گواهی بازرسی کالا سندی است که توسط شرکت های بازرسی صادر می شود و نشان دهنده انطباق کالا با مشخصات توافق شده بین خریدار و فروشنده است. این گواهی ها نقش مهمی در تجارت بین المللی ایفا می کنند و میتوانند برای موارد مختلفی استفاده شوند. اما بازرگانان چگونه باید آن را دریافت کنند؟ مزایا و کاربردهای آن دقیقا چیست؟
برای آنکه پاسخی برای این پرسشها پیدا کنید، در ادامه با پست بین المللی پی اس پی همراه باشید تا نگاهی به چیستی و کاربردهای این سند بیندازیم. گفتنیست پی اس پی در حوزه حمل و نقل بین المللی، واردات و صادرات کالا و ترخیص کالا از گمرک فعالیت میکند. در صورت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02142281 تماس بگیرید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
گواهی بازرسی کالا چیست؟
در تجارت بینالمللی انجام تعهدات فروشنده طبق قرارداد (کالای فرستاده شده دقیقاً با همان کیفیت و کمیت باشد)، همواره یکی از نگرانیهای اصلی خریدار کالا به شمار میآید. گواهی بازرسی کالا که به آن گواهی سوریانس نیز گفته میشود از مهمترین اسناد بازرگانی است که به عنوان یک سند ثالث و بیطرف، به طرفین معامله اطمینان میدهد که کالای مورد معامله از نظر کیفیت، کمیت، بستهبندی و سایر شرایط، مطابق با توافق آنها است.
ارائه این گواهی برای واردات برخی از کالاها نظیر کالاهای فاسدشدنی، تجهیزات صنعتی، بسیاری از مواد غذایی و گوشتی و غیره الزامی است در واقع از طریق این سند خریدار میتواند اطمینان حاصل نماید که کالای تحویلی از نظر کمی و کیفی با آن چه که در قرارداد فروش ذکر شده است انطباق دارد.
خوب است بدانید که گواهی بازرسی کالا به انگلیسی عبارت Certificate of inspection of goods است و در معاملات تجاری بینالمللی برای استفاده از این گواهی از این عبارت استفاده میشود.
اهمیت بازرسی کالا در تجارت بینالمللی
اطمینان از کیفیت و مرغوبیت کالا وارداتی و صادراتی، همواره دغدغه اصلی تجار و دیگر فعالان بخش بازرگانی و از همه مهمتر، مسئولین کشورهای مقصد است. امروزه بازرسی کالا (Inspection)، بخش مهمی از پروسه صادرات و واردات محسوب میشود. گسترش این موضوع در سطح جهانی تا حدی بوده است که از بازرسی کالا بهعنوان یکی از مراحل پیچیده و کاملاً تخصصی یاد میشود.
در این راستا، کمیته جهانی استاندارد (ایزو) بهمنظور تسهیل این امر، اقدام به تدوین دستورالعملهایی در زمینه بازرسی کالا نموده است. در حال حاضر این استانداردها، مرجع و منبع کشورهای مختلف جهان در بحث بازرسی کالا شده است.
انواع گواهی بازرسی کالا
تا اینجای مطلب با گواهی بازرسی و مفهوم آن آشنا شدیم. اما بهتر است بدانید که این سند انواع گوناگونی داشته و باتوجهبه نیاز افراد میتواند صادر شود. در ادامه با انواع این گواهی آشنا میشویم:
-
بازرسی قبل از حمل
در اغلب موارد خریدار بهمنظور پیشگیری از هرگونه کلاهبرداری و دوری از تخلفات احتمالی، اقدام به این نوع از بازرسی مینماید. بازرسی قبل از حمل بر اساس دستورالعمل و طبق قرارداد، در چهار حوزه مختلف شامل کیفیت، کمیت، بستهبندی و بارگیری صورت میگیرد.
ازآنجاییکه در این روش کیفیت ظاهری و فیزیکی کالا مورد بررسی قرار میگیرد، به بازرسی چشمی یا ظاهری نیز مشهور شده است. این روش بازرسی مورد پذیرش سازمان استاندارد نبوده و معمولاً کالاها بهصورت رندم بررسی و نمونهگیری میشوند.
-
بازرسی حین تولید
در برخی موارد که بررسی یک قطعه، مواد اولیه و یا فرایندی در تولید یک محصول موردنظر است، از روش بازرسی حین ساخت استفاده میشود. بسیاری از کارشناسان این روش بازرسی را یکی از روشهای بازرسی قبل از حمل میدانند.
