بیمه نامه حمل و نقل یا باربری سندی است که یک حمل‌کننده می‌تواند برای جبران خسارت وارده به کالا یا محموله در اثر خطرات (برخورد با کف دریا، آتش‌سوزی یا انفجار، غرق‌شدن و…) آن را خریداری نماید.
اما این بیمهنامه چیست، چه انواعی دارد و چرا باید آن را خریداری کرد؟ برای دانستن پاسخ این سؤال‌ها در ادامه با ما همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
بیمه باربری یا بیمه نامه حمل و نقل چیست؟
بیمه باربری یا بیمه حملونقل بار (Cargo Insurance) یک نوع بیمه است که برای حفاظت از خسارت یا زیان به بارهای حملونقل از طریق دریا، هوا، زمین یا حملونقل مختلف دیگر ارائه می‌شود. این نوع بیمه برای تجار و شرکت‌های حملونقل بسیار اهمیت دارد، زیرا در صورت وقوع حوادثی مانند تصادف، سرقت، خسارت طبیعی یا خطاهای مربوط به حملونقل اطمینان حاصل می‌شود.
انواع بیمه نامه حمل و نقل
بیمه باربری نیز مانند دیگر موارد این حوزه، انواع مختلفی دارد که هرکدام برای موقعیت‌های خاصی استفاده می‌شود و درنهایت به عنوان یکی از هزینه های ترخیص کالا از گمرک محاسبه می‌گردد. حال در ادامه به انواع این بیمه نامه‌ها اشاره می‌کنیم:.
بیمه نامه حمل و نقل داخلی
مبدأ و مقصد این نوع بیمهنامه بین‌المللی، در داخل کشور است. قوانین و مقررات مربوط به آن تابع کشوری است که حملونقل انجام می‌شود. همچنین، بیمه حمل و نقل داخلی یک نوع بیمه است که برای پوشش خسارات و زیان‌های ممکن در حین حمل و نقل کالاها یا مسافران داخل یک کشور ارائه می‌شود. این نوع بیمه معمولاً شامل حوادث ناشی از حمل و نقل مانند حوادث رانندگی، سرقت، خسارت به بار، آتش‌سوزی و سایر خطرات مرتبط با حمل و نقل می‌شود.
بیمه نامه حمل و نقل زمینی
افرادی که قصد دارند کالا یا محموله خود را با روش زمینی حملونقل کنند، موظف‌اند از این نوع بیمه استفاده نمایند. خطراتی همچون آتش‌سوزی، سرقت، عدم تحویل کالا، تصادف و… با استفاده از آن جبران خواهد شد. اعتبار بیمه حملونقل زمینی از زمان تحویل کالا آغاز می‌شود و تا زمان تحویل آن به مقصد پایان می‌یابد. اگر صاحب کالا تا 8 روز محموله را دریافت نکند، اعتبار بیمه نامه منقضی خواهد شد. پیشنهاد می‌شود حتما مقاله حمل و نقل زمینی را مطالعه کنید تا با این روش بیشتر آشنا شوید.
بیمه نامه حمل و نقل دریایی
درگذشته، بیمهنامه حملونقل دریایی برای پوشش خطرات ناشی از دزدان دریایی بوده است. امروزه برای خطراتی همچون تصادف کشتی، آتش‌سوزی در دریا و… از این نوع بیمه استفاده می‌شود (اعتبار آن از زمان تحویل بار به مقصد تا 60 روز است).
بیمه نامه حمل و نقل هوایی
باتوجه‌به پیشرفت‌های اخیر صنعت باربری بین‌المللی هوایی، وجود بیمه در این نوع حملونقل ریسک انتقال کالا را کاهش می‌دهد. بیمه‌نامه‌های حملونقل هوایی بر اساس مبدأ و مقصد به سه گروه جداگانه بیمه‌های حمل داخلی، خارجی و ترانزیت تقسیم‌بندی می‌شوند.
بیمه نامه حمل و نقل بین المللی
بیمهنامه حملونقل بین‌المللی، به سه دسته وارداتی، صادراتی، ترانزیت تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی، بر اساس مبدأ و مقصد کالا است. در ادامه به توضیح این سه دسته می‌پردازیم.
