی به دلیل ماهیت حساس و ظریف این نوع کالاها، نیازمند دقت و ظرافت بالایی است. انتخاب روش حمل و نقل بین المللی مناسب، یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ کیفیت و سلامت این اقلام در طول سفر آنها به مقصد نهایی است. در ادامه به شما روش‌های حمل و نقل کالاهای فاسدشدنی را می‌گوییم که هر کدام چه مزایا و معایبی دارند.
حمل و نقل بین المللی هوایی: سریع‌ترین روش حمل و نقل برای کالاهای فاسدشدنی است که به دلیل ماندگاری کوتاه این نوع کالاها، از اهمیت بالایی برخوردار است. حمل هوایی برای جابه‌جایی میوه، سبزیجات، گل، گوشت، لبنیات و … که نیاز به‌سرعت بالا در حمل و نقل دارند، انتخاب مناسبی است.
مزایای حمل هوایی
- سرعت بالا
- امنیت بالا
- امکان رهگیری محموله
- خدمات ویژه برای کالاهای فاسدشدنی
معایب حمل هوایی
- هزینه بالا
- محدودیت در حجم و وزن محموله
- نیاز به زیرساخت‌های خاص مانند فرودگاه‌های مجهز
حمل و نقل بین المللی دریایی: ارزان‌ترین روش حمل و نقل برای کالاهای فاسدشدنی است که برای جابه‌جایی کالاهایی که نیاز به‌سرعت بالایی در حمل و نقل ندارند، مانند: غلات، حبوبات، میوه‌های خشک، کنسرو و … مناسب است.
مزایای حمل دریایی
- هزینه پایین
- ظرفیت بالا برای حمل محموله‌های حجیم و سنگین
- امکان حمل محموله‌های متنوع
معایب حمل دریایی
- سرعت پایین
- عدم امکان رهگیری دقیق محموله
- خطرات ناشی از شرایط جوی
حمل و نقل بین المللی زمینی: برای جابه‌جایی کالاهای فاسدشدنی در مسافت‌های کوتاه و یا در مناطق داخلی کشور استفاده می‌شود. حمل‌ونقل زمینی برای کالاهایی مانند میوه، سبزیجات، لبنیات که در مسافت‌های کوتاه جابه‌جا می‌شوند، مناسب است.
مزایای حمل زمینی
- انعطاف‌پذیری بالا
- دسترسی به مناطق مختلف
- امکان حمل محموله‌های کوچک
معایب حمل زمینی
- سرعت پایین
- خطرات ناشی از ترافیک و شرایط جاده‌ای
- نیاز به زیرساخت‌های مناسب مانند جاده‌های امن
ویژگی وسایل حمل و نقل کالاهای فاسدشدنی باید به چه صورت باشد؟
همان‌طور که در بالا گفته شد حمل و نقل کالاهای فاسدشدنی به دلیل ماهیت حساسی که دارند باید از وسایل نقلیه مورداستفاده شود که از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشد تا بتوانند شرایط مطلوب برای حفظ کیفیت و سلامت آنها را در طول سفر فراهم کنند. در زیر به ویژگی‌هایی که وسایل حمل و نقل برای حمل کالاهای فاسد شدنی داشته باشند، اشاره می‌کنیم:
- باز بودن آبراه اتاقک
- تنظیم بودن ترموستات
- سردشدن پیش از حمل بار
- تمیز و بی بو بودن اتاقک حمل مواد
- سالم‌بودن سیستم سرمایشی یا گرمایشی
تجهیزاتی که برای حمل و نقل کالاهای فاسد شدنی الزامی است!
حمل کالاهای فاسدشدنی نیازمند تجهیزاتی است که باید آن را پیش ارسال رعایت کنید، در غیر این صورت احتمال فاسدشدن کالای شما زیاد است و ریسک بالایی برای تجارت شما دارد. در ادامه این تجهیزات را به شما معرفی می‌کنیم:
فریزها: این دستگاه‌ها با داشتن مکانیزم و سیستم‌های سرمایشی، قادر به کاهش دمای داخلی محفظه هستند و می‌توانند دمای آن را در محدوده 12- تا 20- درجه سانتیگراد ثابت نگه دارند. این دستگاه‌ها برای نگهداری کالاهایی مانند گوشت و مرغ یخ زده استفاده می‌شوند که نیاز به محدوده دمایی بسیار پایین دارند.
ترموگراف دما: ترموگراف‌ها وظیفه کنترل دما و رطوبت در کانتینرها و یخچال‌ها را بر عهده دارند و در صورت وجود دمای خارج از محدوده تعیین شده، به‌سرعت هشدار می‌دهند. کانتینرهای یخچالی از سیستم الکتریکی استفاده می‌کنند و ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شده و در نهایت باعث فساد محصول شوند، بنابراین استفاده از ترموگراف ضروری است تا از این اتفاق جلوگیری شود.
تجهیزات یخچالدار: تجهیزات یخچالی شامل تعداد زیادی از ماشین‌های یخچالی و کانتینرهای یخچالی می‌شوند که دارای سیستم‌های سرمایشی هستند. این سیستم‌ها قابلیت کاهش دمای داخلی نسبت به دمای خارجی و نگهداری دما در محدوده 20- تا 30 درجه سانتیگراد را دارند. بسیاری از کالاهای قابل فساد که برای نگهداری به دمای سرد نیاز دارند، از این تجهیزات برای حمل و نقل استفاده می‌شوند.
تجهیزات ایزوترمال: ایزوترمال‌ها، محفظه‌هایی با دیواره‌های جداگانه برای کف، سقف و دیواره‌ها هستند که مانند عایق عمل می‌کنند و از تبادل دما بین داخل محفظه و دنیای بیرون جلوگیری می‌کنند. این ویژگی، آنها را به گزینه‌ای ایده‌آلی برای حمل و نقل کالاهایی که زمان کوتاهی صرف می‌کنند، تبدیل می‌کند که به حفظ دمای ثابت نیاز دارند.
کلام آخر
حمل و نقل مواد غذایی، نقش کلیدی در زنجیره تأمین مواد غذایی ایفا می‌کند و از مزارع و کارخانه‌ها تا رسیدن به دست مصرف‌کنندگان، سلامت و کیفیت آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. قوانین دولتی متعددی برای اطمینان از ایمنی و بهداشت مواد غذایی در طول حمل و نقل وضع شده‌اند که شامل الزامات مربوط به مجوزها، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، حمل و نقل، انبارداری، کنترل دما، بهداشت و بازرسی می‌شود.
در این مقاله، به برخی از الزامات کلیدی مربوط به حمل و نقل مواد غذایی، قوانین، نحوه بسته‌بندی و کالاهای فاسدشدنی گفته شد. در آخر باید بگوییم، اگر قصد دارید واردات و صادرات را به صورت تخصصی آغاز کنید و در زمینه حمل و ترخیص بین‌الملل نیاز به مشاوره دارید می‌توانید از طریق شماره 02142281 یا اپلیکیشن psp با ما در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
اسکیما پیدا نشد.
