هنگام واردات و صادرات ممکن است برخی از کالاها به خاطر ویژگیهای خاصی که دارند، نیاز به مجوزهایی خاص داشته باشند. اقلامی که به خاطر ماهیت خطرناک و خاص خود نمیتوانند به صورت عادی حمل شوند و باید یک دفترچه راهنما به همراه خود داشته باشند. برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) که با نامهای برگه اطلاعات مواد شیمیایی (SDS) و برگه مشخصات ایمنی مواد (SIS) هم شناخته میشود، سندی است که اطلاعات مربوط به خطرات و نحوه کار ایمن با یک ماده شیمیایی خاص را ارائه میدهد.
فرم ام اس دی اس (MSDS) یک دفترچه راهنمای ساده است که در آن اطلاعات کاملی درباره خواص فیزیکی و شیمیایی مواد و خطرات بالقوه آنها مانند خاصیت انفجاری، اشتعالپذیری، تأثیر آن بر سلامتی و غیره ذکر شده است. در ادامه مطلب به طور کامل با این برگه آشنا میشویم. پس با پست سریع بین المللی پی اس پی همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
برگه اطلاعات ایمنی مواد یا MSDS چیست؟
برگه اطلاعات ایمنی مواد (Material Safety Data Sheet) برگهای است که اطلاعات کامل خطرات مواد شیمیایی در آن ذکر میشود. این موارد، شامل اطلاعات بهداشتی مواد شیمیایی و دستورالعملهای اضطراری و ایمنی در هنگام حمل مواد است. گاهی این پارامتر، در سایتهای تولیدکننده مواد شیمیایی با SDS نشان داده میشود.
این دفترچه راهنما اطلاعات مفیدی به مشتری میدهد و از طرفی چون تولیدکنندههای مواد شیمیایی در دنیا بسیار زیاد هستند، هر کدام از آنها میتوانند اطلاعات متفاوتی را ارائه دهند. انستیتو ملی استاندارد آمریکا (سال 2004) در استاندارد شماره ANSI Z400.1-2004 یک فرمت 16 قسمتی را برای آن پیشنهاد داد. امروزه اکثر کشورهای دنیا آن را پذیرفته و طبق این استاندارد MSDS را تدوین میکنند.
فواید برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) چیست؟
مفهوم MSDS به خاطر آنکه هنگام ارسال بار به اقصی نقاط دنیا کاربرد دارد، جزء اصطلاحات حمل و نقل بین المللی نیز محسوب میشود و به مصرفکننده کمک میکند تا درجه حرارت محیط را براساس آن ماده شیمیایی تنظیم کند، از خطرات جابهجایی و انبار نادرست کالا آگاه شود و درصورت بروز خطر نحوه مقابله با آن را نیز بداند.
همچنین خطرات آتشسوزی و زیستمحیطی را کاهش میدهد و به آتشنشانان و کارگران بسیار کمک میکند تا در صورت تماس با مواد شیمیایی خطرناک، اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند. درواقع MSDS میتواند در صرفهجویی در زمان و هزینه مرتبط با حوادث و آسیبهای ناشی از مواد شیمیایی کمک شایانی کند.
اما در برگه msds مواد شیمیایی چه اطلاعاتی ذکر شده است؟
چه اطلاعاتی در برگه اطلاعات ایمنی مواد MSDS ارائه میشود؟
در این برگه اطلاعات گوناگونی از مواد ارائه میشود، در ادامه با برخی از اطلاعات مندرج در برگه اطلاعات ایمنی مواد آشنا میشویم.
1- اطلاعات کلی محصول
در این قسمت اطلاعات کلی از محصول از قبیل: نام محصول، نام تولیدکننده، کد محصول، فرمول شیمیایی ماده، اطلاعات تماس تولیدکننده، شماره و آدرس اورژانسی و غیره ذکر میشود.
2- شناسایی خطرات
در این قسمت، خطراتی که هنگام استفاده از محصول ممکن است مصرفکننده را تهدید کند یا مواردی که باید قبل از مصرف به آن توجه و رعایت شود (معمولا بر روی برچسب محصول درج میشود) ذکر میشود.
عمده خطرات ماده، ممکن است شامل خورندگی، سوزانندگی، آلوده کنندگی، سمیت و… باشد.
3- ترکیب محصول (اجزای خطرناک محصول)
در این بخش، اجزای تشکیل دهنده محصول (خصوصاً اگر ماده خطرناکی در ترکیب محصول باشد) با ذکر درصد و بقیه اطلاعات لازم ذکر میشود. البته اگر نمیدانید کالای خطرناک چیست حتما با اقلام این لیست آشنا شوید تا هنگام واردات و صادرات به مشکل برنخورید.
4- کمکهای اولیه
شامل موادی است که در هنگام تماس با فرد دچار بروز بیماری میشود. ممکن این تماس به صورت پوستی باشد و یا به شکل تنفسی و گوارشی.
6- اطلاعات مربوط به خطرات آتش سوزی یا انفجار محصول و اطفاء آن
در این بخش، اطلاعاتی در مورد مقابله با آتشسوزی یا انفجار در محل نگهداری یا مصرف محصول داده شده است.
7- اطلاعات واکنش پذیری (در صورت انتشار در محیط)
در صورتی که ماده ناخواسته در محیط منتشر شود، اطلاعات لازم برای برخورد با خطرات ممکن و مادهی خنثیکننده آن در اختیار فرد قرار داده میشود.
8- روش حمل و انبار کردن
نحوه نگهداری مواد، بسیار اهمیت دارد. برخی از مواد، چنانچه در فاصله مشخصی از همدیگر قرار داده نشوند، میتوانند از طریق واکنشهای شیمیایی تولید حریق، انفجار، خورندگی، سوزانندگی و… نمایند. در این بخش روش حمل و انبار کردن مواد ذکر شده است.
