دور زدن تحریم موضوع چالشی است که بسیاری از تجار و بازرگانان هنگام صادرات و واردات کالا با آن روبه‌رو می‌شوند. اما واقعاً چگونه می‌توان تحریم‌های وضع شده علیه ایران را دور زد؟ آیا روشی وجود دارد که از طریق آن بتوان کالا یا خدمات ممنوع شده را به دیگر کشورها صادر یا به ایران وارد کرد؟ برندهای ایرانی چطور تحریم‌ها را دور می‌زنند؟
اگر شما هم به دنبال پاسخ این سؤالات هستید و می‌خواهید با روش‌های دور زدن تحریم‌ها آشنا شوید این مطلب را تا انتها بخوانید. در این مقاله ابتدا با مفهوم تحریم اقتصادی و انواع آن آشنا می‌شویم سپس 16 روش کاربردی برای آن که بتوانید تحریم‌های اقتصادی در واردات و صادرات را دور بزنید معرفی می‌کنیم.
آنچه در این مطلب می خوانید:
تحریم اقتصادی چیست؟
اجازه دهید پیش از آن که به بررسی راهکارهای دور زدن تحریم‌ها بپردازیم با مفهوم تحریم اقتصادی آشنا شویم.
به‌طورکلی تحریم اقتصادی به فعالیتی گفته می‌شود که یک یا چند بازیگر بین‌المللی که به آن‌ها مجری تحریم نیز گفته می‌شود، برای مجازات دیگر کشورها باهدف محروم‌کردن آن‌ها از مبادلات اقتصادی با دیگر کشورها و یا وادارکردن آن‌ها به پذیرش هنجارهایی اعمال می‌کنند.
تحریم‌های اقتصادی معمولاً به دلایل سیاسی، امنیتی و غیره در برابر یک کشور یا نظام سیاسی خاص اعمال می‌شوند. هدف اصلی این تحریم‌ها معمولاً تحت‌فشار قراردادن کشور و ترغیب به تغییر سیاست‌های خود است. بااین‌حال، تحریم‌های اقتصادی ممکن است تأثیرات منفی روی جمعیت عادی و مردم عادی در کشورهای تحت تحریم داشته باشند و مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری در آن کشور ایجاد کند.
انواع تحریم‌های اقتصادی
تحریم‌های اقتصادی می‌توانند به‌صورت مختلف و توسط کشورها یا سازمان‌های بین‌المللی اجرا شوند. در زیر برخی از انواع رایج تحریم‌های اقتصادی را ذکر می‌کنیم:
تحریم‌های تجاری: در این نوع از تحریم‌ها محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی دررابطه‌با صادرات و واردات کالا و خدمات اعمال می‌شود. ممکن است این تحریم‌ها شامل محدودیت‌هایی برای صادرات محصولات خاص مثلاً صادرات نفت یا تولیدات معدنی یا تحریم در واردات کالاهایی خاص باشد.
تحریم‌های مالی: این نوع تحریم‌ها شامل محدودیت‌ها درباره دسترسی به منابع مالی و سیستم بانکی است. ممکن است شامل ممنوعیت اعطای وام، منع همکاری با بانک‌های مشخص، محدودیت در انتقال وجه و تراکنش‌های مالی بین کشورها و غیره باشد.
تحریم‌های سرمایه‌گذاری: این نوع از تحریم‌ها محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی را در زمینه جذب سرمایه خارجی و سرمایه‌گذاری در کشورهای تحت تحریم اعمال می‌کنند. مثلاً ممکن است با اعمال این تحریم‌ها اجازه سرمایه‌گذاری شرکت‌های خاص در کشورهای تحریم شده داده نشود.
تحریم‌های حمل‌ونقل: این نوع تحریم‌ها شامل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها درباره حمل‌ونقل در کشورهای تحت تحریم است. ممنوعیت پروازهای هوایی، تحریم حمل‌ونقل دریایی، محدودیت‌ها در صادرات و واردات از طریق بنادر و مرزها برخی از تحریم‌های حمل‌ونقل است.
