در عرصه تجارت بین الملل برای آنکه مشخص شود کالاهای صادراتی و وارداتی در کجا تولید شده و چه مقدار اعتبار دارد، سندی به نام گواهی مبدا صادر می‌شود. این سند که جنبه بین المللی نیز دارد، نشان‌دهنده و تضمین‌کننده اصالت ماهیت کالا برای خریداران است و شرط برخورداری از تعرفه‌های ترجیحی خواهد بود.
حال با توجه به اهمیت این سند بازرگانی در این مطلب قصد داریم به طور کامل به معرفی این سند بپردازیم و نحوه صدور گواهی مبدا و انواع آن را معرفی کنیم. درادامه با پی اس پی اکسپرس همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
گواهی مبدأ در تجارت بین الملل چیست؟
گواهی مبدأ که با نام Certificate of origin نیز شناخته می‌شود، یکی از اسناد بازرگانی مهم در تجارت بین‌الملل است که اتاق بازرگانی (ICC) آن را صادر می‌کند. این سند نشان می‌دهد که محصول در چه کشوری تولید شده است و وارد‌کننده از این طریق اطمینان حاصل می‌کند که کشور تولیدکننده اعتبار و کیفیت لازم را برای تولید کالای موردنظر دارد.
از گواهی مبدا هنگام ترخیص کالا از گمرک کاربرد دارد و تجار باید آن را همراه خود داشته باشند تا در زمان مناسب آن را تحویل ماموران گمرک بدهند.
علاوه‌براین در بسیاری از موارد برای دولت‌ها، گمرکات و بانک، کشور تولیدکننده کالا حائز اهمیت است چرا که دولت‌ها برای کشورهای مشخصی تعرفه‌های ترجیهی در نظر می‌گیرند و در چنین شرایطی ارائه این سند در کنار سایر مدارک حمل لازم و ضروری است.
ذکر این نکته ضروری‌ست، اتاق بازرگانی مسئولیتی برای تشخیص ضرورت صدور گواهی مبدا ندارد و خود تاجر باید براساس شرایط موجود اقدام به دریافت کند.
چگونه درخواست صدور گواهی مبدا را باید ثبت کرد؟
برای صدور این سند افرادی که دارای کارت بازرگانی هستند، می‌توانند وارد سامانه گواهی مبدا شوند. این سامانه سیستمی یکپارچه برای ثبت درخواست صدور گواهی مبدا است. از طریق این سامانه می‌توان کلیه فرایندهای مربوط به صدور این گواهینامه را مدیریت کرد.
همچنین برای صدور این گواهی نامه می‌توانید به صورت حضوری با همراه داشتن مدارک لازم، به اتاق بازرگانی مراجعه کرده و درخواست خود را برای صدور این گواهی نامه ثبت نمایید.
انواع گواهی مبدا
این سند به دو صورت ترجیهی و غیرترجیهی صادر می‌شود که در ادامه به معرفی و بررسی هر یک می‌پردازیم:
گواهی مبدا ترجیهی
این گواهی نامه به گواهی فرم A نیز شناخته می‌شود. در برخی از کشورها توسعه یافته برای کمک به اقتصاد کشورهای در حال توسعه تخفیف‌های تعرفه‌ای در نظر گرفته می‌شود، در چنین شرایطی از گواهی مبدا ترجیحی استفاده می‌شود.
گواهی مبدا غیر ترجیحی
این نوع از گواهینامه مبدا تنها نشان دهنده کشور تولیدکننده کالا است و در آن اطلاعات گوناگونی از قبیل مشخصات گیرنده کالا، مشخصات فرستنده، وزن خالص و ناخالص، نوع بسته بندی و غیره ذکر می‌شود.
انواع گواهی مبدا در ایران
جدا از تقسیم‌بندی که پیش‌تر ذکر کردیم، سه نوع گواهی مبدا وجود دارد که ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد. این موارد عبارتند از:
گواهی GSP که از آن برای صادرات به کشورهایی از قبیل قرقیزستان، ترکیه، ژاپن، قزاقزستان، اقیانوسیه، کشورهای امریکایی، کشورهای اروپایی به استثنای 28 کشور عضو اتحادیه اروپا صادر می‌شود.
فرم CERTIFICATE OF ORIGIN یکی از دیگر انواع این گواهینامه در ایران است که هنگام صادرات به کشورهای افریقایی یا صادرات به قاره آسیا استفاده می‌شود.
فرم CSTP نیز برای صادرات به کشورهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با ایران برای صادرات کالاهایی خاص توافق نامه دارند.