در بازرسی حین تولید، لازم است که کارشناس شرکت موردنظر طی فرایند تولید در محل فروشنده حاضر باشد؛ بنابراین هزینه و دستمزد آن، از دیگر روشها بیشتر خواهد بود. به علاوه بازرسی حین تولید، اغلب برای لوازم آرایشی – بهداشتی، مواد غذایی، ماشینآلات و تجهیزات مورداستفاده قرار میگیرد.
-
بازرسی قیمت
همانطور که از نام آن مشخص است، بازرسی کالا بهمنظور بررسی و ارزیابی قیمت محصول و واقعی بودن آن صورت میگیرد. بازرسی قیمت، بیشتر به درخواست مؤسسه مالی و بانک انجام میشود و هزینه آن بر عهده خریدار یا واردکننده کالا خواهد بود. بهمنظور پیشگیری از سوءاستفاده از وامهای کمبهره یا دریافت ارز با قیمت پایین، این شیوه از اهمیت زیادی برخوردار است.
-
بازرسی اصالت فروشنده
در این نوع از بازرسی، هویت و اصالت فروشنده جهت توانایی در اجرای تعهدات مورد بررسی شرکتهای بازرسی قرار میگیرد. در واقع این شیوه، بهنوعی منبعیابی است که بهوسیله این شرکتها صورت میپذیرد. قوانین و مقررات داخلی بهخصوص قوانین بانک مرکزی سبب شده است که بازرگانان درخواست بازرسی اصالت فروشنده را به شرکتها بدهند.
-
بازرسی استاندارد اجباری
بازرسی استاندارد اجباری، مهمترین و سختترین روش بازرسی کالا به شمار میآید. در این روش، شرکت بازرسی به نیابت از سازمان استاندارد مدنظر، اقدام به بررسی کالا مینماید. البته بازرسیها در آزمایشگاه مجاز و زیر نظر شرکت صورت میگیرد. سپس نتایج حاصل از آزمونها اظهارنامه و گواهی بازرسی به سازمان استاندارد ارائه میشود تا سازمان مربوطه بررسیهای لازم را انجام دهد و گواهی انطباق را صادر نماید.
پس اگر قصد واردات کالا دارید و میخواهید خیالتان از بابت کمیت و کیفیت کالای خریداری شده راحت باشد حتما با توجه به نیاز خود اقدامات لازم را برای صدور این گواهی انجام دهید.
مهمترین وظایف شرکتهای بازرسی کالا
در زمان بازرسی کالا فعالیتهای گوناگونی صورتگرفته و کمیت و کیفیت کالاهای وارداتی مورد بررسی قرار میگیرد. باتوجهبه اهمیت بازرسی کالا بسیار مهم است که انجام این کار توسط یک شرکت معتبر صورت گیرد
در زمان بازرسی کالا، شرکتهای بازرسی بایستی بر اساس اطلاعات ارائه شده خریدار از قبیل اطلاعات فیزیکی، کیفی، کمی و غیره، مرسوله را بررسی و ارزیابی نمایند و در صورت مغایرت کالا با اطلاعات ارسال شده خریدار، تمامی مغایرتها را به اطلاع خریدار برسانند.
در ادامه با برخی از مهمترین وظایفی که شرکتهای بازرسی کالا باید داشته باشند آشنا میشویم، این وظایف عبارتاند از:
- بررسی صلاحیت و تواناییهای کیفی صادرکننده (فروشنده کالا)
- بررسی کالا جهت تطابق کیفیت آن با سفارش صورتگرفته
- ارزیابی کمیت کالا و تأیید میزان سفارش شده
- بررسی سال ساخت کالا و اطمینان از نو یا مستعمل بودن آن
- تأیید محل تولید یا کشور سازنده کالا
- بررسی نحوه بستهبندی و تأیید آن
- تأیید وسیله حمل
انواع گواهیهای بازرسی کالا ارائه شده توسط شرکتهای بازرسی
شرکتهای بازرسی پس از بررسی، ارزیابی و انطباق آن با خواستههای مشتری اقدام به صدور گواهینامه و تأییدیههای گوناگون مینمایند. مهمترین آنها عبارتاند از:
- بازرسی کالا کیفی و کمی (COI یا Certificate Of Inspection)
- گواهی بازرسی قبل از حمل (PSI یا Pre Shipment Inspection)
- گواهی بازرسی ظاهری (VCI یا Visual Inspection Certificate)
- گواهی مؤید نامه (CI یا Certificate of Letter)
- گواهی تعیین ارزش (PVC یا Peice Value Certificate)
- گواهی رضایتمندی مشتری (CSC یا Customer Satisfaction Certificate)
- گواهی بازرسی ماهوی کالا (SIC یا Standard Industrial Classification)