بیمه نامه حمل و نقل وارداتی
این نوع بیمه خطراتی که کالا را هنگام واردات آن تهدید می‌کند پوشش می‌دهد. هدف این سند، حفظ منافع بازرگانان و واردکنندگان بار است و همچنین، یکی از اسناد مهم برای گشایش اعتبار محسوب می‌شود.
بیمه نامه وارداتی، با شرایط مختلفی از قبیل A، B، C و Total loss (خسارت کلی) صادر می‌شود. به علاوه نرخ آن و موارد پرداختی باتوجه‌به شرایط حملونقل، نوع وسیله، کالا، بسته‌بندی و شرایط آب‌وهوا، محاسبه می‌گردد. در ادامه انواع به بیمه‌نامه‌های A,B,C به صورت کامل می‌پردازیم:
بیمهنامه نوع A
این نوع قرارداد کامل‌ترین نوع پوشش است و برای کالاهای حساس و آسیب‌پذیر استفاده می‌شود. این قرارداد موارد زیر را پوشش می‌دهد:
- خسارت‌های وارد شده عمدی
- خسارت‌های ناشی از فرسودگی
- خسارات ناشی از نامناسب‌بودن بسته‌بندی
- خسارت‌های ناشی از مشکلی در کالاهای ثبت شده در بیمهنامه
- خسارت‌های ناشی از تأخیر
- خسارت های ناشی از ورشکستگی مالکان و اجاره کنندگان و گرداندگان کشتی
- خسارت‌های ناشی از انفجار هسته‌ای
- خسارت‌های ناشی از دریانوردی نامناسب کشتی یا شناور یا نامناسب‌بودن آن برای حمل کالا
- خسارات ناشی از جنگ، شورش، انقلاب، قیام یا زدوخوردها
- خسارت‌های ناشی از ضبط و مصادره کالاها
- خسارت‌های ناشی از اعتصاب کارگران یا شورش و اغتشاش داخلی
- خسارات ناشی از عملیات تروریستی
2- بیمه نامه نوع B
قرارداد نوع B خطراتی از جمله زلزله، آتشفشان، صاعقه و یا به دریا افتادن بار از روی عرشه کشتی را شامل می‌شود.
این بیمهنامه بین C و A است. خسارات تحت پوشش این بیمه شامل موارد زیر است:
- تمامی خطرات در کلوز C
- زلزله، آتشفشان و صاعقه
- به دریافتن کالا از روی عرشه
- ورود آب به داخل کشتی یا شناور یا انبار کالا
- ازبین‌رفتن کلی هر بسته در کشتی یا شناور
- دزدی و دله‌دزدی
- قلاب زدگی
- آبدیدگی
- روغن زدگی
- شکست، ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیگر
بیمه نامه نوع C
در قرارداد نوع C آتش‌سوزی و انفجار، غرق‌شدن کشتی، تصادف و برخورد با یک جسم خارجی و به دریا انداختن کالا برای نجات آن را تحت پوشش قرار می‌دهد. این بیمه باربری با کمترین میزان پوشش و ارزان‌ترین کلوز است. خطرات تحت پوشش این بیمهنامه شامل موارد زیر است:
- آتش‌سوزی یا انفجار
- به گل نشستن، زمین‌گیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق‌شدن و واژگونی کشتی
- واژگونی یا خارج‌شدن وسیله حملونقل از خط یا ریل
- برخورد کشتی یا شناور با هر وسیله خارجی جز آب
- تخلیه کالا به‌صورت اضطراری در بندر دیگر
- زیان همگانی (از بین کردن یا فداکردن کالا)
- به دریا انداختن کالا برای سبک کردن در شرایط بحرانی
- خسارت همگانی
- مسئولیت مشترک در تصادف
انواع بیمه باربری بر اساس محدوده جغرافیایی
بیمه‌نامه‌های باربری بر اساس محدوده جغرافیایی حمل و نقل کالا به چهار گروه مختلف دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به این چهار گروه به‌صورت کامل می‌پردازیم:
بیمه باربری و حمل و نقل وارداتی
این دسته از بیمه باربری برای کالاهای وارداتی است که توسط اشخاص حقوقی یا حقیقی از کشورهای دیگر خریداری شده و به شکل برات بدون انتقال ارز یا به کمک اعتبارات اسنادی وارد کشور می‌شوند. بر اساس قوانین جاری، در حال حاضر خرید این دسته از کالاها برای تمامی کالاهای وارداتی الزامی است و خرید آنها اجباری است.
