ایران در تولید و صادرات فولاد و محصولات مرتبط با آن در میان ده کشور برتر دنیا قرار گرفته است. یکی از مقاصد صادراتی ایران نیز کشور پاکستان است که باوجود آنکه خودش فولاد تولید می‌کند اما به خاطر جمعیت بالا و نیاز داخلی به واردات فولاد می‌پردازد.
صادرات فولاد به پاکستان نیز باوجود چالش‌های گوناگون از سود خوبی برخوردار است. البته به گفته مسئولان و انجمن فولادسازان بزرگ پاکستان، این کشور با قاچاق فولاد از مبدا ایران و افغانستان دست و پنجه نرم می‌کند و تخمین می‌زند سالانه نزدیک به 500 هزار تن فولاد به طور غیرقانونی وارد این کشور می‌شود و ضرر 25 میلیارد روپیه‌ای را نیز به دلیل عدم پرداخت مالیات بر واردات به این کشور تحمیل می‌کند.
با وجود این چالش‌ها، پاکستان همچنان به خاطر همسایه بودن و نزدیکی جغرافیایی یکی از بازارهای مهم صادراتی فولاد ایران به شمار می‌رود. پس برای آنکه با ابعاد گوناگون این تجارت آشنا شوید، با پست بین المللی پی اس پی همراه باشید.
گفتنی‌ست، پی اس پی خدماتی در حوزه صادرات فولاد به پاکستان ارائه نمی‌دهد اما در حوزه حمل و نقل بین المللی، صادرات و واردات کالا و ترخیص از گمرک فعالیت می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02142281 تماس بگیرید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
حجم صادرات فولاد به پاکستان چقدر است؟
در 10 ماهه سال 1402، 109 هزار تن شمش آهن به ارزش 51 میلیون دلار صادرات فولاد به پاکستان از ایران بوده است. همچنین در سال 1401، حجم صادرات فولاد ایران به پاکستان به بیش از 1.5 میلیون تن رسید که این رقم در مقایسه با سال 1400، رشد 37 درصدی را نشان می‌دهد.
این رشد چشمگیر به عوامل متعددی از جمله موارد زیر نسبت داده می‌شود:
- افزایش تقاضا برای فولاد در پاکستان
- کیفیت مطلوب فولاد ایران
- قیمت مناسب فولاد ایران نسبت به رقبایی نظیر چین و هند
- فاصله کوتاه بین ایران و پاکستان
- روابط سیاسی مناسب بین ایران و پاکستان
چه نوع فولاد‌هایی به پاکستان صادر می‌شود؟
از فولاد محصولات و مشتقات زیادی تولید می‌شود که هرکدام در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. در بحث صادرات فولاد به پاکستان نیز معمولا اقلام زیر خواهان بیشتری در این کشور دارند:
شمش آهن: شمش آهن ماده اولیه برای تولید انواع محصولات فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، ورق و لوله است. ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان شمش آهن به پاکستان است.
میلگرد: میلگرد پرکاربردترین محصول فولادی در ساختمان‌سازی و بتن‌ریزی است. از ایران میلگردهای مختلفی با سایزها و آج‌های گوناگون به پاکستان صادر می‌شود. میلگردهای A3، A4 و A5 از جمله محبوب‌ترین میلگردهای ایرانی در بازار پاکستان هستند.
ورق فولادی: ورق‌های فولادی در انواع مختلفی مانند ورق سیاه، ورق گالوانیزه، ورق رنگی و ورق استیل تولید و به پاکستان صادر می‌شوند. از ورق‌های فولادی در مصارف مختلفی مانند بدنه خودرو، لوله‌ها، تانکرها، لوازم خانگی، سقف‌ها، ناودانی‌ها و نمای ساختمان‌ها استفاده می‌شود. ورق‌های فولادی سیاه، گالوانیزه و رنگی ایرانی در بازار پاکستان محبوبیت زیادی دارند.
لوله‌های فولادی: لوله‌های فولادی در مصارف مختلفی مانند انتقال آب، گاز، نفت و فاضلاب، همچنین در ساخت اسکلت فلزی و داربست استفاده می‌شوند. انواع مختلف لوله‌های فولادی مانند لوله‌های درزدار، لوله‌های اسپیرال و لوله‌های مانیسمان از ایران به پاکستان صادر می‌شود. لوله‌های فولادی گازی، جوشی و اسپیرال ایرانی در بازار پاکستان از محبوبیت بالایی برخوردار هستند.
