رفع تعهد ارزی واردات و صادرات

بازگشت ارز حاصل از صادرات و مدیریت تعهدات ارزی واردات از مهم‌ترین ارکان ثبات اقتصادی هر کشوری به‌حساب می‌آید. در ایران نیز، باتوجه‌به شرایط خاص اقتصادی و تحریم‌ها این موضوع اهمیتی بسیاری دارد. در سال ۱۳۹۷ بانک مرکزی آیین‌نامه رفع تعهدات ارزی را جهت بازگشت ارزهای حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور تصویب کرد.

بر اساس این آیین‌نامه صادرکنندگان ملزم به انجام اقدامات لازم برای رفع تعهدات ارزی صادراتی خود به‌منظور رفع تعهد ارزی خود باید از طریق سامانه نیما و طبق مقررات تعیین شده، عمل کنند. در صورت عدم رعایت این مقررات، صادرکنندگان از معافیت‌های مالیاتی محروم خواهند شد.

همچنین، باتوجه‌به اهمیت بالایی که خدمات رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان در فرایند صادرات و به‌دست‌آوردن سود تجارتی دارد، در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم و اهمیت رفع تعهدات ارزی پرداخته و به سؤال “رفع تعهد ارزی چیست؟” پاسخ دهیم. در ادامه با پست سریع بین المللی همراه باشید.

رفع تعهد ارزی به چه معناست؟

تا به جبران محدودیت‌های ارزی ناشی از تحریم‌ها، دولت ایران الزاماتی برای صادرکنندگان اعمال کرده است تا سود حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند. در این راستا، در سال ۱۳۹۷ بخشنامه رفع تعهد ارزی تصویب شد و روش‌هایی برای بازگرداندن سود به چرخه اقتصادی کشور برای صادرکنندگان تعیین شد.

همچنین، هر ساله بخشنامه جدیدی برای رفع تعهد ارزی منتشر می‌شود تا مشکلات قانون قبلی را بهبود بخشیده و با استفاده از تکنولوژی جدید، روش‌های مدرنی برای اجرای تعهدات ارزی ارائه دهد. بنابراین، اگر از سال ۹۷ به بعد صادرات داشته‌اید، باید طبق بخشنامه جدید رفع تعهد ارزی اقدام به اجرای تعهدات ارزی خود نمایید.

رفع تعهد ارزی در صادرات

رفع تعهد ارزی در صادرات کالا به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که به‌منظور تسهیل و تسریع در فرایند بازگشت ارز حاصل از صادرات و ایفای تعهدات ارزی توسط صادرکنندگان انجام می‌شود. این اقدامات به‌منظور ایجاد دسترسی سریع‌تر به ارز و تسهیل در فروش حواله ارزی و اسکناس به صادرکنندگان متعهد ارزی انجام می‌شود.

جزئیات روش‌های جدید رفع تعهد ارزی صادرات به تصویب کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات رسیده است. بر اساس این مصوبه، استفاده از پروانه‌های صادراتی سال ۱۴۰۱ برای بازگشت ارز حاصل از صادرات تا پایان دی ماه سال جاری امکان‌پذیر شده است.

همچنین، برای ایفای تعهد ارزی صادرات سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ کوتاژهای صادراتی متعهدین ارزی در سامانه نیما و سامانه سنا ایجاد شده است. این کوتاژها برای فروش حواله ارزی و اسکناس به‌منظور ایفای تعهد ارزی صادرات در سال‌های یاد شده استفاده می‌شود.

علاوه بر این، برای تسهیل در فرایند ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان، مهلت عدم اعمال محدودیت‌های تجاری برای صادرکنندگان کالاهای مشمول استثنائات تا پایان آبان‌ماه سال جاری تمدید شده است به‌علاوه، مهلت رفع محدودیت‌های تجاری برای ایجاد دسترسی و ثبت اطلاعات گذشته تا پایان سال ۱۴۰۲ تمدید شده است.

باتوجه‌به اینکه رفع تعهد ارزی در صادرات تأثیر مستقیمی بر رشد و پیشرفت اقتصاد یک کشور دارد، این اقدامات به‌منظور تسهیل در فرایند بازگشت ارز حاصل از صادرات و ایفای تعهدات ارزی توسط صادرکنندگان بسیار حائز اهمیت است.

رفع تعهد ارزی در واردات

رفع تعهد ارزی در واردات کالا به معنی ایفای تعهدات واردکننده در قبال بازگشت ارز حاصل از واردات به چرخه اقتصاد کشور است. مراحل رفع تعهد ارزی در واردات به شرح زیر است:

ارائه پروانه گمرکی ورود کالا: اولین قدم برای رفع تعهد ارزی ارائه پروانه گمرکی ورود کالا به بانک یا سامانه نیما است.

انتخاب روش رفع تعهد: واردکننده باید یکی از روش‌های زیر را برای رفع تعهد ارزی خود انتخاب کند:

• فروش ارز در سامانه نیما: واردکننده می‌تواند ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما به متقاضیان ارز بفروشد.
• واردات در مقابل صادرات: واردکننده می‌تواند به‌جای بازگشت ارز حاصل از صادرات، اقدام به واردات کالا یا خدمات موردنیاز خود کند.
• واگذاری ارز به دیگران: واردکننده می‌تواند تعهد ارزی خود را به سایر واردکنندگان که نیاز به ارز دارند، واگذار کند.