بیمه باربری و حمل و نقل صادراتی
بیمه‌نامه‌های صادراتی استفاده می‌شوند تا حمل و صادرات کالاها از ایران به کشورهای مختلف را پوشش دهند. این بیمه‌نامه‌ها بر اساس شرایط فروش و نیاز صادرکنندگان، صادر می‌شوند و شرکت‌های بیمه در این بیمهنامه، کالاهای صادراتی را از ایران تا کشور مقصد تحت پوشش خود قرار می‌دهند. همچنین، در این نوع بیمهنامه، ذی‌نفعان باید مشخص شوند.
بیمه باربری و حمل و نقل ترانزیت
بیمه‌نامه‌های ترانزیت استفاده می‌شود برای کالاهایی که مبدأ و مقصد آنها خارج از ایران قرار دارد و مسیر حمل و نقل آنها ممکن است از طریق ایران باشد. این نوع بیمهنامه به‌عنوان بیمه‌نامه‌های ترانزیت شناخته می‌شود و نرخ و شرایط آن با بیمه‌نامه‌های صادراتی از ایران تقریباً یکسان است. برای دریافت این نوع بیمهنامه، باید دارای مجوز مدیریت بیمه‌های باربری و حمل و نقل باشید.
بیمه باربری و حمل و نقل داخلی
بیمه باربری و حمل و نقل داخلی یک نوع بیمه است که برای حمل و نقل کالاها از یک مبدأ داخلی به یک مقصد داخلی در یک کشور صادر می‌شود. این بیمهنامه تحت شرایط و مقررات داخلی کشور قابل صدور است و می‌تواند خطرات مختلفی را تحت پوشش قرار دهد. این بیمه تمامی تولیدات و کالاهایی که توسط تولیدکنندگان و تاجران در محدوده جغرافیایی ایران جابه‌جا می‌شوند، را پوشش می‌دهد.
بیمه نامه حمل و نقل صادراتی
این نوع بیمه، خطراتی که کالا را هنگام صادرات آن تهدید می‌کند پوشش می‌دهد. شرایط این نوع سند، همانند بیمهنامه وارداتی است. همچنین بیمه حمل و نقل صادراتی یک نوع بیمه است که برای پوشش خسارات و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها به خارج از کشور صادر می‌شود. این نوع بیمه معمولاً توسط شرکت‌های بیمه ارائه می‌شود و هدف آن حفاظت از تجارت بین‌المللی و کاهش مخاطرات مرتبط با حمل و نقل کالاها به مقصد خارجی است.
بیمه نامه ترانزیت
بیمهنامه ترانزیت جهت حمل بار بین ایران و کشوری دیگر به‌صورت رفت‌وبرگشت است. به بیان دیگر، یک نوع باربری صادراتی یا وارداتی است. این نوع سند خساراتی ناشی از حادثه آتش‌سوزی را پوشش می‌دهد.
به‌علاوه این بیمه نامه برای پوشش خسارات و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر از طریق سرزمین‌ها، دریاها یا هوا ارائه می‌شود. این بیمه معمولاً به تجارت بین‌المللی مربوط است و هدف آن حفاظت از کالاها در زمان حملونقل و ترانزیت آنها است. توصیه می‌شود برای مفهموم بهتر مقاله ترانزیت چیست حتما مطالعه کنید.
کلام آخر
بیمه کالا از مواردی است که حتماً باید قبل از ارسال کالا به آن توجه داشته باشید. در این مطلب با انواع بیمه‌های کالا آشنا شدیم. همچنین دانستیم بیمه‌های نوع A,B,C چه مواردی را پوشش می‌دهد به‌صورت کامل توضیح دهیم. در صورت سؤال در مورد بیمه نامه حمل و نقل مختلف در بخش نظرات سؤالات خود را بپرسید یا با کارشناسان ما با شماره 02142281 در ارتباط باشید.
