اظهارنامه گمرکی چیست؟ اظهارنامه گمرکی یکی از مهم‌ترین اسناد برای شروع امور گمرکی است که هر تاجر و بازرگانی بایستی شناخت کافی از آن داشته باشد و نحوه تکمیل و ثبت آن را بداند. از این سند برای معرفی کالاهای وارداتی یا صادراتی به گمرک استفاده میشود. این اظهارنامه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و ترخیص کالا از گمرک بدون ارائه این سند امکان‌پذیر نیست.
باتوجه‌به اهمیت اظهارنامه گمرک در این مطلب به طور کامل با این سند و مراحل انجام آن آشنا می‌شویم و نکات مهم در اظهارنامه را برای شما به‌صورت با ما همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
اظهارنامه گمرکی چیست؟
در تمامی کشورها، کالا برای ورود یا خروج از کشور ابتدا وارد گمرک می‌شوند و پس از انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک خارج میشود. در زمان ورود کالا به گمرک، مأموران گمرک هیچ اطلاعی از کالا ندارند و صاحب کالا وظیفه دارد کالای خود را به گمرک معرفی نماید.
همچنین، معرفی کالا به گمرک از طریق سندی به نام اظهارنامه گمرک صورت می‌گیرد. در واقع اظهارنامه گمرکی سندی است که از طریق آن صاحب کالا، تمامی اطلاعات و مشخصات مربوط به کالا را به گمرک ارائه می‌دهد. به علاوه، این اظهارنامه از مهم‌ترین مدارک ترخیص کالا از گمرک بوده و انجام عملیات گمرکی جز در مواردی اندک که در آیین‌نامه گمرک نوشته شده است، بدون ارائه این سند امکان‌پذیر است.
از سوی دیگر، بر اساس ماده ۵۹ قانون گمرکی کشور، پذیرش کالا در گمرک تنها با ارائه اظهارنامه امکان‌پذیر است. همچنین، برای تخلیه کالا از گمرک و شروع مراحل ترخیص کالا از گمرک ارائه این سند الزامی است. ترخیص کالا بدون اظهارنامه از محسوب تخلفات گمرکی محسوب می گردد. بنابراین، فرقی نمی‌کند که قصد ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی را داشته باشید در هر صورت باید در اولین قدم نسبت به تکمیل اظهارنامه اقدام کنید.
اظهارنامه گمرکی توسط چه کسی تکمیل میشود؟
صاحب کالا مسئولیت ثبت و تکمیل اظهارنامه گمرک را بر عهده دارد. درصورتی‌که نماینده صاحب کالا بخواهد این سند را به گمرک ارائه دهد، لازم است برگه وکالت یا نمایندگی خود را ضمیمه دیگر مدارک نماید. همچنین، دلال گمرک نیز می‌تواند مراحل ترخیص را انجام نماید که در این صورت بایستی در کنار سایر مدارک اظهارنامه به گمرک تحویل دهید.
چگونگی تنظیم اظهارنامه گمرکی
تنظیم اظهارنامه گمرکی دارای مراحلی است که در این قسمت مرحله‌به‌مرحله برایتان شرح می‌دهیم.
مرحله اول: ورود اطلاعات مربوط به صاحب کالا، شرکت واردکننده کالا و اطلاعات مربوط به کالا
مرحله دوم: پذیرش اظهارنامه
مرحله سوم: ارزیابی کالا به‌صورت فیزیکی که توسط کارشناس مربوطه انجام میشود.
مرحله چهارم: امضای متن اظهارنامه توسط کارشناس ارزیابی
مرحله پنجم: تحویل اظهارنامه به کارشناس سرویس ارزیابی
مرحله ششم: امضای اظهارنامه توسط کارشناس سرویس ارزیابی در صورت صحت اظهار و تحویل به رئیس سرویس ارزیابی
مرحله هفتم: ارزیابی سیستمی و امضا اظهارنامه و ارسال به واحد صندوق و صدور پروانه توسط رئیس سرویس ارزیابی
مرحله هشتم: فراخوانی اظهارنامه مربوطه از سیستم و تطبیق مبلغ فیش ارائه شده با مبلغ محاسبه شده توسط سیستم در خانه ۴۷ اظهارنامه توسط صندوقدار
مرحله نهم: تکمیل رسید صندوق بر اساس اطلاعات مندرج در خانه‌های اظهارنامه در رایانه و کنترل و تأیید آن توسط صندوقدار
مرحله دهم: جداسازی فیش بانکی از اسناد مربوطه
مرحله یازدهم: چاپ پروانه گمرکی و مهر و امضاء آن توسط مسئول صندوق
مرحله دوازدهم: ورود شماره پروانه چاپ شده در دفتر مربوطه و تحویل اظهارنامه به صاحب کالا
مراحل انجام اظهارنامه گمرکی
اما یکی از سؤالات مهمی که افراد دررابطه‌با اظهارنامه می‌پرسند این موضوع است که چگونه اظهارنامه گمرکی را ثبت نمایند؟
برای تهیه اظهارنامه گمرک نیازی به مراجعه حضوری به گمرک نبوده و تنها کافیست وارد سامانه EPL شوید و اظهارنامه را از طریق این سایت تحویل گمرک دهید. سپس شرکتی که کالا را وارد کشور کرده است، بایستی تمام اطلاعات مربوط به کالا و بهای آن را محاسبه نموده و در اظهارنامه وارد نماید. بعد از آن که اظهارنامه توسط گمرک پذیرفته شده، مرحله کنترل آغاز میشود.