- گواهی راهاندازی (CC یا Commissioning Certificate)
- گواهی بستهبندی (PL یا Packing List)
- گواهیهای آزمایشگاهی (TR یا Test Report)
- گواهی انطباق کیفیت کالا (VOC یا Verification Of Conformity)
مزایای بازرسی کالا چیست؟
دریافت گواهی بازرسی کالا برای واردکنندگان مزایای بسیاری به همراه دارد، برخی از این مزایا عبارتاند از:
- کاهش هزینهها به دلیل خرابی محصول: بهعنوانمثال، جایگزینی و دفع کالاهای معیوب
- جلوگیری از لطمه به کالا و اعتبار شرکت
- پیشبینی تاخیرهای تولید و حملونقل
- بهبود ارتباط با تأمینکننده
- برطرفکردن مشکلات شناسایی شده محصولات توسط تأمینکننده
- پرداخت هزینه فقط برای کالاهای سالم
- کاهش شکایات مشتری از محصول معیوب
- اطمینان از کیفیت محصول در هر مرحله از تولید
چه زمان به گواهی بازرسی کالا نیاز داریم؟
معمولاً زمانی که ارزش کالا بالاست یا مشتری حساسیتهای بالایی دارد از گواهی بازرسی کالا استفاده میشود. گواهی بازرسی کالا به مشتری اطمینان میدهد که کالای ارسال شده از نظر کمی و کیفی مطابق با انتظارات مشتری است.
همچنین گواهی بازرسی کالا را میتوان به بانکی که خریدار اعتبارات اسنادی را دریافت کرده است یا خود خریدار ارائه داد. درصورتیکه گواهی بازرسی کالا جهت ارائه به بانک ارائهدهنده اعتبار اسنادی صادر شود باید نامه درخواستی جهت انتقال پول را با این مضمون ارائه دهید که پرداخت کامل پول و انجام تعهدات مالی، نیاز به ارائه گواهی بازرسی و استاندارد دارد. در مقاله دیگری به طور کامل به آموزش نحوه دریافت اعتبار اسنادی پرداختهایم اگر میخواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید مقاله اعتبار اسنادی را بخوانید.
گواهی بازرسی کالا کجا صورت میگیرد؟
محل صدور گواهی بازرسی کالا به دو عامل اصلی بستگی دارد:
1. نوع گواهی بازرسی
- گواهی قبل از حمل (PSI): این گواهی معمولا در محل انبار یا کارخانه تولید کننده کالا صادر میشود.
- گواهی حین بارگیری (PSI): این سند در محل بندر یا پایانه بارگیری کالا صادر میشود.
- گواهی مبدأ (CO): این گواهی را اتاق بازرگانی و یا سازمانهای صادر کننده مجوز در کشور مبدا صادر میکنند.
- گواهی کیفیت (CQ): توسط آزمایشگاههای معتبر و یا شرکتهای بازرسی شخص ثالث در محل انبار، کارخانه و یا مقصد کالا صادر میشود.
- گواهی بهداشتی (HC): سازمانهای دامپزشکی، بهداشت و یا ارگانهای نظارتی مربوطه در کشور مبدا آن را صادر میکنند.
2. کشور مبدا و مقصد کالا
- در برخی کشورها: صدور گواهی بازرسی کالا فقط توسط شرکتهای بازرسی داخلی و یا مورد تایید دولت آن کشور مجاز است.
- در برخی دیگر: امکان صدور گواهی توسط شرکتهای بازرسی بین المللی معتبر نیز وجود دارد.
گواهی بازرسی کالا برای چه کشورهایی ضروری است؟
واردات کالا از برخی از کشورها صرفنظر از نوع، ماهیت و ارزش کالای وارداتی مستلزم ارائه گواهی بازرسی است. در لیست زیر برخی از کشورهایی که ارائه گواهی بازرسی برای آنها الزامی است اشاره شده است:
- کامرون
- مالاوی
- موریتانی
- مکزیک
- سنگال
- کومور
- ساحل عاج
- اتیوپی
- گینه
- اکوادور
- کامبوج
- هند
- اندونزی
- ایران
- کویت
- ماداگاسکار
- مالی
- مالاوی
- موریتانی
- توگو
- ازبکستان
- سیرالئون
- نیجر
- موزامبیک
- لیبریا
- اتیوپی
- جمهوری دموکراتیک کنگو
- جمهوری کنگو
- جمهوری آفریقای مرکزی
- بورکینافاسو
- بنگلادش
- بنین
البته در نظر داشته باشید که این لیست هرساله آپدیت میشود؛ بنابراین برای اطمینان خاطر در این زمینه بهتر است با گمرک تماس بگیرید.