فولادهای آلیاژی: فولادهای آلیاژی با عناصر دیگر مانند منگنز، کروم، نیکل و مولیبدن آلیاژ می‌شوند تا خواص خاصی مانند استحکام، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی را به دست آوردند. از این نوع فولاد در صنایع مختلفی مانند هوافضا، خودرو سازی و صنایع نفت و گاز استفاده می‌شود و مقادیر محدودی از آن نیز به پاکستان صادر می‌شود.
مراحل صادرات فولاد به پاکستان
هر بازرگانی برای شروع صادرات فولاد به پاکستان باید کارت بازرگانی داشته باشد. البته ورود به این عرصه برای هر تاجری امکان‌پذیر نیست و باید شرکت‌های معتبر و ثبت شده در این عرصه وارد شوند. اما به صورت کلی صادرات کالا شرایط و مراحلی دارد که برای حمل و فروش کالا به مشتریان خارجی باید آنها طی شوند. این مراحل عبارتند از:
- اخذ مجوزهای لازم: گواهی مبدا، کارت بازرگانی، پروانه بهره‌برداری، گواهی استاندارد
- یافتن خریدار خارجی و مذاکره و انعقاد قرارداد
- انجام تشریفات گمرکی و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
- حمل و نقل بین المللی (حمل هوایی یا حمل دریایی و یا حمل زمینی)
- وصول مطالبات و دریافت وجه از خریدار فولاد
عوامل موثر بر قیمت صادرات فولاد به پاکستان
فولاد صادراتی و محصولات وابسته به آن به عنوان یکی از گران ترین کالاهای صادراتی ایران و به خاطر آنکه حساسیت زیادی برای تولید و فروش آنها وجود دارد، قیمت‌گذاری آنها نیز به سادگی انجام نمی‌شود و تحت تاثیر عوامل گوناگون است. این عوامل عبارتند از:
- کیفیت فولاد مورد نیاز خریدار
- سایز و نوع خاص
- استاندارد فولاد
- نرخ ارز و دلار
- قیمت جهانی فولاد
- میزان تولید و تقاضای داخلی فولاد
- تعرفه‌های گمرکی
- خدمات بازرگانی
- کرایه حمل و نقل بین المللی
- قیمت مواد اولیه‌ای مانند سنگ آهن و زغال سنگ
چه کشورهای دیگری به جز پاکستان از ایران فولاد وارد می‌کنند؟
صادرات فولاد ایران محدود به پاکستان نیست و کشورهای بسیاری در دنیا خواهان تولیدات داخلی ما هستند. برای مثال عراق پس از جنگ هشت ساله و به خاطر نزدیکی جغرافیایی از اصلی‌ترین مشتریان فولاد ایران است.
سایر کشورها نظیر: ترکیه، امارات متحده عربی، افغانستان، عمان، آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، قطر، سوریه، اسپانیا، تا
یلند، هندوستان، ترکیه، ایتالیا و قبرس از مشتریان اصلی فولاد صادراتی ایران هستند.
آیا مشکلات حمل و نقل ممکن است بر صادرات فولاد به پاکستان تأثیرگذار باشد؟
یکی از بخش‌های اصلی صادرات به پاکستان حمل و نقل بین المللی و همکاری با یک شرکت حمل بار است. باوجود آنکه پاکستان هم مرز با ایران است و امکان حمل هوایی و زمینی و دریایی وجود دارد، اما چالش‌ها و مشکلات مختلفی در این حوزه وجود دارد که قاعدتا بر صادرات فولاد به پاکستان اثر می‌گذارد؛ از قیمت‌گذاری محصولات گرفته تا حجم صادرات. در ادامه به برخی از این مشکلات می‌پردازیم:
وضعیت نامناسب جاده‌ها: بخش زیادی از مسیر حمل و نقل فولاد از ایران به پاکستان از طریق جاده‌ها انجام می‌شود. متأسفانه وضعیت جاده‌ها در برخی از نقاط این مسیر، به خصوص در مرز دو کشور، نامناسب است. این امر باعث کند شدن سرعت حمل و نقل و افزایش هزینه‌ها می‌شود.