همچنین، ارزیاب وظیفه کنترل را بر عهده دارد، برای کنترل، کالا وارد یکی از مسیرهای گمرکی سبز، زرد و قرمز می‌شوند. پس از پایان ارزیابی، ارزیاب اظهارنامه را امضا می‌نماید. پس از اتمام ارزیابی گمرکی و امضا اظهارنامه توسط رئیس سیستم ارزیابی، اظهارنامه به همراه فیش بانک تحویل صندوق داده میشود. صندوقدار مبلغ فیش را با مبلغ محاسبه شده در اظهارنامه مطابقت داده و در صورت تایید، اطلاعات مندرج در اظهارنامه تکمیل میشود. همچنین فیش بانکی از اسناد جدا شده و اقدامات لازم جهت چاپ پروانه گمرکی انجام میشود.
در نهایت، پس از چاپ پروانه مسئول صندوق آن را مهر و امضا نموده و شماره آن را در دفتر مربوطه ثبت می‌کند. سپس پروانه به صاحب کالا ارائه شده و از وی رسیدی دریافت می‌گردد و سایر مراحل ترخیص کالا از گمرک صورت می‌گیرد.
۷ نکته مهم در رابطه با تنظیم اظهارنامه گمرکی
- قسمت مهمی از تعرفه‌ها و عوارض گمرکی بر اساس اظهارنامه تعیین می‌شوند.
- در ابتدا مشخص کنید که اظهارنامه به‌منظور صادرات تنظیم شده است یا واردات کالا.
- حداکثر تعداد برگه‌های یک اظهارنامه باید ۴ برگه باشد.
- در درج کدهای مرتبط دقت کنید.
- شرایط تحویل بار را بایستی در متن اظهارنامه عنوان کنید. این شرایط بر اساس مقررات اینک و ترمز مشخص میشود.
- نوع و نحوهٔ حمل کالا بایستی مشخص شود.
- وزن، تعداد و ارزش کالا را به‌صورت دقیق وارد کنید.
چه مواردی باعث جریمه کالا میشود؟
در وضعیتی که قسمتی از اظهارنامه گمرکی، محموله یا کالای وارداتی تفاوت داشته باشد، صاحب کالا جریمه میشود. از موارد دیگری که منجر به جریمه میشود این است صاحب کالا در زمان تنظیم اظهارنامه از تعرفه کالای دیگری استفاده کند تا عوارض کمتری را بپردازد؛ این مورد جریمه سنگینی برای صاحب کالا دارد.
مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه گمرکی
در زمان ثبت اظهارنامه گمرک لازم است مدارکی برای اظهار کالا ارائه گردد، برخی از این مدارک عبارت‌اند از:
- بارنامه
- ترخیصیه
- پکینگ لیست
- پروفرماو
- گواهی مبدأ
- مجوزهای قانونی
- بیمه‌نامه
- فاکتور
- کپی کارت بازرگانی
- مجوز ثبت سفارش
- کاتالوگ و بروشور
- وکالت‌نامه رسمی
- پروانه صادراتی
چه مواردی در اظهار نامه گمرکی باید نوشته شود؟
در اظهارنامه گمرکی باید مواردی نوشته شود که این موارد باید دقیق و اصولی نوشته شده باشند. در این قسمت از مطلب به مشخصاتی که باید در فرم اظهارنامه وارد کنید اشاره می‌کنیم:
- مشخصات گمرک و زمان ثبت کالا
- شرکتی که کالا را وارد می‌کند
- کشور مبدأ و مقصد
- نحوه حمل کالا
- تعداد کالا
- وزن کالا
- ارزش کالا
نمونه فرم اظهارنامه گمرکی
در این بخش نمونه‌ای از فرم اظهارنامه آورده شده است که برای انجام مراحل تشریفات گمرکی صاحب کالا یا نماینده وی بایستی آن را تکمیل و همراه با دیگر مدارک ارسال نماید. ازآنجایی‌که ارائه اظهارنامه به گمرک باهدف اطلاع‌رسانی دررابطه‌با کالا وارد شده است؛ بنابراین در آن اطلاعات بسیاری درج می‌شد.