تست ریپورت چیست؟
تست ریپورت آنالیز فنی محصولاتی است که توسط کارخانه بر اساس استاندارد تعریف شده، تولید میشوند. محصولاتی که از لحاظ ایمنی و بهداشت برای محیطزیست و انسان خطر ایجاد کنند موظف به داشتن تست ریپورت هستند. کالاهایی نظیر مواد شیمیایی، پودر، مایعات و غیره برای حمل بار و ترخیص از گمرک نیاز به این گواهی دارند.
این سند توسط آزمایشگاه های معتبر صادر میشود و نتایج آزمایشات انجام شده روی یک محصول یا نمونه را به طور دقیق و مستند ارائه میدهد. این گزارش شامل اطلاعات مختلفی از جمله موارد زیر است:
- مشخصات محصول: نام محصول، مدل، برند، شماره سریال و سایر مشخصات مربوط به محصول
- شرایط آزمایش: تاریخ و زمان انجام آزمایش، نام و آدرس آزمایشگاه، نام دستگاهها و تجهیزات مورد استفاده، نام و امضای مسئول آزمایش
- روش های آزمایش: شرح دقیق روشهای آزمایش انجام شده، استانداردهای مورد استفاده و مرجع آنها
- نتایج آزمایش: ارائه نتایج آزمایش به صورت عددی، جدولی، نموداری یا تصویری همراه با واحد اندازه گیری
- نتیجه گیری: تفسیر نتایج آزمایش و بیان انطباق یا عدم انطباق محصول با استانداردهای مورد نظر
- پیوست ها: ارائه هرگونه اطلاعات تکمیلی مانند گواهیهای صادر شده، نمودارها، جداول و تصاویر
کاربردهای تست ریپورت:
- کنترل کیفیت: تست ریپورت برای اطمینان از کیفیت و انطباق محصول با استانداردهای مورد نظر قبل از عرضه به بازار استفاده میشود.
- حل اختلافات: در صورت بروز اختلاف بین خریدار و فروشنده در مورد کیفیت محصول، تست ریپورت میتواند به عنوان مدرک معتبر برای اثبات صحت ادعاها استفاده شود.
- بازاریابی و فروش: ارائه تست ریپورت به مشتریان میتواند به عنوان مدرکی دال بر کیفیت و مرغوبیت محصول تلقی شده و به افزایش اعتماد مشتریان و رونق فروش کمک کند.
- اخذ مجوزها و گواهی نامه ها: برای اخذ برخی از مجوزها و گواهی نامهها مانند پروانه استاندارد، ارائه تست ریپورت الزامی است.
- واردات و صادرات: در تجارت بین المللی، ارائه تست ریپورت میتواند به تسهیل فرآیندهای واردات و صادرات و ترخیص کالا از گمرک کمک کند.
کلام آخر
در تجارت بینالمللی برای ارزیابی کمیت و کیفیت کالاهای خریداری شده از گواهی تحت عنوان گواهی بازرسی کالا استفاده میشود. ارائه این گواهینامه برای واردات برخی از کالاها الزامی است و در صورت نبود آن اجازه ترخیص کالا از گمرک داده نمیشود.
میتوان گفت گواهی بازرسی کالا در کاهش ریسک معاملات، تسهیل فرآیند ترخیص کالا از گمرک، جلب اعتماد طرفین معامله، کاهش هزینهها و افزایش رضایت مشتری کمک شایانی میکند.
درنهایت آنکه تلاش کردیم شما را با گواهی بازرسی کالا، یکی از مهمترین اسناد بازرگانی، آشنا کنیم و توضیحاتی درباره انواع، وظایف شرکتهای بازرسی و غیره در اختیارتان قرار بدهیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید باشد اما درصورت هرگونه پرسشی و دریافت مشاورهای میتوانید با شماره 02142281 تماس بگیرید و با کارشناسان پست بین المللی پی اس پی در ارتباط باشید و یا اپلیکیشن psp را دانلود کنید.
سؤالات متداول
خریدار یا فروشنده کدامیک وظیفه پرداخت هزینه بازرسی کالا را دارد؟
در مورد هزینه بازرسی کالا هر یک از طرفین قرارداد (خریدار و فروشنده) که مطابق قرارداد پرداخت این هزینه را برعهده گرفته باشد، موظف است هزینه بازرسی را پرداخت نماید.
انواع بازرسی کالا کداماند؟
بازرسی قبل از حمل، بازرسی حین تولید، بازرسی قیمت و بازرسی استاندارد اجباری از انواع کاربردی گواهی بازرسی کالا است.