تحریم‌های صنعتی و فناوری: این نوع از تحریم محدودیت و ممنوعیت‌هایی دررابطه‌با همکاری در زمینه صنعت، فناوری و تکنولوژی اعمال می‌کنند. ممنوعیت انتقال فناوری، محدودیت‌ها درباره همکاری علمی و تحقیقاتی، ممنوعیت صادرات محصولات فناوری برخی از انواع تحریم‌های صنعتی و فناوری است.
به‌طورکلی باید بدانید که تحریم‌های اقتصادی می‌توانند به‌صورت جامع و گسترده اجرا شوند و کلیه بخش‌های اقتصادی یک کشور را در بر بگیرند، یا ممکن است به‌صورت هدفمند بخش‌های خاصی از اقتصاد را تحت‌تأثیر قرار دهند. همچنین، تحریم‌های اقتصادی می‌توانند توسط یک کشور به‌صورت دوجانبه (بین دو کشور) یا چندجانبه (بین چند کشور) اجرا شوند، و همچنین توسط سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، ناتو و غیره تصویب و اجرا شوند.
روش های دور زدن تحریم ایران
اما چگونه تحریم‌های بین‌المللی را دور بزنیم؟ باید بدانید که موضوع تحریم‌های اقتصادی بسیار پیچیده است و هیچ راهکاری که بتواند به طور کامل و قطعی تحریم‌ها را دور بزنید وجود ندارد. بااین‌حال، در زیر چند راهکار کلی برای کاهش تأثیر تحریم‌های اقتصادی در ایران را نام می‌بریم:
-
دادن رشوه یا حق‌السکوت به مقامات ارشد کشورها
رشوه‌دادن به مقامات ارشد کشورها یک ترفند قدیمی برای دور زدن تحریم‌ها است. در این روش می‌توانید برای مقامات کشورهایی نظیر ترکیه که نظام اداری فاسدی دارند کیف‌های پر از پول ارسال کنید و از آن‌ها بخواهید به‌عنوان پوششی برای فعالیت‌های غیرقانونی شما عمل کنند.
-
دور زدن تحریم از طریق بارنامه سوئیچی (Switch Bill of Lading)
استفاده از بارنامه سوئیچی که به آن بارنامه تبدیلی نیز گفته می‌شود یکی از روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌ها است. در این روش کالا ابتدا به کشوری به‌عنوان مقصد اولیه ارسال شده و در آن جا تمامی اسناد و مدارک به نام شرکت یا کشور دیگر تغییر می‌کند و به مقصد دوم که همان کشور نهایی است ارسال می‌شود.
یکی از مزایای استفاده از بارنامه سوئیچی این است که در این روش نیازی به ترخیص کالا از گمرک در کشور واسط نیست. همچنین در هیچ یک از اسناد نامی از کشور ابتدایی مشخص نخواهد شد. استفاده از این روش علاوه بر صادرات برای واردات کالا نیز کاربردی است.
-
تأسیس واحد تولیدی در دیگر کشورها و پول‌شویی تحت پوشش آن
ایجاد یک کارخانه یا واحد تولیدی تولیدکننده کالاهای بی‌ضرر در کشورهایی نظیر پاکستان و غیره به‌عنوان پوشش برای فعالیت‌های غیرقانونی یکی از دیگر روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌ها است.
-
خرید کالاهای تحریم شده با نام شرکت‌هایی در دیگر کشورها
یکی از دیگر روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی خرید کالاهای تحریم شده به نام دیگر کشورها و انتقال آن‌ها به ایران است. مثلاً می‌توانید یک شرکت در ترکیه، امارات و کشورهایی که روابط خوبی با ایران دارند تأسیس کنید و از یک ایرانی‌الاصل که اقامت آن کشور را دارد بخواهید کالای موردنیازتان را خریداری و وارد کند. سپس از آن جا کالای خریداری شده را ارسال کنید.
