کالاهای ضبط شده در گمرک در واقع کالاهای ممنوع الورودی هستند که از طریق راه‌های غیرقانونی به کشور وارد شده‌اند و به همین دلیل توسط اداره گمرک ضبط می‌شوند. در صورتی که کالاها مجاز و قانونی باشند اما ترخیص آنها به موقع انجام نشده باشد، این کالاها ضبط می‌شوند و به مالکیت دولت درمی‌آیند.
همچنین، صاحب کالا فقط دو ماه وقت دارد تا با انجام مراحل قانونی مالکیت بار خود را بازیابی کند و کالای ضبطیش را آزاد نماید. کالاهای ضبط شده در این سازمان برای مدت طولانی به صورت ضبط شده نگه داشته نمی‌شوند، زیرا این امر هزینه‌هایی را برای گمرک به همراه دارد. به همین دلیل این سازمان باید با رعایت قوانین موجود تصمیماتی درباره اینگونه کالاها اخذ کند.
لازم به ذکر است کالاهایی که در این سازمان ضبط می‌شوند، به دو دسته کالاهای فاسدشدنی و کالاهای غیرفاسدشدنی تقسیم می‌شوند. در ادامه این مقاله به بررسی کالاهای ضبط شده، قوانین گمرکی و تفاوت آنها با کالاهای متروکه و تفاوت قانون برای کالاهای فاسدشدنی و غیرفاسدشدنی می‌پردازیم. با پی اس پس اکسپرس همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
تعریف کالای ضبطی در گمرک چیست؟
اگر کالاهایی که در دسته کالاهای ممنوعه قرار دارند، به صورت غیرمجاز وارد کشور شوند ولی اطلاعات و مشخصات آنها به طور صحیح به گمرک اعلام شده باشد، توسط مأموران گمرک ضبط می‌شوند و به انبار منتقل می‌شوند. سپس گمرک سه ماه به صاحب کالا فرصت می‌دهد تا مراحل قانونی ترخیص کالا را انجام داده و آن را تکمیل کند. اگر واردکننده در زمان مقرر مراحل لازم را طی کند و کالا را ترخیص کند هیچ مشکلی پیش نمی‌آید، در غیر این صورت کالا به اصطلاح ضبط می‌شود.
گمرک چه فعالیت‌هایی را در خصوص کالاهای ضبط شده انجام می‌دهد؟
همانطور که قبلاً اشاره شد، در صورتی اعلام شود مشخصات داده شده به گمرک صحیح است، گمرک می‌تواند به صاحب کالا سه ماه زمان دهد تا کالا را از کشور خارج کند. اما در صورتی که صاحب کالا در این مدت تصمیمی برای بازگرداندن کالاهای خود نگیرد و اقدامی نکند پس از پایان این مدت گمرک مجاز به ضبط کالاها خواهد بود.
همچنین، صاحب کالا دو ماه فرصت دارد تا در صورت وجود شکایتی آن را به مراجع قانونی اعلام کند و پس از تاریخ مراجعه به مراجع قضایی حداکثر تا پانزده روز زمان دارد، تا گواهی‌ها و اسناد مربوطه را ارائه کند. اما اگر پس از این دو ماه هم تکلیف کالاها مشخص نشود، با در نظر گرفتن قوانین کالا به طور قطعی ضبط می‌شوند و مالکیت آنها به دولت منتقل می‌شود.
پس از انتقال مالکیت کالاهای مصادره به گمرک به استناد ماده 37 قانون امور گمرکی، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی مسئولیت این کالاها را بر عهده می‌گیرد. با تنظیم صورت مجلس آنها را به انبارهای خود منتقل می‌کند.
پیرو ماده 33، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام به فروش کالاهای ضبط شده می‌کند.
بنا به تبصره ماده 35، اگر کالاهای ضبطی سریع الفساد باشند و نگهداری آنها با هزینه‌ها یا خطرات اضافی همراه باشد، باید بدون درنظر گرفتن اینکه ضبط کالا قطعی شده یا نشده باشد، کالاها باید فوراً به فروش برسند. درآمد حاصل از آنها به عنوان سپرده نگهداری شود مگر اینکه مراجع ذی‌صلاح تصمیم بگیرند که کالاها تا تعیین تکلیف نهایی در انبار نگهداری شوند. این تصمیم می‌تواند بر اساس زمان لازم برای تعیین تکلیف نهایی باشد.
