بر اساس آمار شورای بین‌المللی زیتون (IOC) در سال 2023، ایران با تولید 101 هزار تن زیتون، رتبه نوزدهم را در بین تولیدکنندگان زیتون جهان دارد. اسپانیا با 1.5 میلیون تن، ایتالیا با 450 هزار تن و یونان با 250 هزار تن به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را در تولید زیتون در دنیا دارند.
با این حال به خاطر کیفیت بالای زیتون در ایران کشورهای زیادی هستند که خریدار این محصول از کشاورزان و تجار ایرانی‌اند. درحال حاضر استان‌های گیلان، فارس، زنجان، گلستان، سمنان و قزوین جزء برترین تولیدکنندگان زیتون در کشور هستند، با این حال موانعی بر سر صادرات روغن زیتون وجود دارد که دست و بال صادرکنندگان را بسته است. با این حال در سال 2023 ایران با تولید 11 هزار تن روغن زیتون، جایگاه هجدهم در دنیا را داراست.
باتوجه به این توضیحات اگر می‌خواهید در این حوزه شروع به فعالیت کنید، خوب است با مقاصد صادراتی زیتون و روغن زیتون آشنا باشید و با خریداران خارجی آشنا شوید. پس با پست سریع بین المللی پی اس پی همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
کشورهای خریدار زیتون و روغن زیتون ایران
ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم تولیدکننده زیتون و روغن زیتون در جهان، مشتریان متعددی در آسیا و اروپا دارد. این خریداران عبارتند از:
روسیه: بزرگترین خریدار زیتون و روغن زیتون ایران است و در سال 1401، ایران حدود 10 هزار تن زیتون به روسیه صادر کرده است.
عراق: دومین خریدار بزرگ زیتون و روغن زیتون ایران است و در سال 1401، ایران حدود 5 هزار تن روغن زیتون به عراق صادر کرده است. البته به صورت کلی این کشور بازار مناسبی برای صادرات میوه به شمار می‌آید.
ترکیه: سومین خریدار بزرگ زیتون و روغن زیتون ایران است و در سال 1401، ایران حدود 2 هزار تن زیتون به ترکیه صادر کرده است.
امارات متحده عربی: در شش ماهه اول سال 1401، ایران 2 هزار تن زیتون به ارزش 1.2 میلیون دلار صادر کرده است.
آلمان: در سال 1400، آلمان 400 تن زیتون و در نیمه اول سال 1401، 200 تن روغن زیتون را از ایران خریداری کرد.
ایتالیا: کشور ایتالیا باوجود تولید انبوه داخلی، در سال 1400 حدود 600 تن زیتون را از ایران خرید و در نیمه اول سال 1401 نیز 300 تن روغن زیتون را از کشورمان تهیه کرد.
اسپانیا: در سال 1400 این کشور اروپایی 800 تن زیتون از ایران خریداری کرده است. در نیمه اول سال 1401 نیز اسپانیا 400 تن روغن زیتون ایرانی را وارد کشور خود کرده است.
هرچند که این کشورها از مشتریان همیشگی ایران هستند اما کشورهای دیگری نیز هستند که در مقادیر کمتری خواهان زیتون و روغن زیتون ایرانی‌اند. برای مثال:
ژاپن: ژاپن یکی دیگر از کشورهایی است که روغن زیتون ایران را خریداری می‌کند. در ژاپن، مصرف روغن زیتون به عنوان یک ماده غذایی سالم و مفید برای سلامتی به شدت رواج دارد. بنابراین، بازار روغن زیتون در ژاپن به عنوان یکی از بازارهای مهم جهان شناخته می‌شود.
عربستان سعودی: عربستان سعودی نیز یکی از کشورهایی است که به روغن زیتون ایران نیاز دارند. این کشور به دلیل جمعیت بالا و استفاده گسترده از روغن زیتون در آشپزی، بازار خریدار قوی برای ایران است.
عراق: این کشور همسایه مراودات تجاری بسیاری با کشورمان دارد و در حوزه تولید و مصرف زیتون و روغن زیتون فعالیت می‌کند و خواهان محصولات ایرانی نیز هست.
