حمل و نقل بین‌المللی نقشی حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. در این میان، کانتینرها به عنوان ابزاری کارآمد، جابه‌جایی امن کالاها را در سرتاسر جهان امکان‌پذیر می‌کنند. با این وجود، گاه در حین فرآیند حمل بار کانتینرها دچار آسیب و خسارت می‌شوند. در این شرایط، تعیین مسئولیت پرداخت خسارت موضوعی مهم و چالش‌برانگیز است و ممکن است میان صاحب کالا، شرکت حمل‌کننده و شرکت بیمه تنش‌ها و مشکلاتی را به وجود بیاورد.
با این وجود راه‌حل‌هایی برای تعیین مسئول خسارت کانتینر وجود دارد و می‌تواند براساس بررسی‌های اصولی و اطلاعات مندرج در رسید مبادله کانتینر یا EIR متوجه این موضوع شد. برای بررسی بیشتر این موضوع تا انتهای این مقاله با حمل سریع بین المللی پی اس پی همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
خسارت کانتینر را چگونه می‌توان تشخیص داد؟
در حمل و نقل بین‌المللی گاه شاهد آسیب دیدن کانتینرها هستیم. در این شرایط چگونه می‌توان حقوق و تعهدات طرفین را تعیین کرد؟
Equipment Interchange Receipt یا همان رسید مبادله کانتینر که همچون شناسنامه کانتینر عمل می‌کند، کلید حل معمای این موضوع است. این سند وضعیت کانتینر در دو مقطع زمانی را ثبت می‌کند:
- هنگام تحویل کانتینر پر به شما
- هنگام بازگشت کانتینر خالی به ترمینال
با مقایسه اطلاعات EIR در دو مقطع زمانی، می‌توان به طور دقیق مشخص کرد که چه کسی مسئول خسارات وارده به کانتینر است. زمانیکه کانتینر خالی را برای حمل بار تحویل گرفتید، ویژگی‌های کانتینر در شناسنامه آن ثبت شده است.
برای مثال اگر از قبل ضربه‌ای به آن خورده باشد و بدنه آن مشکلاتی جزئی داشته باشد، همه این موارد مشخص و ثبت شده است. در این صورت پس از حمل بار و رسیدن کانتینر پر به مقصد، هیچ مسئولیتی متوجه شما نیست چون شما کانتینر را با همان وضعیت موجود در شناسنامه تحویل داده‌اید. درواقع عبارت « خسارت مطابق با شناسنامه» در صورت حساب خورده و نباید هیچ هزینه‌ی را متقبل شوید.
اما اگر خسارات ثبت شده در EIR مغایر با شناسنامه کانتینر باشد، احتمالاً افراد حاضر از سوی شما در زمان تحویل کانتینر این خسارات را وارد کرده‌اند. در این شرایط باید از بیمه نامه حمل و نقل یا باربری استفاده کنید تا بیمه خسارات را جبران کند. در این نقطه حساس شما متوجه اهمیت بیمه نامه باربری می‌شوید.
باتوجه به این توضیحات، پس یادتان بماند که EIR مبنای تشخیص و تعیین مسئولیت خسارت کانتینر است. همچنین مقایسه وضعیت کانتینر در زمان تحویل و بازگشت، نقش کلیدی در تعیین مسئولیت دارد.
مراحل و چگونگی تشخیص خسارت کانتینر
اگر به طور خلاصه بخواهیم فرایند بررسی خسارت کانتینر را توضیح دهیم، کل آن در سه مرحله زیر خلاصه می‌شود:
بازرسی اولیه: در اولین قدم، باید کانتینر به طور کامل از نظر ظاهری بررسی شود. هرگونه آسیب، فرورفتگی، پارگی، سوراخ یا زنگ‌زدگی باید ثبت و عکس‌برداری شود.