چگونه کالاهای ضبطی در گمرک به فروش می‌رسند؟
روش‌های فروش کالاهای ضبطی بر اساس تشخیص گمرک به شرح زیر است:
- حراج
- مزایده
- خرده فروشی
بعضی مواقع، پس از فروش کالاهای ضبط شده در گمرک و کسر کلیه هزینه‌های مرتبط مانند هزینه‌های انبارداری، هزینه بیمه، هزینه حمل‌ونقل و سایر هزینه‌ها، باقی مانده پول به عنوان سپرده نگهداری می‌شود. صاحب کالا دارای یک دوره دو ساله است تا برای دریافت آن اقدام کند. در صورتی که کالا توسط گمرک به مزایده گذاشته شود صاحب کالا می‌تواند در مزایده شرکت کند. همچنین، مبلغی که در مزایده و به طور کلی از فروش کالای ضبط شده به دست می‌آید به عنوان سپرده نگهداری می‌شود.
گمرک چه قوانینی درباره کالاهای ضبط شده دارد؟
با توجه به قوانین گمرک چهار قانون برای کالاهای ضبط شده وجود دارد که در زیر به آنها اشاره کردیم:
قانون اول: طبق قوانین گمرکات کشور، پس از تحویل کالا به انبار گمرک واردکننده سه ماه مهلت دارد تا کالا را از گمرک ترخیص کند. پس از پایان این مهلت سه ماهه قابلیت تمدید این زمان تا دو ماه دیگر نیز وجود دارد، اما پس از آن کالا به مالکیت دولت منتقل می‌شود.
قانون دوم: در صورتی که کالاهای وارداتی قابل فاسدشدن باشند و نگهداری آنها هزینه اضافی نیاز داشته باشد و همچنین، انبارهای گمرک برای نگهداری این کالاها منابع کافی را نداشته باشند، لازم است محصولات به یک انبار مجهز منتقل شوند؛ در غیر این صورت گمرک مسئولیتی در قبال خراب شدن این کالاها نخواهد پذیرفت و به سرعت آنها را ضبط می‌کند.
قانون سوم: کالاهایی که فرآیند ترخیص آنها به پایان رسیده است و حدود یک ماه از انبار گمرک خارج نشده‌اند، مورد ضبط قرار می‌گیرند. با این حال زمان ترخیص قابلیت تمدید دارد.
قانون چهارم: تعیین مهلت ترخیص کالاهای وارد شده از طریق مناطق آزاد تجاری، به عهده سازمان‌های مسئول در این مناطق است. در صورت پایان این مهلت کالاها ضبط می‌شوند.
بیشتر بخوانید: راهنمای ترخیص کالا از گمرک بازرگان
کالاهای ضبط شده و متروکه چه تفاوتی دارند؟
کالاهای ضبط شده و کالاهای متروکه دو مفهوم متفاوت هستند که در این قسمت آنها را توضیح دادیم:
- کالاهای ضبط شده: این کالاها به معنای کالاهایی هستند که توسط گمرک ضبط شده‌اند، به دلیل ورود غیرمجاز یا نقض قوانین و مقررات گمرکی در اختیار گمرک قرار می‌گیرند، و مالکیت آنها به دولت منتقل می‌شود.
- کالاهای متروکه: این کالاها به معنای کالاهایی هستند که توسط صاحبان خود رها شده‌اند و هیچ تلاشی برای بازیابی یا پس گرفتن آنها انجام نمی‌شود. این کالاها معمولاً به عنوان مالکیت عمومی در نظر گرفته می‌شوند و می‌توانند توسط دیگران استفاده شوند یا به فروش برسند.
بنابراین تفاوت اصلی بین کالاهای ضبط شده و کالاهای متروکه در این است که کالاهای ضبط شده توسط گمرک ضبط شده و مالکیت آنها به دولت منتقل می‌شود. در حالی که کالاهای متروکه توسط صاحبان خود رها شده و به عنوان مالکیت عمومی در نظر گرفته می‌شوند. هرچند توصیه می‌کنیم برای درک عمیق‌تر این موضوع مقاله کالاهای متروکه را مطالعه کنید.