در حال حاضر تجارت روغن زیتون از ایران به کشورهای ایتالیا، اسپانیا، سوریه، ترکیه، فرانسه، مصر، سوئیس، افغانستان، عراق و کویت انجام می شود. حتی کشور کانادا هم مقصد خوبی برای تجارت زیتون و روغن زیتون است. با این حال باید پیش از هر کاری تحقیقات بازار را به درستی انجام داد، نیاز بازار خارجی را سنجید، وضعیت تعرفه‌های گمرکی و شرایط صادرات زیتون و روغن زیتون را بررسی کرد و درنهایت کشور مقصد را انتخاب نمود.
پیشنهاد می‌کنیم اگر می‌خواهید در حوزه صادرات انواع میوه فعالیت کنید، خوب است با حوزه صادرات میوه خشک نیز آشنا باشید و از فرصت‌های صادراتی آن نیز باخبر شوید.
وضعیت تولید زیتون و روغن زیتون در ایران
بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال 1400 خورشیدی، ایران 25 هزار تن زیتون به ارزش 15 میلیون دلار و همچنین 2 هزار تن روغن زیتون به ارزش 5 میلیون دلار را صادر کرده است.
اسپانیا با 800 تن، ایتالیا با 600 تن و آلمان با 400 تن به ترتیب بزرگترین خریداران روغن زیتون ایران در سال 1400 بودند.
علاوه‌بر این آمار بر اساس اطلاعات گمرک ایران در 6 ماهه اول سال 1401، ایران 12 هزار تن زیتون به ارزش 7 میلیون دلار و یک هزار تن روغن زیتون به ارزش 2.5 میلیون دلار را صادر کرده است.
از طرف دیگر، سطح زیر کشت زیتون در ایران حدود 100 هزار هکتار است و میزان تولید زیتون حدود 110 هزار تن در سال می‌شود. به طور میانگین نیز ارزش صادرات زیتون و روغن زیتون حدود 50 میلیون دلار در سال می‌شود.
رقبای ایران در صادرات زیتون و روغن زیتون
بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زیتون و روغن زیتون در جهان شامل کشورهای اسپانیا ایتالیا، یونان، ترکیه و تونس می‌شود که هم رقبای ایران به حساب می‌آیند و هم بخشی از محصولات ما را خریداری می‌کنند.
شاید بتوان گفت به خاطر کیفیت بالا، قیمت مناسب، تنوع، قابلیت صادرات و بازاریابی مناسب کشورهای مختلف به خرید زیتون و روغن زیتون ایران تمایل دارند. البته برخی از کشورهای خاص ممکن است به دلیل روابط سیاسی و اقتصادی با ایران، تمایل بیشتری به خرید این محصولات داشته باشند.
حتما بخوانید: صادرات کیوی
نتیجه گیری
با وجود چالش‌های پیش‌رو، ایران پتانسیل بالایی برای صادرات زیتون و روغن زیتون به بازارهای جهانی دارد. با رفع این چالش‌ها و اتخاذ راهکارهای مناسب، می‌توان شاهد افزایش صادرات این محصول و ارزآوری برای کشور بود.
برای مثال برای افزایش صادرات لازم است اقداماتی در جهت ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری زیتون انجام شود. همچنین افزایش کیفیت زیتون تولیدی ایران، ایجاد برندهای شناخته شده در بازارهای جهانی و حمایت دولت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان زیتون و روغن زیتون می‌تواند مسیر را برای فعالین این حوزه بازتر کند.
سوالات متداول
قیمت زیتون و روغن زیتون ایران در مقایسه با سایر کشورها چگونه است؟
قیمت زیتون و روغن زیتون ایران در مقایسه با کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و ایتالیا به طور نسبی مناسب‌تر است. با این حال، در برخی از کشورهای دیگر مانند تونس و ترکیه گران‌تر است.
چه کشورهایی بیشترین زیتون و روغن زیتون را از ایران خریداری می‌کنند؟
عراق، روسیه، ترکیه، امارات متحده عربی، آلمان، ایتالیا، اسپانیا