مرجع صدور گواهی مبدأ چه سازمانی است؟
امروزه صدور این گواهینامه توسط اتاق‌های بازرگانی هر کشور یا مراجع ذی‌صلاح صورت می‌گیرد. در ایران اتاق بازرگانی و صنایع و معادن وظیفه صدور این گواهی را عهده‌دار است؛ در مناطق آزاد سازمان‌های مناطق آزاد اقدام به صدور آن می‌کنند و همچنین صدور این گواهی نامه در مناطق ویژه اقتصادی نیز بر عهده سازمان بنادر و دریانوردی است.
برای صدور گواهی مبدا به چه مدارکی نیاز است؟
برای آنکه بتوانید به طور قانونی این سند را تهیه کنید باید مدارک ذیل را برای صدور آن داشته باشید:
- تصویر پروانه گمرکی
- تصویر بارنامه حمل
- فیش بانکی هزینه صدور این گواهی
- فرم گواهی مبدأ تایپ‌شده به زبان انگلیسی بدون خط خوردگی
- فیش بانکی پرداخت هزینه صدور گواهی مبداء
- ارائه لیست عدل بندی در صورت تعدد کالا
- تصویر کارت بازرگانییا ارائه تاییدیه استعلام اعتبار کارت بازرگانی یا مجوز موردی از سامانه یکپارچه مدیریت فرآیندهای کارت بازرگانی
- معرفی نامه جهت درخواست و دریافت گواهی مبداء (برای اشخاص حقوقی که فردی غیر از مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره به اتاق مراجعه مینماید.)
اطلاعات مندرج در گواهی مبدا
در این گواهینامه اطلاعات گوناگونی درج می‌شود، این اطلاعات عبارتند از:
- شماره و تاریخ فاکتور فروش
- وزن خالص و ناخالص
- نوع بسته بندی
- مشخصات کالا مطابق با پروانه گمرکی و بارنامه حمل
- مشخصات وسیله حمل مطابق با بارنامه حمل
- مشخصات کشور سازنده مطابق با مندرجات پروانه گمرکی و یا گواهی مبدأ کشور سازنده
- مشخصات گیرنده کالا مطابق با بارنامه حمل
- مشخصات فرستنده یا صادر‌کننده کالا مطابق بارنامه حمل
هزینه صدور گواهی مبدا
براساس مصوبه مورخ 30/11/1402، هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران حق ورودی، حق عضویت و هزینه صدور گواهی مبدا را به این شکل تنظیم کردند.
- مبلغ ورودیه 10 میلیون ریال است. (مبلغ ورودیه فقط یکبار برای ورود به اتاق بازرگانی دریافت می‌شود)
- مبلغ حق عضویت سالانه 20 میلیون ریال در سال
- هزینه صدور هر فرم گواهی مبداء، صرف نظر از مبالغ اظهارنامه جهت هر فرم، مبلغ 5 میلیون ریال
- فرم‌های تایید اسناد و امضاء اوراق، به صورت رایگان
کلام آخر
گواهی مبدا یکی از اسناد مهم بازرگانی بوده و نشان دهنده کشور تولیدکننده کالا است. در این مطلب با این سند مهم آشنا شدیم و به چگونگی صدور این گواهینامه پرداختیم.
شرکت پست بین المللی پی اس پی اکسپرس یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه حمل و نقل بین المللی در کشور است و خدمات گوناگونی را در زمینه حمل بار خارجی، واردات و صادرات، پست خارج از کشور و غیره ارائه می‌دهد.
شما عزیزان می‌توانید برای هرگونه مشاوره در زمینه حمل و نقل بین المللی و دیگر خدمات این مجموعه از طریق راه‌های ارتباطی زیر با کارشناسان ارتباط برقرار کنید.
- اپلیکیشن پست بین المللیPSP
- وب سایت
- تماس تلفنی با شماره ۴۲۲۸۱ـ۰۲۱
سوالات متداول
گواهی مبدا به انگلیسی چه می‌شود؟
سند گواهی مبداء به زبان انگلیسی Certificate of origin نامیده می‌شود.
سامانه گواهی مبدا چیست؟
برای دریافت و استعلام اعتبار گواهی مبدا باید به وبسایت اتاق بازرگانی مراجعه کنید.
مرجع صدور گواهی مبدا در ایران کجاست؟
طبق تبصره ذیل ماده 17 قانون امور گمرکی مصوب 22/9/1390 اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران مسئول این کار است. اما در مناطق آزاد سازمان مناطق و در مناطق ویژه اقتصادی نیز سازمان بنادر و دریانوردی این کار را انجام می‌دهد.