بازرسی داخلی: پس از بررسی ظاهری باید داخل کانتینر نیز به طور کامل بررسی شود. در این مرحله، باید به دنبال هرگونه آسیب به کالا، جابه‌جایی بار، رطوبت، بو یا هرگونه نشانه‌ای از فساد یا آلودگی باشید.
تهیه گزارش: پس از انجام مراحل بالا، باید گزارشی دقیق از تمام موارد آسیب‌دیده تهیه شود. این گزارش باید شامل شرح کامل آسیب، عکس‌ها، ویدئوها و مدارک مربوط به بارنامه و بیمه نامه باشد.
اما در این میان جزئیات فراوانی وجود دارد که باید با آن‌ها به خوبی آشنا باشید تا سرتان کلاه نرود. پس به این نکات توجه کنید.
دو شرایط برای بررسی خسارت کانتینر وجود دارد؛ وقتی کانتینر خالی را تحویل می‌گیرید، فرستنده باید وضعیت ظاهری کانتینر را با شناسنامه آن تطابق دهد. و در صورت مشاهده هرگونه مغایرت، باید به شرکت حمل و نقل یا صاحب کانتینر اطلاع داده شود.
اما وقتی کانتینر پر را تحویل می‌گیرد، گیرنده باید وضعیت ظاهری کانتینر را با شناسنامه آن تطابق دهد و درصورت هرگونه مشکلی باید قبل از تحویل کانتینر از ترمینال، به مسئول ترمینال گزارش داده شود. پس از آن نیز صورت جلسه‌ای تنظیم و اطلاعات در شناسنامه کانتینر درج شود.
درواقع چه کانتینر خالی باشد (در ابتدای تحویل کانتینر برای حمل بار) و چه کانتینر پر باشد (پس از حمل کالای کانتینر و رسیدن به مقصد) باید این شناسایی‌ها صورت بگیرد.
باتوجه به این توضیحات مسئولیت سلامت کانتینر با چه کسی است؟
در ابتدای کار پس از تحویل کانتینر تا زمان عودت کانتینر خالی، گیرنده مسئول سلامت کانتینر است. اما باید از نماینده، پیمانکار یا هر فرد دیگری که مسئول تحویل محموله است، خواسته شود که وضعیت ظاهری کانتینر را در نقاط مختلف بررسی کن. و در صورت بروز هرگونه خسارت، شخص مسئول شناسایی و خسارت از او بازیابی می‌شود.
فقط در طول این فرایند، مشخصات ظاهری کانتینر باید توسط یک فرم به راننده تحویل‌گیرنده کانتینر داده شود. سپس از راننده امضا گرفته شود و رونوشت آن برای شرکت باربری صادر کننده بارنامه ارسال گردد. همچنین پرداخت کرایه کامیون به صورت پس کرایه، اهرمی برای بازیابی خسارت در صورت بروز هرگونه آسیب خواهد بود.
مسئولیت پرداخت خسارت کانتینر
به طور کلی، هنگام حمل و نقل بین المللی مسئولیت پرداخت خسارت کانتینر بر عهده فردی‌ست که متعهد به حفظ و نگهداری محموله است. این طرف مسئول می‌تواند شامل یکی از این موارد باشد:
شرکت حمل و نقل: اگر در حین حمل و نقل کانتینر آسیب ببیند، مسئولیت پرداخت خسارت بر عهده شرکت حمل و نقل خواهد بود.
صاحب کالا: اگر صاحب کالا مسئول بارگیری و تخلیه کانتینر باشد و در این فرآیند کانتینر آسیب ببیند، مسئولیت پرداخت خسارت بر عهده او خواهد بود.
فرستنده یا گیرنده کالا: در برخی موارد، فرستنده یا گیرنده کالا ممکن است مسئولیت حفظ و نگهداری کانتینر را بر عهده داشته باشند و در صورت بروز خسارت، ملزم به پرداخت آن باشند.