-
استفاده از فرودگاه‌های خصوصی برای نقل‌وانتقال کالا
در سراسر دنیا فرودگاه‌های خصوصی بسیاری وجود دارند که قوانین گمرکی ساده‌ای دارند. از طریق این فرودگاه‌ها می‌توانید کالای موردنیازتان را ابتدا به این فرودگاه‌ها ارسال و سپس از آن جا به ایران ارسال کنید. البته بهتر است امور مربوط به خرید و ارسال توسط اتباع مقیم همان کشور صورت گیرد چرا که ایرانی بودن می‌تواند باعث ایجاد سوءظن شود.
-
استفاده از پرچم کشورهای بی‌نام‌ونشان
یکی از دیگر روش‌هایی که معمولاً برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شود انتقال کالا توسط کشتی‌هایی با پرچم کشورهای بی‌نام و نشان است. البته توجه داشته باشید که هر کشتی علاوه بر پرچم و نام یک شماره شناسایی دارد که توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی قابل رویت است؛ بنابراین نمی‌توان با نام کشتی یا تغییر پرچم این سازمان را فریب داد. اما به‌هرحال انجام این کار می‌توانید توجه کمتری جلب کنید ضمن اینکه افراد حریصی در این سازمان وجود دارند که می‌توانند در ازای پرداخت پول خود را به ندیدن بزنند.
-
نفوذ در سازمان ملل
یکی از دیگر روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌ها نفوذ به نهادهای سازمان ملل است. توصیه می‌شود در این نهاد ورود کنید و با پرداخت پول نفوذ و اعتبار به دست آورید مثلاً می‌توانید برای تامین تجهیزات موردنیاز سازمان بین‌المللی حقوق نخبگان سازمان ملل هزینه کنید. همچنین می‌توانید از کانتینرهای سازمان ملل برای مصونیت در برابر بازرسی‌های گمرکات بین‌المللی استفاده کنید.
-
تفتیش‌نشدن کشتی‌های حامل کالای ایرانی مگر در شرایط حمل کالای قاچاق
دقت داشته باشید که تفتیش کشتی‌های ایرانی حامل نفت در آب‌های یک کشور تنها زمانی که دلایل کافی برای اثبات این که کشتی حاوی کالای ممنوعه و قاچاق است وجود داشته باشد امکان‌پذیر است؛ بنابراین یکی از دیگر روش‌هایی که از طریق آن می‌توان تحریم واردات کالا را دور زد استفاده از کشتی‌های نفتکش ایرانی برای انتقال کالای غیرقانونی است.
-
دور زدن تحریم ها از طریق کراس استافینگ و ترانشیپ
کراس استافینگ و ترانشیپ یکی از دیگر روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی و سیاسی است. در این روش محموله به جاری ارسال مستقیم به کشور مقصد ابتدا به کشور مقصد میانی ارسال شده و از آن جا به مقصد نهایی فرستاده می‌شود. اگر با این دو مفهوم آشنایی ندارید پیشنهاد می‌کنیم حتما سری به مقاله «تفاوت کراس استافینگ و ترانشیپ» بزنید و با این دو روش حمل و مزایا و معایب هر کدام آشنا شوید.
-
دور زدن تحریم با ایجاد شرکت‌های خیریه مذهبی
تأسیس شرکت‌های خیریه مذهبی که در زمینه کمک به کودکان سرطانی و بیمار فعالیت دارند یکی از دیگر راهکارهای کاربردی برای خرید کالا و انتقال پول است
-
دادوستد با بانک‌های خارجی که با امریکا ارتباط ندارند
فعالیت و همکاری با بانک‌های خارجی دادوستدی با امریکا ندارند از دیگر روش‌هایی است که در طریق آن می‌توان بسیاری تحریم‌های مالی را دور زد. دقت داشته باشید که حتی اگر این بانک‌ها نیز هدف تحریم قرار بگیرند باز هم بانک‌هایی وجود دارند که بتوانید با آن‌ها دادوستد داشته باشید.
-
تقویت روابط با کشورهای دیگر
توجه داشته باشید که تحریم‌ها معمولاً توسط یک یا چند کشور اجرا می‌شوند. در این شرایط، تلاش برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای دیگر و گسترش بازارهای صادراتی جدید می‌تواند کمک کند. در این راستا می‌توانید توافقات تجاری با دیگر کشورها امضا کنید، همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها داشته باشید و غیره.