9- اطلاعات حفاظتی هنگام کار و تماس با ماده
در این بخش، مواردی که هنگام کار و تماس با ماده توسط کاربر باید رعایت شود ذکر شده است.
- کنترلهای فردی (استفاده از لوازم حفاظت فردی)
- کنترلهای بهداشتی
- کنترلهای زیست محیطی
10- پایداری و واکنش پذیری
در این قسمت، پایداری یا ناپایداری شیمیایی محصول در شرایط مختلف و همین طور میزان و شرایط واکنش پذیری ماده با دیگر مواد حاضر در محیط یا بدن انسان ذکر شده است.
- گازها: به صورت نشت کردن و اسپری شدن در محیط انتشار مییابند.
- جامدات: به صورت ذرات معلق در محیط منتشر میشوند.
- مایعات: از طریق نشت کردن و بخار شدن در محیط پخش میگردند.
11- اطلاعات سم شناسی
در این بخش اطلاعات سم شناسی و شماره ثبت اثرات سمی ماده شیمیایی قرار میگیرد.
12- اطلاعات زیست محیطی
در این بخش، اثراتی که ممکن است ماده بر طبیعت و محیط زیست داشته باشد به تفکیک ذکر شده است.
13- ملاحظات مربوط به دفع ماده (به عنوان زباله)
در این قسمت، نکات مربوط به دفع ماده در طبیعت با محیط کار به عنوان زباله ذکر شده است و همچنین اثراتی که، ممکن است روی محیط زیست داشته باشد.
14- اطلاعات مربوط به حمل و نقل
اطلاعات مربوط به حمل ماده و بسته بندی، مواردی که در ایمنی حمل باید رعایت شود یا اثرات زیست محیطی در صورت حمل نادرست و…، در این بخش ذکر شده است.
16- ملاحظات
در این قسمت نیز، اطلاعات اضافی و تکمیلی ذکر میشود که بهتر است مصرفکننده مطالعه نماید. برخی از این اطلاعات عبارتند از:
1- پیشنهادات برای برخورد ایمن با ماده
2- محدودیتهای استفاده و کاربرد ماده
3- محدودیتهای زیست محیطی
4- محدودیتهای فردی
تفاوت برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) با برچسب روی ماده شیمیایی چیست؟
برگه اطلاعات ایمنی MSDS، تا حدود زیادی با برچسب ایمنی روی بستهبندی ماده شیمیایی متفاوت است. یک برچسب ایمنی، ممکن است مواردی کلی را در مورد خطرات ناشی از یک محصول یا ماده شیمیایی خاص بیان کند. این در حالی است که برگه اطلاعات ایمنی MSDS اطلاعات جامعتر و کاملتری را عنوان میکند.
برگه اطلاعات ایمنی توسط چه کسی تهیه میشود؟
کلیه تولیدکنندگان و صادر کنندگان در زمان عرضه ماده شیمیایی بایستی برگه اطلاعات ایمنی را همراه ماده ارائه نمایند. علاوه بر این در صورت ورود مواد شیمیایی به کشور لازم است واردکننده برگه اطلاعات ایمنی ماده وارد شده را از تولیدکننده درخواست نماید. همچنین توزیع کنندگان مواد شیمیایی بایستی در زمان عرضه ماده به مشتری برگه اطلاعات ایمنی را تحویل دهند.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی برگه اطلاعات ایمنی یا فرم MSDS پرداختیم و کاربرد آن و اطلاعات مندرج بر روی این برگه را برایتان توضیح دادیم. اگر شما تولیدکننده یا خریدار چنین محصولاتی هستید که نیاز به برگه ام اس دی اس دارند، حتما هنگام حمل بار به خارج از کشور یا ورود محصول شیمیایی به داخل ایران آن را به همراه داشته باشید.
شرکت پی اس پی اکسپرس نیز سالهاست که در حوزه حملونقل بینالمللی فعالیت میکند و اگر درخصوص حمل چنین اقلامی به مشکلی برخوردید، میتوانید از طریق سه روش زیر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
1- اپلیکیشن PSP
2- وب سایت
3- تماس تلفنی با شماره ۴۲۲۸۱ـ۰۲۱
سوالات متداول
چه اطلاعاتی بر روی برگه msds مواد شیمیایی وجود دارد؟
شناسایی ماده: نام شیمیایی، نامهای دیگر، فرمول شیمیایی، شماره CAS
مشخصات فیزیکی و شیمیایی: نقطه ذوب و جوش، چگالی، حلالیت، پایداری
خطرات: خطرات سلامتی، خطرات آتشسوزی، خطرات زیستمحیطی
اقدامات احتیاطی: نحوه کار ایمن با ماده، تجهیزات حفاظت شخصی، اقدامات در صورت تماس
کمکهای اولیه: اقدامات در صورت مسمومیت، سوختگی، استنشاق و تماس با چشم و پوست
اطلاعات مربوط به آتشنشانی: مواد و تجهیزات مناسب برای اطفاء حریق
اطلاعات مربوط به پایداری و انبارداری: نحوه نگهداری و حمل و نقل ایمن
اطلاعات مربوط به سم: اثرات سمی ماده بر انسان و محیط زیست
اطلاعات مربوط به دفع: نحوه دفع ایمن ماده
Msds چیست؟
MSDS مخفف عبارت Material Safety Data Sheet به معنی برگه اطلاعات ایمنی مواد است. این برگه سندی است که اطلاعات مربوط به خطرات و نحوه کار ایمن با یک ماده شیمیایی خاص را ارائه میدهد.