تکلیف کالاهای ضبط شده فاسدشدنی و غیر فاسدشدنی چیست؟
تکلیف کالاهای ضبط شده فاسدشدنی و غیرفاسدشدنی، شامل اقدامات و روال‌های مدیریت و برخورد با این دو نوع کالا است. در ادامه بطور کامل برایتان توضیح داده‌ایم:
کالاهای ضبط شده فاسدشدنی
کالاهای ضبط شده فاسد شدنی که توسط گمرک ضبط شده‌اند، نیاز به رسیدگی فوری دارند. در این موارد گمرک مسئولیت جمع آوری، حمل و نگهداری این کالاها را بر عهده می‌گیرد. گمرک باید اقدامات لازم را انجام داده و بهترین روش برای از بین بردن این کالاها را تعیین کند.
این کالاها، فقط تا مدت زمانی قانونی در انبار گمرک نگهداری می‌شوند سپس بعد آن به فروش می‌رسند. دولت شش ماه را به صورت قانونی برای تعیین تکلیف این کالاها در نظر گرفته است. مبلغی که از طریق فروش این نوع کالا به دست می‌آید، تا تعیین تکلیف نهایی توسط دولت به صورت سپرده نگهداری می‌شود. البته در صورتی که مرجع رسیدگی به این امر تشخیص دهد که کالا نباید فروخته شود، به انبار منتقل می‌شود.
کالاهای ضبط شده غیر فاسدشدنی
کالاهای ضبط شده غیر فاسدشدنی که توسط گمرک ضبط شده‌اند تحت تکلیف‌های متفاوت قرار می‌گیرند. در این موارد گمرک معمولاً اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- تملیک: در صورتی که کالاها مشمول قوانین و مقررات گمرکی باشند و در زمان ورود به کشور مجوز لازم را نداشته باشند، گمرک ممکن است آنها را تملیک کند و مالکیت آنها را به دولت انتقال دهد.
- توقیف: در برخی موارد کالاها ممکن است به دلیل نقض قوانین گمرکی، مشکلات مالی، اداری یا قضایی توسط گمرک توقیف شوند. در این صورت، کالاها به مدت معین توسط گمرک نگهداری می‌شوند تا رسیدگی و تصمیم‌گیری نهایی صورت گیرد.
- اعاده: در بعضی موارد کالاهای ضبط شده می‌توانند با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به کشور مبدأ یا کشور مقصد اعاده شوند. این امر باید با هماهنگی بین گمرک‌های مربوطه و توافقات دوجانبه یا چندجانبه انجام شود. در هر صورت، تکلیف کالاهای ضبط شده غیرفاسدشدنی در گمرک بستگی به شرایط و مقررات قانونی مربوطه و سیاست‌های گمرکی هر کشور دارد.
کلام آخر
ترخیص کالاها از گمرک یک فرآیند بسیار حساس و مهمی است. حتی کوچک‌ترین اشتباه در این فرآیند ممکن است منجر به از دست رفتن کالاها و در نتیجه از دست رفتن سرمایه شما شود. بنابراین، به شدت توصیه می‌شود که به یک شرکت بازرگانی واسطه مراجعه کرده و از آنها دریافت مشاوره نمایید.
شرکت بازرگانی پی اس پی به عنوان یکی از بهترین شرکت‌های بازرگانی واسطه با سال‌ها تجربه در زمینه واردات کالا آماده خدمت‌رسانی به مشتریان است. چنانچه در ترخیص کالا یا در زمینه کالاهای ضبط شده خود به مشکل خورده‌اید، حتماً با کارشناسان پی اس پی اکسپرس با شماره 02142281 ارتباط برقرار کنید.
سوالات متداول
تفاوت کالاهای ضبط شده و متروکه چیست؟
کالاهای ضبط شده و متروکه از نظر مفهوم متفاوت هستند. کالاهای ضبط شده به کالاهایی اشاره دارند که توسط مقامات قانونی به دلیل نقض قوانین و مقررات ضبط شده‌اند. اما کالاهای متروکه به کالاهایی گفته می‌شود که بدون داشتن مالک قانونی و بدون انجام هر گونه معامله یا تراکنش، به صورت ترک شده و بی‌مالکی در مکان‌های عمومی یا خصوصی باقی مانده‌اند.
برای فروش کالاهای ضبطی چه روش‌هایی وجود دارد؟
مزایده، حراج و خرده فروشی روش‌های فروش کالاهای ضبطی هستند.