کمبود بنادر و ترمینال‌های مناسب: تعداد بنادر و ترمینال‌های مناسب برای تخلیه و بارگیری فولاد در مرز ایران و پاکستان کافی نیست. این امر باعث ایجاد صف‌های طولانی و افزایش زمان انتظار برای عبور کامیون‌ها می‌شود.
فقدان خطوط ریلی مستقیم: در حال حاضر خط ریلی مستقیمی بین ایران و پاکستان وجود ندارد. حمل و نقل فولاد از طریق خط آهن می‌تواند به طور قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش دهد و زمان حمل و نقل را نیز به طور چشمگیری کم کند.
مراحل اداری پیچیده: صادرات فولاد به پاکستان نیازمند طی کردن مراحل اداری پیچیده‌ای در هر دو کشور است. این امر باعث اتلاف وقت و افزایش هزینه‌ها می‌شود.
فساد اداری: در برخی موارد، فساد اداری در گمرکات و سایر نهادهای دولتی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای صادرکنندگان فولاد شود.
تحریم‌های بین المللی: تحریم‌ها علیه ایران باعث شده است که برخی از بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی از همکاری با ایران خودداری کنند. این امر می‌تواند نقل و انتقال پول برای صادرات فولاد به پاکستان را با مشکل روبرو کند.
ناامنی در برخی از مناطق:در برخی از مناطق مرزی مسیر حمل و نقل فولاد از ایران به پاکستان، به دلیل فعالیت گروه‌های تروریستی و قاچاقچیان ناامن هستند. این امر می‌تواند باعث ایجاد خطرات امنیتی برای رانندگان و بار آنها شود.
رقابت با سایر صادرکنندگان فولاد: ایران در صادرات فولاد به پاکستان با رقبای قدرتمندی مانند چین، هند و روسیه روبرو است. این کشورها برای جذب بازار پاکستان، قیمت‌های پایین‌تر و شرایط پرداخت آسان‌تر برای حمل بار را به خریداران پاکستانی ارائه می‌دهند.
محدودیت‌ها و قوانین صادرات فولاد به پاکستان
برای آنکه هر تاجری بتواند صادرات فولاد به پاکستان را با موفقیت پشت سر بگذارد، باید با قوانین و مقررات هر دو کشور آشنا باشد و متخصصان و کارشناسان این حوزه مشورت نماید.
برای مثال، گمرک جمهوری اسلامی ایران مسئول نظارت بر ورود و خروج کالا از کشور و دریافت حقوق و عوارض گمرکی است و باید صادرکنندگان به گمرک بروند و کلیه مدارک و مجوزها و هزینه‌ها را ارائه دهند. مدارکی نظیر: بارنامه، بیمه‌نامه، تکمیل اظهارنامه گمرکی، اخذ گواهی استاندارد، بازرسی کیفی، اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مرتبط.
در فرایند صادرات فولاد به پاکستان باید استانداردهای بین المللی همچون ASTM و EN را دریافت کرد تا در عرصه جهانی محصولات فولادی موردقبول واقع شوند.
پس در نظر داشته باشید، صادرات به هر کشوری، تابع قوانین و مقررات خاص آن کشور است و باید پیش از شروع کار با استانداردها و مجوزها و قوانین کشور مقصد اطلاعات لازم را به دست آورد.
از سوی دیگر، برخی از مهم‌ترین محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها عبارتند از:
تحریم‌های بین‌المللی: همانطور که پیش‌تر در این مطلب توضیح دادیم، به خاطر تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران مشکلات زیادی برای ایران در عرصه بین المللی و به ویژه بانکداری و انتقال پول به وجود آمده است.
محدودیت‌های وضع شده توسط دولت پاکستان: دولت پاکستان در سال‌های اخیر برای حمایت از صنعت فولاد داخلی خود، تعرفه‌های واردات فولاد را افزایش داده است. این امر باعث افزایش قیمت فولاد ایران در بازار پاکستان شده است.
آیا همکاری با کشورهای دیگر برای افزایش صادرات فولاد به پاکستان موثر است؟
باید گفت همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای دیگر می‌تواند به طور بالقوه به افزایش صادرات فولاد به پاکستان موثر باشد. چراکه هرچه جایگاه و اعتبار محصولات فولادی ایران در میان سایر کشورها بالاتر باشد، مشتریان بیشتری از جمله پاکستانی‌ها مشتاق همکاری می‌شود. برخی از راه‌های همکاری بین‌المللی که می‌توانند در این زمینه موثر باشند عبارتند از:
همکاری با کشورهای ثالث: ایران می‌تواند با همکاری با کشورهای ثالث مانند عمان یا امارات متحده عربی، فولاد خود را به بازار پاکستان صادر کند. این کشورها می‌توانند به عنوان واسطه عمل کرده و فرآیند صادرات فولاد را تسهیل کنند. درواقع همکاری با کشورهای ثالث می‌تواند به ایران کمک کند تا از تحریم‌های بانکی و سایر محدودیت‌های اعمال شده علیه خود عبور کند.
