حق پرچم در حمل و نقل کشتیرانی چیست؟

وقتی به حمل و نقل تجاری می‌پردازیم، حمل بار به‌صورت دریایی از اولین و بهترین گزینه‌ها است. این روش دارای مزایای بسیاری است و یکی از آن‌ها هزینه مناسب برای حمل و نقل بارهای مختلف و سنگین است. یکی از هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل دریایی که واردکنندگان ایران باید با آن آشنا باشند، عوارضی به نام «حق پرچم» است.

روش حمل و نقل دریایی از مزیت‌های فراوانی برخوردار است و یکی از آن‌ها هزینه پایین برای انتقال بسیاری از کالاهاست. در این روش، یکی از تعرفه‌های مرتبط با حمل و نقل دریایی که تجار و بازرگانان ایران باید با آن آشنا باشند، حق پرچم است.

در این میان تعریف حق پرچم چیست؟ سازمان بنادر و دریا داری چگونه آن را اجرا خواهند کرد و آیا تجار و بازرگانان ایرانی را با مشکل روبه‌رو نمی‌کند؟ در ادامه این مطلب شرکت پی اس پی اکسپرس به کلیه این سؤالات پاسخ خواهد داد.

حق پرچم در حمل و نقل کشتیرانی به چه معناست؟

تعریف این اصطلاح در حمل و نقل کشتیرانی به این معنا است که طبق تبصره دو ماده واحد قوانین و مقررات تردد ابزار حمل و نقل خارجی، درصورتی‌که محصولات با استفاده از وسایل نقلیه خارجی وارد کشور شوند و در صورت وجود ابزار نقل‌وانتقال ایرانی، مالک کالا موظف است مبلغی به نام عوارض حق پرچم را که حدود ده درصد از هزینه نقل‌ و انتقال بار است، پرداخت کند.

مبالغ جمع‌آوری شده بابت عوارض این قانون توسط وزارت راه جمع‌آوری می‌شود و به‌صورت مستقیم به‌حساب سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای واریز می‌شود. این مبالغ در نهایت برای سرمایه‌گذاری در توسعه ناوگان حمل و نقل کشور استفاده خواهند شد. این قانون ابتدا مرتبط با حمل و نقل زمینی بود، اما سپس به حمل و نقل دریایی نیز تعمیم‌یافته و در حال حاضر به‌عنوان عوارض حق پرچم شناخته می‌شود.

موافقان و مخالفان قانون حق پرچم

همان‌طور که در ابتدای مطلب گفته شد، عوارض این قانون باید در صورت استفاده از وسایل نقلیه خارجی در حمل و نقل کالا به روش دریایی، در صورتی پرداخت شود که وسایل نقلیه ایرانی در دسترس باشند و در عملیات حمل و نقل مورداستفاده قرار نگیرند. موافقان و مخالفان این قانون در حمل‌ و نقل دریایی دارای دیدگاه‌ها و استدلال‌های متفاوتی هستند. در ادامه، نظرات و دلایل هر دو گروه را به‌صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد:

موافقان

منبع درآمدی برای کشورها: موافقان حق پرچم معتقدند که این هزینه به‌عنوان یک منبع درآمدی برای کشورها عمل می‌کند و به توسعه صنعت حمل‌ و نقل دریایی کمک می‌کند.

کنترل کیفیت و ایمنی: قوانین حق پرچم ابزاری برای کنترل کیفیت و ایمنی کشتی‌ها عمل می‌کنند و حفظ محیط‌زیست و ایمنی دریاها را تضمین می‌کنند.

حفظ منافع کشورها: این قوانین به حفظ منافع کشورها در حمل‌ و نقل بین‌ المللی کمک می‌کنند و از جریان خروج سرمایه از کشور جلوگیری می‌کنند.

مخالفان

عدم وجود قانون: مخالفان این قانون معتقدند که در ایران هیچ قانونی به نام حق پرچم وجود ندارد و این مسئله ممکن است باعث ایجاد تبهکاری و فساد در حمل‌ دریایی شود.

تأثیر بر رقابت آزاد: این قانون ممکن است باعث حذف بهترین شرکت‌های کشتیرانی شود و به رقابت آزاد در صنعت کشتیرانی آسیب بزند.

افزایش هزینه حمل ‌و نقل: مخالفان معتقدند که این قانون باعث افزایش هزینه حمل‌ و نقل می‌شود و برای واردکنندگان بار تحمیل هزینه‌های اضافی می‌شود.

قانون حق پرچم در ایران و جهان چطور چگونه است؟

به گفته کارشناسان تعریف حق پرچم در کشور ایران هنوز اجرا نشده است. در واقع، عوارض این قانون از مالکان بار دریافت می‌شود و ناوگان حمل و نقل هزینه‌ای ندارند. این در نتیجه به این معناست که هزینه‌ها و محدودیت‌های تحریم‌ها بر عهده بخش خصوصی و مردم قرار خواهد گرفت.