نکته: قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل و جبران خسارت کانتینر در کشورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین، در هر مورد خاص باید به قوانین مربوطه اتکا کرد.
نقش و اهمیت بیمه نامه باربری در خسارت کانتینر
همانطور که گفته شد بیمه نامه باربری می‌تواند در جبران خسارت کانتینر بسیار مفید باشد. این نوع بیمه نامه، خسارات ناشی از آسیب یا از بین رفتن کانتینر و همچنین خسارات وارده به کالا را تحت پوشش قرار می‌دهد. می‌توان گفت این بیمه نه تنها برای صاحب بار، بلکه برای شرکت حمل و نقل نیز مفید است.
به‌علاوه بیمه نامه باربری، تضمینی برای آرامش خاطر در جابه‌جایی کالا است. این بیمه نامه علاوه بر جبران خسارات کانتینر، از بار و کالای شما در برابر خطرات مختلفی مانند آتش سوزی، تصادف، سرقت و … محافظت می‌کند.
نکات مهم در خصوص بیمه نامه باربری:
- انتخاب نوع مناسب بیمه نامه: با توجه به نوع کالا و شرایط حمل و نقل، باید نوع مناسب بیمه نامه باربری انتخاب شود.
- بررسی دقیق شرایط و تعهدات بیمه نامه: قبل از خرید بیمه نامه، باید شرایط و تعهدات آن به طور دقیق بررسی شود تا در صورت بروز خسارت، مشکلی برای دریافت غرامت وجود نداشته باشد.
- ارائه مدارک و مستندات لازم: برای دریافت غرامت از بیمه، باید مدارک و مستندات مربوط به خسارت، مانند گزارش بازرسی، عکس‌ها و ویدئوها، و بارنامه ارائه شود.
نتیجه گیری
باتوجه به توضیحات ارائه شده در این مقاله، درصورتیکه که هنگام جابه‌جایی، بارگیری و تخلیه بار کانتینر دچار آسیب شود، براساس شناسنامه کانتینر مقدار آسیب‌ها و مسئول پرداخت هزینه‌ها مشخص می‌شود. اگر هم از قبل خسارت کانتینر ثبت شده باشد، تمامی این اطلاعات آن در همان شناسنامه موجود است.
از طرف دیگر، زمانیکه کانتینر هنگام حمل دریایی، زمینی یا هوایی دچار آسیب می‌شود، بیمه نامه باربری می‌تواند به فرد خسارت‌دیده بسیار کمک کند. به صورت کلی برای مشخص کردن مسئول صدمه کالا در حمل و نقل بین المللی باید جوانب گوناگون را سنجید.
درنهایت آنکه بهتر است برای جلوگیری از چنین مشکلاتی حتما با یک شرکت حمل و نقل حرفه‌ای همکاری کنید تا کلیه فرآیند بارگیری و ارسال کالا بدون مشکل پیش برود. در این مسیر می‌توانید از خدمات پی اس پی اکسپرس استفاده کنید. تنها کافیست با شماره 02142281 تماس بگیرید.
سوالات متداول
در شناسنامه کانتینر چه اطلاعاتی درج می‌شود؟
همه اطلاعاتی که مربوط به مسائل فنی و ظاهر کانتینر است، در این سند ثبت می‌شود. همچنین آسیب‌های قبلی نیز در شناسنامه هستند و شرکت حمل بار هنگام بارگیری و تخلیه کانتینر آن را چک می‌کند.
شناسنامه و برگه تبادل کانتینر چه تفاوتی باهم دارند؟
اطلاعات برگه تبادل (برگه رسید مبادله) باید با اطلاعات شناسنامه کانتینر یکسان باشد. هرگونه خسارت جدید نیز در این برگه (EIR) ثبت خواهد شد. همچنین نباید هیچگونه مغایرتی میان این دو سند باشد و درصورت مشاهده چنین مشکلی باید از پذیرش کانتینر خودداری کرد.