عضویت در سازمان‌های بین‌المللی: ایران می‌تواند با عضویت در سازمان‌های خارجی مانند سازمان جهانی فولاد (WSA) به بازارهای جدیدی برای صادرات فولاد خود دست پیدا کند.
حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی: ایران می‌تواند با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی فولاد، محصولات خود را به مشتریان بالقوه در سراسر جهان معرفی کند.
انعقاد قراردادهای همکاری با شرکت‌های خارجی:ایران می‌تواند با انعقاد قراردادهای همکاری با شرکت‌های خارجی در زمینه‌های مختلف مانند اکتشاف و استخراج سنگ آهن، تولید فولاد و صادرات فولاد، دانش فنی و تکنولوژی جدید را به دست آورد.
چه روندهایی در آینده برای صادرات فولاد به پاکستان پیش‌بینی می‌شود؟
به خاطر پیچیدگی‌هایی که در دنیای تجارت بین الملل وجود دارد، نمی‌توان هیچ چیز را به راحتی پیش‌بینی کرد. قاعدتا تحولات اقتصادی و سیاسی در منطقه و مسائل داخلی هر دو کشور در این امر بسیار تاثیرگذار هستند. هر چه ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه بالاتر باشد، امکان صادرات و واردات کالا بالاتر خواهد رفت و به مرور زیرساخت‌های حمل و نقل بین المللی نیز بهبود خواهد یافت.
از طرفی قیمت جهانی فولاد نیز بر آینده صادرات فولاد به پاکستان و سایر کشورها اثر می‌گذارد و باید همه جوانب را سنجید. درنهایت پیشنهاد می‌شود درصورت هرگونه نگرانی از وضعیت بازار و آینده این تجارت با کارشناسان این حوزه مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
پاکستان سالانه حدودا نیاز به چهار میلیون تن محصولات فولادی دارد که از این مقدار 2.3 میلیون تن از طریق واردات و 1.7 میلیون تن از طریق تولید داخلی تامین می‌شود. میله‌های فولادی، ورقه‌های فولادی و لوله‌های فولادی نیز مهم‌ترین اقلامی هستند که ایران آنها را صادر می‌کند.
باتوجه به این آمار می‌توان نتیجه گرفت که صادرات فولاد به پاکستان می‌تواند سودمند باشد و با بازاریابی صحیح و عقد قراردادهای تجاری درست تجارتی موفق را رقم زد. پیشنهاد می‌کنیم برای درک بیشتر این موضوع سری به مقاله واردات و ترخیص فولاد نیز بزنید.
درنهایت آنکه شرکت پست سریع بین المللی پی اس پی می‌تواند خدمات متنوعی در حوزه حمل دریایی، حمل هوایی و حمل زمینی ارائه دهد. همچنین به خاطر داشتن دفاتر نمایندگی در کشورهای چین، ترکیه، امارات و سوریه دسترسی و امکانات بیشتری برای خدمات‌دهی به تجار ایرانی دارد. برای دریافت مشاوره می‌توانید با شماره 02142281 تماس بگیرید و یا اپلیکیشن psp را دانلود کنید.
سوالات متداول
چه مجوزهایی برای صادرات فولاد به پاکستان لازم است؟
پروانه بهره‌برداری معتبر از سازمان صنعت، معدن و تجارت ایران
کارت بازرگانی
گواهی مبدأ صادر شده توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
گواهی استاندارد معتبر برای نشان دادن انطباق کالا با استانداردهای ملی و بین‌المللی
چه روش‌هایی برای حمل و نقل فولاد به پاکستان وجود دارد؟
حمل دریایی: مناسب برای محموله‌های بزرگ و مقرون به صرفه
حمل زمینی: مناسب برای مسافت‌های کوتاه و محموله‌های فوری
حمل هوایی: مناسب برای محموله‌های با ارزش و فوری