برخی از این اطلاعات عبارت‌اند از: اطلاعات صادرکننده و گیرنده، گمرک مقصد، شماره کوتاژ، مسئول تسویه مالی، ارزش، کشور مبدا و مقصد، شرایط تحویل، محل تخلیه، اطلاعات مالی و بانکی، اقلام، آخرین کشورر مبدأء حمل، اظهارکننده/نماینده، هویت و ملیت وسیله حمل در ورود، کد ملیت وسیله حمل در ورود، شرایط تحویل، بسته‌ها و شرح کالا، شماره قلم کالا، تعرفه کالا، کد کشور سازنده، وزن ناخالص، وزن خالص، واحد کالا، ارزش قلم کالا و غیره است.
اظهارنامه گمرکی برای انواع کالاهای وارداتی و صادراتی از گمرک چگونه است؟
کالاهای وارداتی یا صادراتی شامل سه دسته هستند. در این قسمت به این کالاها به‌صورت کامل می‌پردازیم:
کالاهای مجاز: کالاها و محموله‌هایی که اگر قوانین و مقررات گمرک را رعایت کنند نیازی به گرفتن مجوز ندارد. اما لازم به ذکر است وجود اظهارنامه برای این دسته از کالاها ضروری است.
کالاهای ممنوعه. این دسته کالاها در واردات و صادرات ممنوع هستند و ورود آن‌ها به کشور غیرقانونی است. همچنین، اگر کسی این کالاها را وارد کشور کند مجرم شناخته میشود و مورد مجازات قرار می‌گیرد.
محموله‌های حاوی کالاهای مشروط: تجار برای واردات یا واردات این کالاها باید مجوزهای قانونی از ارگان‌های مربوطه بگیرند. اما باید دقت کنید که این کالاها باید به میزان مشخص وارد کشور بشوند. معمولاً این کالاها فقط به‌منظور پاسخ نیاز مصرف کنند باید وارد شود و قیمت آن مطابق با بازار تنظیم شود. همچنین، داشتن گواهی استاندارد و اظهارنامه الزامی است.
کلام آخر
در این مطلب با یکی از دیگر اسناد مهم در ترخیص کالا از گمرک یعنی اظهارنامه گمرکی آشنا شدیم. همان‌طور که اشاره شد این سند از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بدون آن انجام بسیاری از امور گمرکی امکان‌پذیر نیست. همچنین، ثبت صحیح اظهارنامه از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت مغایرت میان اطلاعات اظهارنامه و کالا گمرک باتوجه‌به میزان مغایرت صاحب کالا را جریمه می‌نماید. همچنین مراحل ترخیص با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد.
درصورتی‌که با این سند و نحوه ثبت آن همچنین مراحل ترخیص از گمرک آشنا نیستید توصیه می‌کنیم برای ترخیص کالا از گمرک از یک شرکت مطمئن کمک بخواهید. چنین شرکت‌هایی به دلیل بهره‌مندی از ترخیص‌کاران حرفه‌ای و سابقه بالا در این امر، با تمامی قوانین و مقررات گمرکی آشنا بوده و می‌توانند به‌سرعت کالای شما را از گمرک ترخیص نمایند.
پست بین‌المللی پی اس پی یکی از بهترین شرکت‌ها در زمینه ترخیص کالا از گمرک است که با بهره‌مندی از ترخیص کاران حرفه‌ای و ریل اختصاصی در گمرک فرودگاه امام خمینی، به صورت یک روزه بار مشتریان را از گمرک ترخیص می‌نماید. برای اطلاعات بیشتر با مشاوران ما به شماره 02142281 تماس بگیرید.
سوالات متداول
تنظیم اظهارنامه ی گمرکی توسط چه اشخاصی انجام میشود؟
تنظیم اظهارنامه توسط صاحب کالا، نماینده قانونی صاحب کالا و دلال گمرک انجام میشود.
اظهارنامه گمرکی چیست؟
اظهار نامه گمرکی در پروسه ترخیص کالا یک تعهد حقوقی است و مسئولیت اظهارنامه گمرکی تماما با صاحب کالاست.
همچنین، هر کالایی که به صورت واردات وارد کشور شود و یا از طریق صادرات کالا از کشور خارج میشود میبایست دارای اظهارنامه باشد.