تبدیل ارز به ریال: واردکننده می‌تواند ارز حاصل از صادرات خود را به ریال تبدیل و در داخل کشور از آن استفاده کند.

استفاده از ارز برای مصارف مجاز: واردکننده می‌تواند از ارز حاصل از صادرات خود برای مصارف مجاز مانند پرداخت تسهیلات ارزی، سرمایه‌گذاری خارجی و… استفاده کند.

ارائه اسناد و مدارک: واردکننده باید اسناد و مدارک مربوط به تعهد ارزی خود را به بانک یا سامانه نیما ارائه دهد.

بررسی و تأیید: بانک یا سامانه نیما پس از بررسی اسناد و مدارک، در صورت تأیید، رفع تعهد ارزی را انجام می‌دهد.

مهلت رفع تعهد ارزی

بر اساس آیین‌نامه اجرایی رفع تعهدات ارزی که در تبصره ۶ بند خ ماده ۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تکرار شده است، مهلت برگشت ارز حاصل از صادرات تا چهار ماه پس از صدور پروانه گمرکی تعیین شده است. همچنین، مهلت رفع تعهد ارزی برای واردات چهار ماه از تاریخ صدور پروانه گمرکی است.  در صورت عدم ایفای تعهد ارزی در موعد مقرر، واردکننده با جریمه و محدودیت‌های مختلفی از جمله ممنوعیت واردات، عدم امکان استفاده از تسهیلات و… مواجه خواهد شد.

در این میان، به‌منظور رعایت این آیین‌نامه تغییرات در مهلت رفع تعهد ارزی بر اساس جدول تنظیمی صادره از سازمان صنعت، معدن و تجارت و با تأیید کارگروه مربوطه و به‌تناسب با عوامل زیر به عمل می‌آید:

•  نوع کالا
• مقصد کالا
• رتبه و اعتبار صادرکننده/ زمان دریافت ارز بر اساس الگوی فروش صادرکننده خریدار خارجی / رتبه اعتباری صادرکننده

آموزش رفع تعهد ارزی چگونه است؟

رفع تعهد ارزی به معنی بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور است. در این راستا، دولت قوانین و مقرراتی را تصویب کرده است تا واردکنندگان بتوانند تعهدات ارزی خود را به‌درستی رفع کنند و از مزایای مالیاتی و سایر تسهیلات مرتبط با رفع تعهد ارزی بهره‌مند شوند. در ادامه به مراحل این فرایند به‌صورت کامل می‌پردازیم:

مرحله اول: ابتدا برای رفع تعهدات ارزی باید مرورگر دستگاه خود را باز کنید و آدرس سامانه جامع تجارت با نشانی ntsw.ir را وارد نمایید. سپس بعد از ورود به سامانه در بالا سمت چپ‌روی دکمه ورود کلیک نمایید.

مرحله دوم: جهت ورود به سامانه، لازم است نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید و سپس بر روی گزینه «ورود» کلیک نمایید.

مرحله سوم: در مرحله فعلی شما باید به منوی عملیات ارزی وارد شده و سپس در زیر منوی مدیریت عملیات ارزی بر روی گزینه «فروش ارز» کلیک کنید.

مرحله چهارم: در صفحه جدیدی که برای شما باز می‌شود، بر روی دکمه «ایجاد ارز جدید» کلیک نمایید.

مرحله پنجم: در این مرحله مشخصات ارز جدیدی که قصد فروش آن را دارید در جعبه‌های مربوطه وارد کنید و سپس دکمه «ثبت» را انتخاب کنید.

مرحله ششم: از طریق بخش «ارزها» و از ردیف مربوط به معامله خود در جدول پایین صفحه، قادر به پیگیری فروش ارز متعلق به خود خواهید بود.

مرحله هفتم: درصورتی‌که پیشنهادی برای شما ثبت شده باشد، می‌توانید اطلاعات مربوط به مبلغ ارزی که قصد فروش آن را دارید، نام بانک، شماره شبا، شماره‌حساب و نام صاحب حساب را وارد کنید. سپس با کلیک بر روی دکمه «انتخاب» پیشنهاد را قبول کنید.

کلام آخر

در این مقاله، تلاش کرده‌ایم به سؤال«رفع تعهد ارزی در صادرات و واردات چیست؟» پاسخ دهیم. علاوه بر این، مراحل و مهلت رفع تعهد ارزی در واردات و صادرات را به‌صورت کامل بیان کردیم. همچنین، شرکت پی اس پی اکسپرس در زمینه ترخیص کالا از گمرک و صادرات و واردات کالاها تجربه و تخصص دارد و می‌تواند در تمامی امور به‌خوبی به شما کمک کند. می‌توانید با تماس به شماره‌ 02142281 با مشاوران ما در تماس باشید و سؤالات خود را از آنها بپرسید. اگر سؤال یا تجربه‌ای در این زمینه دارید در بخش نظرات برای ما بنویسید.

سوالات متداول