در بیشتر کشورها، تعریف این قانون به‌عنوان یک روش برآورد عوارض بندری زمانی که یک کشتی از بندر خود استفاده می‌کند، اجرا می‌شود. به این معنا که عوارض این قانون معمولاً فقط برای شناورها اعمال می‌شود و ارتباطی با محصولات و کانتینرها ندارد.

بعضی از کشورها در حوزه تعریف این قانون وام و تخفیفات ویژه را برای کشتی‌های با تکنولوژی سبز ارائه می‌دهند؛ اما این تخفیفات و امتیازات به تجار و بازرگانان ایرانی اعمال نخواهد شد. در ماه مهر سال ۱۳۸۶ قانونی تصویب شد که طبق تعریف آن عوارض کشتی‌هایی که تحت عنوان مالکیت شرکت‌های ایرانی فعالیت می‌کنند؛ اما با پرچم کشورهای خارجی عمل می‌کنند، دریافت نمی‌شود.

قانون حق پرچم در جهان:

• قوانین و مقررات مربوط به این قانون در هر کشور ممکن است، متفاوت باشد.
• برخی کشورها این قانون را به‌عنوان یک منبع درآمدی می‌بینند و پرچم خود را به کشتی‌های بین‌المللی اجاره می‌دهند.
• این قوانین ابزاری برای کنترل کیفیت و ایمنی کشتی‌ها و حفظ محیط‌زیست عمل می‌کنند.

حق پرچم چه زمانی باید پرداخت شود؟

عوارض حق پرچم باید در زمان استفاده از کشتی و در طول حمل‌ و نقل بین‌ المللی پرداخت شوند. این هزینه بر اساس قوانین و مقررات مربوطه و توافقات بین‌المللی تعیین می‌شود و باید قبل از شروع حمل ‌و نقل دریایی پرداخت گردد.

قبل از آغاز حمل‌ونقل دریایی، واردکنندگان و مالکان کشتی‌ها باید با سازمان بنادر و دریاداری یا نهادهای مربوطه در کشور مبدأ یا مقصد تماس بگیرند و اطلاعات لازم را دریافت کنند. این اطلاعات شامل مبلغ و شرایط پرداخت عوارض حق پرچم است.

همچنین، واردکننده یا مالک کشتی باید در زمان مقرر شده توسط سازمان بنادر و دریاداری یا نهادهای مربوطه، هزینه عوارض حق پرچم را پرداخت کنید. عدم پرداخت این هزینه ممکن است منجر به مشکلات قانونی و تأخیر در حمل‌ونقل گردد.

به‌منظور جلوگیری از هرگونه مشکل در حمل‌ونقل دریایی، بهتر است قبل از آغاز حمل‌ونقل و در مراحل برنامه‌ریزی، با سازمان بنادر و دریاداری یا نهادهای مربوطه تماس بگیرید و اطلاعات دقیق در مورد زمان و مبلغ عوارض حق پرچم را دریافت کنید.

چه نوع ناوگانی برای حمل بار مناسب‌تر است؟

هزینه‌های اخذ ترخیصیه، حق توقف و انبارداری کالا بین خطوط کشتیرانی داخلی و خارجی یکسان است. تنها تفاوت آنها در عوارض حق پرچم است که حدود 10 درصد بیشتر است. بااین‌حال، به دلیل سرویس منظم کانتینری و امکانات متنوع‌تر، تعداد بازرگانانی که تمایل به استفاده از خطوط خارجی دارند در حال افزایش است، باوجوداینکه باید این عوارض را پرداخت کنند.

بسیاری از عوامل باعث می‌شوند تا استفاده از ناوگان خارجی و پرداخت حق پرچم هنوز هم اقتصادی‌تر باشد. در نهایت، شما باید با تخمین و مقایسه هزینه‌ها تصمیم بگیرید کدام ناوگان برای حمل بار شما مناسب‌تر است.

کلام آخر

در این مطلب درباره حق پرچم صحبت کردیم. برای حمل و نقل بارهای خود به‌صورت دریایی، ما پیشنهاد می‌کنیم از خدمات شرکت حمل و نقل بین ‌المللی پی اس پی اکسپرس استفاده کنید. با اعتماد به تجربه و دانش کارشناسان خود، ما به مشتریان اطمینان می‌دهیم که بهترین روش واردات بار را خواهیم یافت و در تمامی مراحل خرید، حمل و واردات بار به همراه آن‌ها خواهیم بود.

درصورتی‌که شما درباره عوارض حق پرچم یا هر یک از مراحل قانونی واردات بار سؤال یا ابهامی دارید، می‌توانید با کارشناسان شرکت با شماره 02142281 تماس بگیرید و سوالات خود را مطرح کنید. آنها شما را راهنمایی خواهند کرد و ابهامات شما را برطرف می کنند.

سؤالات متداول