-
دور زدن تحریم‌های امریکا با ارتباط با افراد بانفوذ
اگر می‌خواهید با بانک‌های معتبر دنیا تعاملات مالی داشته باشید بهتر است افراد بانفوذ ایرانی که به‌خاطر اقدامات تجاری خود در دنیا اعتبار و نفوذ بالایی دارند را شناسایی کنید. مثلاً اگر کالایی را در کره جنوبی خریداری کرده‌اید پولش را فردی در افریقا پرداخت کند و بعد از طریق افراد بانفوذ این پول به فرد موردنظر پرداخت شود.
-
فروش کالا تحت نام و پوشش شرکتی خارجی
یکی از دیگر روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌ها به‌خصوص در زمان صادرات کالا فروش کالا تحت نام و نشان یک شرکت خارجی است. در این روش باید کالای خود را به کشوری دیگر منتقل کنید و در آن جا با تغییر نام و نشان به دیگر کشورها صادر کنید. نتایج آمار و بررسی‌ها در سال 1401 نشان می‌دهد که با تشدید گرفتن تحریم‌های ایران کشور بسیاری از کالاهای صادراتی و وارداتی ایران از طریق نقش واسطه‌گری این کشور تامین یا صادر شده است. در این شرایط برندهای ایرانی برای دور زدن تحریم‌ها کالاهای صادراتی خود را ابتدا به این کشور ارسال و از آن جا به کشور مقصد اصلی ارسال می‌کنند
-
مبادله پایاپای در ازای ارز کشور خریدار
یکی از دیگر روش‌ها برای دور زدن تحریم‌ها مبادله پایاپای است. مثلاً در ازای فروش یک کالا به یک کشور ارز محلی آن کشور را دریافت کنید و کالا و خدمات موردنیازتان را از آن کشور خریداری و به ایران وارد کنید. البته می‌توانید بانک‌ها و مقامات را ترغیب کنید که برخی از پول را به بنگاه‌های ارز خارجی در خلیج‌فارس بدهند و در ازای پرداخت هزینه‌ای این پول را وجه نقد تبدیل کنید. مثلاً در کشور ترکیه بخش اعظمی از پول نفت به‌صورت طلا پرداخت می‌شود.
-
دور زدن تحریم از طریق همکاری بین‌المللی
تلاش برای برقراری همکاری با سازمان‌ها و کشورهای بین‌المللی می‌تواند در کاهش تأثیر تحریم‌ها مؤثر باشد. در این زمینه، اعمال فشار برای لغو یا تخفیف تحریم‌ها از طریق توافقات و مذاکرات بین‌المللی، رعایت قوانین بین‌المللی و تلاش برای جلب حمایت بین‌المللی می‌تواند مفید باشد.
کلام آخر
در این مطلب تلاش کردیم شما را با موضوع تحریم اقتصادی و انواع آن آشنا کنیم و روش‌هایی کاربردی برای دور زدن تحریم های اقتصادی در زمینه واردات و صادرات کالا معرفی نمودیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید باشد و به سوالات شما عزیزان در این زمینه پاسخ دهد. بااین‌حال اگر سوالی در این زمینه دارید یا دررابطه‌با دور زدن تحریم‌ها پیشنهاداتی دارید خوشحال می‌شویم از طریق بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
آیا از طریق بارنامه سوئیچ می‌توان تحریم‌ها را دور زد؟
بله، بارنامه سوئیچ یکی از روش‌های کاربردی برای دور زدن تحریم‌ها است. در این روش محموله ابتدا به کشور مقصد اولیه ارسال شده سپس از آن جا بدون آن که نیاز به ترخیص از گمرک باشد به مقصد نهایی یا دوم ارسال می‌شود.
چگونه تحریم‌های ایران را دور بزنیم؟
برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی ایران روش‌های گوناگونی وجود دارد. بارنامه سوئیچ، خرید کالا با نام شرکت‌های دیگر، تقویت روابط با دیگر کشورها، همکاری بین‌المللی، مبادله پایاپای و غیره برخی از بهترین روش‌ها برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی است
